In Historie van Vandaag geven wij aandacht aan gebeurtenissen op 9 november die vroeger hebben plaatsgevonden. Mooie, treurige en bijzondere momenten uit het verleden, die wij ons misschien nog wel herinneren. (Her)ken jij ze?
Wat is er gebeurd op 9 november?
Op 9 november1938 vond de Kristallnacht plaats, een grootschalige en gewelddadige aanval op de Joodse bevolking in nazi-Duitsland. In 1983 werd de Nederlandse biermagnaat Freddy Heineken samen met zijn chauffeur Ab Doderer ontvoerd. In 1989 viel de Berlijnse Muur wat een historisch moment inluidde dat het einde van de Koude Oorlog symboliseerde en in 1991 werd in Culham, Verenigd Koninkrijk, voor het eerst in de geschiedenis elektriciteit opgewekt uit kernfusie.
1938 – De Kristallnacht

In 1938 vond de Kristallnacht plaats, een grootschalige en gewelddadige aanval op de Joodse bevolking in nazi-Duitsland. Op de nacht van 9 op 10 november werden Joodse bedrijven, synagogen en huizen vernield, en duizenden Joden werden gearresteerd en naar concentratiekampen gestuurd. De naam “Kristallnacht” verwijst naar het glas dat overal op de straten lag van de ingeslagen ruiten. De aanval werd aangewakkerd door de moord op de Duitse diplomaat Ernst vom Rath door een jonge Joodse man, Herschel Grynszpan, maar stond symbool voor de groeiende antisemitische vervolging door het nazi-regime. Het was een voorbode van de systematische Jodenvervolging tijdens de Holocaust.
Tekst gaat verder onder de video >>
1991 – In Culham (VK) eerste maal elektrische stroom opgewekt uit kernfusie

In 1991 werd in Culham, Verenigd Koninkrijk, voor het eerst in de geschiedenis elektriciteit opgewekt uit kernfusie. Dit gebeurde in de Joint European Torus (JET), een experimentele reactor die de eerste succesvolle resultaten behaalde bij het opwekken van energie door de fusie van waterstofisotopen. Dit was een belangrijke mijlpaal in de zoektocht naar schone en onuitputtelijke energiebronnen. Hoewel de commerciële toepassing van kernfusie nog steeds in ontwikkeling is, bewees deze test dat kernfusie een potentieel haalbare bron van energie kan zijn voor de toekomst.
1961 – Brian Epstein ziet The Beatles optreden

In 1961 zag Brian Epstein, een platenzaakmanager in Liverpool, The Beatles voor het eerst optreden in de Cavern Club. Dit moment, op 9 november 1961, zou het begin zijn van een cruciale samenwerking. Epstein was onder de indruk van hun talent en charmes en bood aan hun manager te worden. Onder zijn leiding transformeerden The Beatles van een lokale band in een wereldwijde sensatie. Epstein hielp hen niet alleen aan een platencontract, maar vormde ook hun imago, wat hun carrière een enorme boost gaf. Zijn zakelijke inzicht en connecties in de muziekindustrie openden deuren die eerder gesloten bleven voor de band. Dankzij Epstein’s steun en strategieën stonden The Beatles al snel aan de top van de hitlijsten in zowel het Verenigd Koninkrijk als de Verenigde Staten.
1967 – Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA lanceert de 1e Saturnus V raket

In 1967 lanceerde de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA voor de eerste keer de Saturnus V-raket, het krachtigste lanceervoertuig ooit gebouwd. De lancering vond plaats op 9 november en was onderdeel van de Apollo 4-missie, een onbemande testvlucht. De Saturnus V werd speciaal ontworpen om astronauten naar de maan te brengen en speelde een cruciale rol in het Apollo-programma. De succesvolle lancering van Apollo 4 toonde aan dat de raket in staat was om zware ladingen in een baan om de aarde en verder te brengen, wat een belangrijke stap was in de aanloop naar de maanlanding in 1969.
1983 – De Heinekenontvoering

In 1983 werd de Nederlandse biermagnaat Freddy Heineken samen met zijn chauffeur Ab Doderer ontvoerd. Op 9 november werden ze in Amsterdam door een groep criminelen gekidnapt en vastgehouden in een loods. De ontvoerders, onder leiding van Cor van Hout en Willem Holleeder, eisten een losgeld van 35 miljoen gulden. Na 3 weken gevangenschap werden Heineken en Doderer op 30 november bevrijd door de politie. De ontvoering werd een van de meest beruchte misdaadzaken in de Nederlandse geschiedenis en leidde uiteindelijk tot de arrestatie en veroordeling van de daders.
Tekst gaat verder onder de video >>
1985 – De Bende van Nijvel

In 1985 bereikte de Bende van Nijvel, een gewelddadige criminele organisatie in België, een hoogtepunt van terreur met een reeks bloedige overvallen. De bende was verantwoordelijk voor een golf van geweld tussen 1982 en 1985, waarbij ze supermarkten, winkels en wapenhandelaars aanvielen. Tijdens hun laatste en meest gewelddadige overval op 9 november 1985, op een Delhaize-supermarkt in Aalst, vielen 8 doden. In totaal eiste de bende minstens 28 levens. De ware identiteit en motieven van de leden zijn tot op de dag van vandaag een mysterie, en de zaak blijft een van de grootste onopgeloste misdaden in België.
1989 – Val van de Berlijnse Muur

In 1989 viel de Berlijnse Muur, een historisch moment dat het einde van de Koude Oorlog symboliseerde en de hereniging van Oost- en West-Duitsland inluidde. Op 9 november kondigde de Oost-Duitse regering onverwacht aan dat burgers vrij mochten reizen tussen Oost en West. Duizenden Oost-Berlijners stroomden naar de grensovergangen, waar bewakers, overweldigd door de menigte, de doorgang toestonden. Mensen begonnen spontaan de Muur af te breken, wat uitgroeide tot een vreugdevol feest van vrijheid en een nieuw tijdperk voor Europa. De val van de Muur betekende ook het begin van de val van communistische regimes in andere Oost-Europese landen. Dit moment markeerde een keerpunt in de geschiedenis, dat de weg vrijmaakte voor een verenigd en vreedzaam Europa.
Lees ook onze oproep: waar was jij op 9 november 1989?
Tekst gaat verder onder de (Engelstalige) video (Nederlandse ondertiteling beschikbaar) >>
Er is er één jarig hoera!

9 november is o.a. de geboortedag van deze:
- Henk van Randwijk (1909 – 1966) Nederlands verzetsman en journalist
- Thomas F. Duffy (1955) Amerikaans acteur
- Bridget Maasland (1974) Nederlands televisiepresentatrice
- Evi Hanssen (1978) Belgisch presentatrice
- Rick Nieman (1965) Nederlands nieuwslezer van RTL Nieuws
- Eric Dane (1972) Amerikaans acteur
- Hedy Lamarr (1914 – 2000) Oostenrijks-Amerikaans actrice en uitvindster
- Lou Ferrigno (1951) Amerikaans bodybuilder en acteur
- Tjeerd Adema (1885 – 1960) Nederlands journalist en schrijver
Feestdagen op 9 november

- Wereld Vrijheidsdag
- Herdenking Kristallnacht – Duitsland
- Fall der Mauer – Duitsland
- Día de la Almudena – Spanje
- Internationale Dag tegen Fascisme en Antisemitisme
- Onafhankelijkheidsdag – Cambodja
- Dag van de Vlag – Azerbeidzjan
- Boomplantdag – Luxemburg
- Allama Iqbal Day – Pakistan
- Dag van de Uitvinders
Contact met de redactie
Bekijk dagelijks onze Historie van Vandaag artikelen. Mis jij een belangrijke gebeurtenis, die vandaag heeft plaatsgevonden? Meld het aan onze redactie: pers@startpagina.nl.
Illustraties: Artist impressions door DALL-e.