In Historie van Vandaag geven wij aandacht aan gebeurtenissen op 13 maart die vroeger hebben plaatsgevonden. Mooie, treurige en bijzondere momenten uit het verleden, die wij ons misschien nog wel herinneren. (Her)ken jij ze?
Wat is er gebeurd op 13 maart?
Op 13 maart 1781 ontdekte de Britse astronoom William Herschel een nieuwe planeet aan de sterrenhemel en in 1945 keerde koningin Wilhelmina terug naar Nederland. In 2013 werd Jorge Mario Bergoglio verkozen tot paus. In 1942 werd het dragen van de Jodenster verplicht voor Joodse inwoners en in 1969 keerde de bemanning van Apollo 9 veilig terug naar de aarde na een succesvolle ruimtemissie.
1781 – Ontdekking van de planeet Uranus

In 1781 ontdekte de Britse astronoom William Herschel een nieuwe planeet aan de sterrenhemel: Uranus. Dit was een belangrijke gebeurtenis, want het was de eerste planeet die met behulp van een telescoop werd ontdekt en niet met het blote oog. Aanvankelijk dacht Herschel dat hij een komeet had waargenomen, maar verdere observaties toonden aan dat het een planeet moest zijn. De ontdekking breidde de grenzen van het bekende zonnestelsel uit en veranderde ons begrip van het universum. Uranus kreeg zijn naam van de Romeinse god van de hemel, passend bij de traditie om planeten naar mythologische figuren te vernoemen. Deze vondst inspireerde generaties astronomen om verder te zoeken naar onbekende hemellichamen.
Tekst gaat verder onder de (Engelstalige) video (Nederlandse ondertiteling beschikbaar) >>
1945 – Terugkeer van koningin Wilhelmina naar Nederland

In 1945, na het einde van de Tweede Wereldoorlog, keerde koningin Wilhelmina terug naar een bevrijd Nederland. Ze had de oorlogsjaren grotendeels doorgebracht in ballingschap in Londen, van waaruit ze het verzet en de Nederlandse bevolking toesprak via Radio Oranje. Haar terugkeer symboliseerde hoop en een nieuw begin voor het land dat zwaar had geleden onder de bezetting. Op 13 maart 1945 zette ze voor het eerst weer voet op Nederlandse bodem, in het Zeeuwse Eede. Ze werd verwelkomd door een dankbare bevolking die verlangde naar stabiliteit en wederopbouw. Wilhelmina’s vastberadenheid en steun aan het verzet versterkten haar positie als moeder des vaderlands.
Tekst gaat verder onder de video >>
1902 – Voor het eerst wordt een weg met asfalt bestreken

In 1902 werd in Monte Carlo voor het eerst een weg met asfalt bedekt, een belangrijke innovatie in de wegenbouw. De uitvinder van dit asfalt was de Zwitserse dokter Ernest Guglielminetti, ook wel bekend als “Dokter Goudstof”. Hij ontwikkelde een methode waarbij teer als bindmiddel werd gebruikt om stofvorming tegen te gaan en de weg duurzamer te maken. Deze asfaltlaag zorgde voor een glad, stevig oppervlak, ideaal voor het opkomende autoverkeer. De succesvolle toepassing in Monte Carlo inspireerde vele andere steden om asfaltwegen aan te leggen. Dit betekende een doorbraak voor de moderne infrastructuur en een blijvende verandering in de manier waarop wegen werden gebouwd.
2013 – Verkiezing van paus Franciscus I

In 2013 is Jorge Mario Bergoglio verkozen tot paus, waarbij hij de naam Franciscus I aannam. De verkiezing vond plaats op 13 maart 2013 na het aftreden van paus Benedictus XVI. Paus Franciscus werd daarmee de eerste jezuïet en tevens de eerste paus uit Latijns-Amerika. Hij staat bekend om zijn eenvoud, nederigheid en zijn focus op sociale rechtvaardigheid en armoedebestrijding. De keuze voor de naam “Franciscus” verwijst naar Franciscus van Assisi, de heilige die bekendstaat om zijn toewijding aan de armen en de natuur. Zijn verkiezing markeerde een nieuw tijdperk voor de katholieke kerk, met nadruk op hervormingen en een meer toegankelijke en pastorale benadering.
Tekst gaat verder onder de video >>
1942 – Het dragen van een Jodenster wordt verplicht voor Joden

In 1942 is het dragen van de Jodenster verplicht voor Joodse inwoners van Nederland, België en Frankrijk. Deze maatregel werd door de Duitse bezetters opgelegd als onderdeel van hun antisemitische politiek om Joden te isoleren en te stigmatiseren. De ster, een gele zespuntige ster met het woord “Jood” in zwarte letters, moest zichtbaar op de kleding worden gedragen. Dit maakte het voor de bezetter eenvoudiger om Joodse burgers te identificeren en vervolgen. De invoering van de Jodenster markeerde een tragische stap in de systematische onderdrukking en deportatie van Joden tijdens de Holocaust. Voor velen symboliseerde de ster het verlies van vrijheid, waardigheid en uiteindelijk hun leven.
Tekst gaat verder onder de video >>
1996 – Schietpartij in Dunblane, Schotland

Op 13 maart 1996 vond een van de dodelijkste schietpartijen in de Britse geschiedenis plaats in het stadje Dunblane, Schotland. De 43-jarige Thomas Hamilton drong de Dunblane Primary School binnen en opende het vuur in de gymzaal. Hij doodde 16 kinderen, allen tussen de 5 en 6 jaar oud, en hun lerares, voordat hij zichzelf van het leven beroofde. Dit gruwelijke incident schokte het Verenigd Koninkrijk en leidde daardoor tot een grondig onderzoek naar wapenwetgeving. Als gevolg van de tragedie zijn de Britse wapenwetten aangescherpt. De Firearms (Amendment) Act 1997 verbood vrijwel volledig het bezit van handvuurwapens in het VK. De schietpartij blijft een pijnlijk symbool van het belang van wapencontrole en veiligheid op scholen.
1969 – Apollo 9 keert terug naar aarde

Op 13 maart 1969 keerde de bemanning van Apollo 9 veilig terug naar de aarde na een succesvolle ruimtemissie. Deze missie was een cruciale test voor het Apollo-programma, bedoeld om de Maanlanding mogelijk te maken. De astronauten James McDivitt, David Scott en Rusty Schweickart brachten 10 dagen door in de ruimte en voerden belangrijke tests uit met de maanlander (Lunar Module, genaamd Spider). Tijdens deze missie is voor het eerst een bemande test uitgevoerd van het dokken en loskoppelen van de maanlander in de ruimte. De succesvolle afronding van Apollo 9 betekende een grote stap in de voorbereiding op de historische maanlanding van Apollo 11 later dat jaar. De missie eindigde vervolgens met een veilige splashdown in de Atlantische Oceaan, waarmee alle doelen van de missie waren bereikt.
Er is er één jarig hoera!

13 maart is o.a. de geboortedag van:
- Dave Roelvink (1994) Nederlands dj en model
- Vajèn van den Bosch (1998) Nederlands zangeres en (musical)actrice
- L. Ron Hubbard (1911 – 1986) Amerikaans schrijver en oprichter van Scientology
- Bert van der Veer (1951) Nederlands programmamaker en schrijver (Goede tijden, Slechte tijden)
- Claudia de Breij (1975) Nederlands cabaretière en radiopresentatrice
- Shirma Rouse (1980) Nederlands-Eustatiaans zangeres
- Cees Geel (1965) Nederlands acteur (Flikken Rotterdam)
Feestdagen op 13 maart

- Holika Dahan – Hindoeïsme
- Wereld Nieren Dag
- Vasten van Esther (Ta’anit Ester) – Jodendom
- Madin Poya – Sri Lanka
- Verkiezing paus Franciscus – Vaticaanstad
- Geboortedag L. Ron Hubbard
- Ramadan – Islam
Contact met de redactie
Bekijk dagelijks onze Historie van Vandaag artikelen. Mis jij een belangrijke gebeurtenis, die vandaag heeft plaatsgevonden? Meld het aan onze redactie: pers@startpagina.nl.
Illustraties: Artist impressions door DALL-e.