Hoe wikkel je bij scheiding een hypotheek af waarbij een afgelost deel op de naam van de ene en een niet afgelost deel op de andere partner staat?

De hypotheek zal gewoon overgenomen moeten worden door de partner die in het huis blijft wonen. Daarnaast zal indien er nu meer waarde in het huis zit dan hypotheek de andere partner uitgekocht moeten worden.

Dit is inderdaad een puzzel. Ik ga in dit antwoord alleen de hoofdvraag beantwoorden. De bijvragen in de toelichting laat ik (vanwege ruimte) voor volgende vragen (als je die nog hebt).

Allereerst zag ik in een andere reactie al dat jullie besloten hadden om het huis te koop te zetten. Dat is het beste wat je kan doen. Ik zag ook dat jij de persoon (hierna A.) die nog in het huis blijft, en dat je partner (B.) vertrekt.

Op wiens naam de hypotheek staat is verder onbelangrijk. Het gaat erom wie de hypotheek betaalt. (!)

Dan, de vraag is nu: hoe zit het nu met de hypotheekrenteaftrek. Nu wel, er is een speciale regeling voor echtscheidingen. Daarbij geldt dat de partner die niet meer in de woning woont, nog wel voor twee jaar de eigenwoningregeling (en dus de hypotheekrenteaftrek) mag gebruiken, zolang de ex-partner in het huis blijft wonen.

Wat zijn dan concrete situaties? Ik ga er vanuit dat het huis een gedeelde eigendom is.

Situatie 1:
A. blijft in de woning wonen. A. en B. delen de kosten voor de hypotheekrente. A. mag verder 'gratis' wonen, dat wil zeggen, A. hoeft geen huur of compensatie te betalen aan B.

In dit geval zal voor de periode dat ze uit elkaar zijn gelden dat A. en B. een evenredig deel van het eigenwoningforfait bij het inkomen opgeteld moet worden. Zowel A en B kunnen het door hun betaalde deel van de hypotheekrente aftrekken. Maar de Belastingdienst ziet het 'gratis' wonen van A. als een vorm van alimentatie. De hoogte hiervan is het eigenwoningforfait van B, plus de door B. betaalde rente. Dus B. trekt de alimentatie af als aftrekpost, die A. bij het inkomen in box 1 moet tellen. Per saldo stijgt het belastbaar inkomen van A., en neemt het belastbaar inkomen van B. af.

Situatie 2:
A. blijft in de woning wonen. A. betaalt ook de kosten voor de hypotheek(rente) alleen. A. mag verder 'gratis' wonen, dat wil zeggen, A. hoeft geen huur of compensatie aan B. te betalen.

In dit geval geldt dat zowel A. als B. een evenredig deel van het eigenwoningforfait bij hun inkomen moeten rekenen. De hypotheekrente wordt door A betaald, en is dus door A. aftrekbaar. B. heeft geen recht op renteaftrek. Het eigenwoningforfait dat B. bij het inkomen moet rekenen, wordt gezien als alimentatie, kan dus worden afgetrokken en komt bij A. bij het inkomen. Belastingtechnisch is het dus alsof A. volledig eigendom heeft op de woning.

U heeft de eigen woning in gezamenlijk bezit. Dat u uw deel heeft afbetaald doet niets af aan dit feit. Gedurende de eerste twee jaren nadat uw ex zich heeft uitgeschreven geldt de echtscheidingsregeling – zie de bron hieronder. Ook het deel hypotheekrente van uw ex is dan nog aftrekbaar. Na deze twee jaren komt het deel van uw ex (50%) in Box 3. Dit heeft consequenties voor de hypotheekrenteaftrek. Als u echter de woning geheel op uw naam heeft staan kunt u uiteraard de hypotheekrente volledig in aftrek nemen. Extra hypotheek op de woning nemen zal i.v.m. de bijleenregeling gevolgen hebben voor de hypotheekrenteaftrek (deel niet aftrekbaar)

U heeft het gebruik nu van de volledige woning. Maar omdat u de volledige betaling van de hypotheekrente op u neemt (en in aftrek brengt) is het voorstelbaar dat er geen alimentatie verplichtingen tav de woning worden afgesproken. Dit staat los van de eventueel te betalen 'kinderalimentatie'- levensonderhoud kinderen die u met elkaar afspreekt. Een en ander zal gestalte moeten krijgen in het echtscheidingsconvenant.

-----------------------------------------------------------------
De kwestie van de hypotheekrenteaftrek staat betrekkelijk los van de andere vragen die u heeft.
De partner die een kind of de kinderen heeft komt onder de gebruikelijke voorwaarden in aanmerking voor de alleenstaande ouderkorting, inkomensafhankelijke combinatiekorting en het kindgebonden budget. Voor de eerste twee geldt de halfjaarstermijn: minimaal een half jaar moet de partner alleenstaand zijn. In sommige situaties komen beide ouders in aanmerking voor deze kortingen i.c. Bij co-ouderschap. Voor het kindgebonden budget geldt dat deze toeslag de partner toekomt aan wie de kinderbijslag wordt uitbetaald. Het recht op deze toeslag is afhankelijk van het inkomen. Bij uw scheiding kunnen er ook consequenties zijn t.a.v. de zorgtoeslag. Er is recht op de zorgtoeslag voor alleenstaanden als het toetsingsinkomen lager is dan € 35.059 (jaar 2012) De toeslagen kunt u checken met de link hieronder; check uw toeslag.
Hieronder nog de links met aanvullende informatie van de Belastingdienst.

http://www.belastingdienst.nl/wps/wcm/connect/bldcontentnl/belastingdienst/prive/aangifte_doen_belasting_betalen_of_terugvragen/heffingskortingen_aftrekposten_2012/heffingskortingen/alleenstaandeouderkorting

NB: ivm overschrijding grens 2500 tekens volgen de twee andere links in de reactie op dit antwoord.