Wat zijn de verschillen tussen metselwerk van 100jaar geleden en nu?

ot het einde van de negentiende eeuw was het bakken van stenen voornamelijk handwerk. Met de introductie van de ringoven deed het mechanisch persen van stenen haar intrede. Het voordeel was een veel hogere productie en een meer maatvaste steen. Oud metselwerk (tot circa 1890) en modern metselwerk (meestal na 1890) verschillen aanzienlijk van elkaar, zowel wat betreft de gebruikte baksteen, als de gebruikte metselspecie. Oude baksteen is gebakken van niet-ontluchte klei, bij lagere temperaturen, en langzamer gedroogd. Het is daardoor sterk poreus en kent een hoge vochtopname. Oude bakstenen kennen een grote verscheidenheid aan grote en kleine poriën en zijn bijna perfect bestand tegen vorst. Nieuwe bakstenen hebben een veel gelijkmatiger poriënstructuur, maar zijn veel gevoeliger voor vorst. Oude bakstenen zijn zachter en elastischer, ze nemen daardoor makkelijker temperatuur-spanningen op. Nieuwe bak-stenen zijn hard en stijf, zodat dilataties (voegen om krimp en rek op te vangen) in het metselwerk nodig zijn. Voor oud metselwerk gebruikte men zachte poreuze kalkmortels, die verstenen door chemische reactie met koolzuur uit de lucht. Deze mortel is elastischer dan het harde en weinig poreuze Portland- cement, dat versteent door reactie met water. Oud metselwerk kan vervormingen als gevolg van zetting makkelijk opnemen zonder dat de samenhang van het metselwerk verloren gaat. Bij nieuw metselwerk gaan zettingen vaak gepaard met scheurvorming: de samenhang van het metselwerk gaat dan verloren.Aanvankelijk waren massieve muren regel. Later kwam de spouwmuur in zwang. De dikte van een muur houdt verband met de hoogte, het draagvermogen en de constructiewijze. Naar mate men hoger komt wordt het metselwerk smaller. In de loop van de achttiende eeuw komen de eerste spouwmuurconstructies tot stand, met een open ruimte tussen binnen- en buitenmuur. Hierbij draagt de binnenmuur de balken en vloeren en dient de buitenmuur als bescherming tegen vochtdoorslag.