moeten muren en plafond eerst schoon gemaakt worden voor ik kan witten?

Met een stoffer stofvrij maken is doorgaans voldoende...

Het moet in ieder geval stofvrij gemaakt worden. Als het een slaapkamer betreft is dat voldoende. Een woonkamer en vooral met open keuken zal gesopt (ontvet) moeten worden. Bij nicotine aanslag kun je ook beter eerst een isoleerlaag (voorstrijk nicotine van Alabastine)aanbrengen.

Bij muren verdient het aanbeveling met een harde borstel over de muur te gaan om alle losse deeltjes te verwijderen. Zit er een smerige vlek op de muur dan zijn daar 'sealers' voor te koop die doorslaan van de vlek door de nieuwe verf voorkomen.
Een nieuw plafond kun je veelal direct overschilderen/witten. Is het een nieuw plafond dat misschien sterk zuigend is dan voorstrijken of zo vaak witten tot het gewenste effect egaal van kleur is.
Laatste geldt trouwens ook voor een sterk zuigende muur.

dat ligt er aan als ze heel vies zijn moet je ze eerst goed schoonmaken want al het vuil en vet moet er af anders dekt het niet goed en als ze niet zo vuil zijn kan je ze gewoon even af nemen met een vochtige doek

Is een beetje afhankelijk van de ondergrond. Een gespoten plafond / muur laat zich moeilijk reinigen, een vlak plafond beter.
Bij een gestructureerde ondergrond poets je het vuil er als het ware in; niet doen dus.
Bij een vlakke ondergrond die je niet vertrouwt (roet, vet, nicotine) zou ik de ondergronden met een ammoniak of rinseroplossing reinigen en met schoon water nawassen.
Is de ondergrond redelijk schoon, dan kan je er met een kwalitatief goede latex zo over heen schilderen.
Vertrouw je de ondergrond niet, dan een isoleer gebruiken alvorens latex aan te brengen....of direct een (duurdere) isolerende verf gebruiken.
Controleer ook nog even of er eerder geen veegvast gebruikt is. Veegvast lost namelijk (deels) op / bladdert door het waterbestanddeel in de eventueel te gebruiken latex.
Haal een natte vinger langs het oppervlak. Is je vinger wit, dan is het veegvast en zal je de ondergrond eerst moeten fixeren alvorens deze af te werken.

Nieuwe muren / plafond moet je eerst voorbehandelen met een grondiger.

Oude muren / plafond moet je eerst gaatjes opvullen en daarna licht opschuren.

Hierna moet je beide dus goed schoonmaken met een special reinigingsmiddel.

Daarna kun je gaan verven.

Als je zonder veel werk klaar wilt zijn en geld maakt niet uit, koop je Alabastine 3-in-1. Ben je in 1 keer klaar.

Toen wij verhuisden kwamen we in een huis met 30+ jaren nicotineaanslag op kale wanden. Flink schrobben met ammoniak en 2 keer witten en het geel bleef erdoor komen. Ik heb toen Alabastine 3-in-1 gekocht en na 1 keer schilderen was het mooi dekkend wit en bleef het wit!

Veegvaste muurverf
Het minst leuke van het schilderen van een plafond is het afnemen met water en ammonia, waarna het geheel moet worden na gewassen met water. Bij plafonds die jaar na jaar zijn geschilderd met (wit)kalk moeten deze lagen eerst worden weggestoken. Een heidens werk, tenzij u als volgt te werk gaat. Met gewone stijfsel maakt u een dikke brij, die op het plafond smeert. Doe dit is stukken van ca. 50 x 50 cm., anders komt u in tijdnood. Na ca. 15 minuten doet u dit nogmaals. Als deze tweede laag begint te drogen, begint de boel te schilferen, maar door het vocht worden de oude lagen nog vastgehouden. Met een breed plamuurmes kunt u nu de vochtige laag afschuiven. Heeft u geen zin in deze werkzaamheden, dan kunt u proberen met ALABASTINE 3 in 1 het plafond zo te schilderen