Wanneer spreek je van linksom en rechtsom?

Je bepaalt linksom of rechtsom vanwaar je kijkt. Het dichtsbijzijnde deel draait ten opzichte van het achterliggende deel.

Bij een kraan in de waterleiding of een autostuur is het duidelijk welk deel draait en welk deel statisch (vast) is. Het stuur of de knop van de kraan zijn dichterbij dan de achterliggende stuurkolom/stuurinrichting van de auto of waterleiding. Dan is het logisch dat het stuur rechtsom draaien dus naar rechts is.

Bij een speelgoedautootje zou je die aan het stuur kunnen optillen en dan het onderhangende autootje rechtsom kunnen draaien, maar daarmee komen dus de voorwielen in de positie waarin de auto naar links zou sturen.

Hou je nu dat zelfde autootje op de kop, nog steeds vasthouden aan het stuur, en je draait het autootje weer rechtsom, dan zul je zien dat de wielen wel in de 'bocht naar rechts'-positie zijn gekomen als je het weer rechtop neer zet.

Zo werkt het ook bij een potje met een dekseltje, of een bout met een moer.
Kijk je van boven op het potje, dan is de draairichting van de deksel bepalend. Zet je het potje op de kop en draai je aan het potje in plaats van de deksel, dan is nog steeds rechtsom vast en linksom open.

Kijk je van de zijkant naar een potje met deksel, dan draaien potje en deksel tegen elkaar in, ook als de ene helft draait en de andere niet. Om te bepalen of je dan linksom of rechtsom aan het draaien bent, kijk je niet van de zijkant maar van boven of onder. De draai-richting van het dichtsbijzijnde deel (dus als je van onder kijkt, of het potje op de kop houdt: het potje - en van bovenaf met potje rechtop: het dekseltje) bepaalt of je linksom of rechtsom draait.

De richting van het schroefdraad verandert niet ineens halverwege, er is dus niet zoiets als bovenste en onderste deel van de beweging. Potje en deksel bewegen ten opzichte van elkaar, dat bepaalt de draairichting. Wat je in welke richting draait ten opzichte van de tafel of aarde, maakt daarbij niet uit.

Bij een moer op een lange bout wordt het wellicht verwarrend. Begin je met draaien, dan is de moer dichterbij dan de bout. Maar zit de moer eenmaal om de bout en blijf je doordraaien aan de moer om de stilstaande bout, dan is nog steeds de draairichting van de moer bepalend, terwijl op dat moment het bovenste deel van de bout dichterbij je oog is.

Je kijkt naar het verste punt van de cirkel of als dat niet kan naar visueel het bovenste punt van de cirkel.
Gaat die naar rechts, dan draai je rechtsom (= met de klok mee), gaat die naar links (= tegen de klok in), dan draai je linksom.