Wat is de beste nacht-temperatuur op een modulerende thermostaat?

ik heb jarenlang alleen een gaskachel in de woonkamer gehad, die in de nacht uit ging, en geen verwarming boven. Het vocht droop van de ramen en de muren, het bed en beddegoed schimmelde, en het duurde in de ochtend heel lang om een beetje warm huis te krijgen. En een vochtig huis warm stoken is veel duurder en duurt langer dan een huis wat al een beetje op temperatuur is

Als je een klein kacheltje hebt dan duurt het opwarmen lang. Maar praat niet over kosten, je toont niet aan dat het duurder of goedkoper is om je kachel uit te zetten. En als je last hebt van vocht in je huis moet je ventileren.

Je krijgt meer vocht in huis als de temperatuur te laag wordt. Als je dan ook nog eens gaat ventileren, wordt de temperatuur nóg lager. Dat betekent dat je dan je warmteverlies verhoogt, en dat is nooit goed voor de kosten. Ventileren is niet altijd een goede manier om het vocht kwijt te raken. In de herfst en in het begin van de winter is de buitenlucht in Nederland en België heel vochtig. Door te ventileren zal het vochtgehalte in huis dus niet of nauwelijks afnemen. Pas in de tweede helft van de winter en in het voorjaar is de luchtvochtigheid buiten lager. Dan zou je wel kunnen ventileren om het vocht uit het huis te krijgen - maar ook dan gaat het ten koste van je portemonnee omdat je veel warmte het huis uit laat gaan.

@escape
Je beweert van alles, maar heb je argumenten?

Ja, ik heb argumenten: elke cent die spendeert om je huis s'nachts te verwarmen (in ruimten waar je niet slaapt) is weggegooid geld. Je energierekening wordt niet lager door s nachts door te stoken, in tegendeel. Het klopt voor geen meter dat het opwarmproces in de ochtend meer energie kost, dan je huis de hele nacht door te stoken.
Ook als je verwarming lager zet, gaat dit op. Alleen helemaal uit is de enige manier om je rekening om laag te brengen. Heb je argumenten waarom dit logische feit niet zo zou zijn?

Het kán niet anders of het opwarmen kost meer energie dan je won tijdens afkoelen. Net zoals je in je auto tijdens het afdalen van een helling niet alle benzine terugverdient die het extra kostte om de helling óp te rijden. En zélfs als je gelijk zou hebben kan je hoogstens zeggen dat dat elkaar precies compenseert. Er valt alleen wat te verdienen door een tijdje een lagere constante temperatuur te hebben. Alleen de in dié tijd uitgepaarde energie is winst. De daaraan voorafgaande, tijdens het afkoelen, bespaarde energie ben je kwijt door het daarna weer opwarmen (jouw idee) of dat opwarmen kost zelfs méér (mijn idee). Laat je je huis helemaal afkoelen, dan moet er al weer opgewarmd gaan worden nog vóór het afkoelen is gestopt. En de pauze tussen die twee leverde juist de winst.

Dat lijkt zo. Maar de werkelijkheid is echt anders.
Vaak laat je gevoel je over dit soort zaken volledig in de steek.
En zo ontstaan broodje-aap verhalen.

Dat je de temperatuur tot 0°C mag laten zakken om vorstschade te voorkomen ben ik het niet zo mee eens. Onder de 10°C wordt het risico op vochtproblemen aanzienlijk groter dus ook dat moet je zien te vermijden. Voor de rest lijkt het antwoord me perfect, dus een dikke +! De vochtigheid is verder afhankelijk van het warmteverlies, dus dat compenseert het warmstoken en heeft dus geen invloed. Oftewel: het duurt inderdaad langer en het is inderdaad duurder om een huis op te warmen vanaf een lagere temperatuur. Maar dat weegt niet op tegen de besparing die 's nachts gerealiseerd is voor de opwarmperiode, want dan betekent een lagere temperatuur net een veel grotere besparing want minder warmteverlies. De periode daarvoor hoeft er niet bijgestookt te worden. En daar zit 'm het grote verschil! De redenering dat een lagere nachttemperatuur meer kost in totaal gaat op wanneer men 's avonds aan het begin van de nacht de vensters zou open zetten om deze lagere temperatuur sneller te bereiken en deze energie verloren zou laten gaan. Dan zou de verwarming de hele nacht moeten stoken en zou dat dus meer kosten. Wanneer je de vensters dicht houdt dan gaat er geen extra energie verloren en bespaar je dus door het energieverlies minimaal te houden: dus een lagere temperatuur. De redenering klopt dus voor een onrealistische situatie omdat de energiebesparing aan het begin van de nacht niet wordt meegerekend. Daar komt dus het misverstand vandaan. De werkelijkheid is gelukkig veel simpeler: de energie die je aan het begin van de nacht bespaart door naar een lagere temperatuur te gaan zal je er op het eind van de nacht terug moeten instoppen om de woning terug op temperatuur te brengen. Op dat vlak maakt het geen verschil op welke temperatuur je de thermostaat afstelt. Het enige dat zal verschillen is de tijd die dat duurt. Waar het dus wel op aan komt is de energie die verloren gaat in het 'midden' van de nacht: de 'bijstookperiode' en dan geldt gewoon: hoe lager de temperatuur, hoe minder warmteverlies en hoe minder warmte er moet worden bijgestookt.

Om de vergelijking met de wagen te maken: een defensieve rijder zal de helling voorzien en zal dus nauwelijks een extra verbruik kennen om een helling te overwinnen, hij zal op voorhand al gas lossen ter compensatie van de besparing die de afdaling oplevert. Een niet-defensieve rijder zal die helling niet voorzien en zal tijdens de afdaling dus zwaar in de remmen moeten gaan en de 'extra' energie zo niet 'terugvoeren'. In dat geval gaat de 'extra' energie verloren. Bij het afkoelen van de woning 's nachts gaat deze 'extra' energie echter alleen verloren als je de vensters openzet. Dus hou de vensters gesloten en je bespaart evenveel als een defensieve rijder op een helling en dus komt het enkel op het vlakke stuk boven op de helling aan en daar zal de defensieve rijder bij 90 km/h meer besparen dan bij 120 km/h door het 'basisverlies'. Dus hou dit basisverlies zo laag mogelijk, want alleen dat maakt het verschil en hou de snelheid van je wagen of de temperatuur in je woning zo laag mogelijk. Experiment: lag eens een fles halfgevuld met zuiver water in de diepvries en leg eens een fles halfgevuld met 1 deel zout opgelost in 5 delen water in dezelfde(!) vriezer. Het water met het zout in opgelost heeft een lager smeltpunt en zal dus op een lagere temperatuur bevriezen. Het water zonder zout zal zoals gebruikelijk bij 0°C bevriezen. De vraag is: hoeveel warmte gaat er verloren? Dat kan je quasi gelijk stellen aan de smeltwarmte. Dus haal na een uurtje beide flessen uit de vriezer en kijk in welke fles zich het meeste ijs heeft gevormd. Dat zal in de fles zijn met het water zonder zout. Het bewijs dat een lagere temperatuur (water met zout) een lager warmteverlies (minder ijs) betekent. Denk je dat de temperatuurseffecten valsspelen? Weeg het zout en het water voor de 2de fles dan heel nauwkeurig af: 230 gram zout + 770 gram water leg dat in dezelfde vriezer als de fles met het zuivere water en zet de vriezer op -25°C. Haal beide flessen na 24 uur uit de vriezer: eentje zal volledig bevroren zijn, de ander zal nog een aanzienlijke hoeveelheid vloeibare oplossing bevatten. Tip: laat de fles met het zout als je er de plaats voor hebt naderhand in de vriezer liggen. Het zal (in tegenstelling tot een fles zuiver ijs) helpen de vriezer op lage temperatuur te houden bij een stroomuitval.

Prachtig betoog, maar je vergeet dat tijdens de nachtelijke stooksessie voortdurend warmte weglekt naar de buitenwereld/lucht. De weggegooide warmte/euro's krijg je als je opstaat niet terug.

Dat klopt. Maar het rendement van een op 100% werkende ketel is lager dan het rendement van een op (bijvoorbeeld) 20% werkende ketel. Door de nachttemperatuur op 15° te zetten gooi je dus 's nachts minder warmte/euro's weg, maar gooi je 's ochtends bij het opwarmen warmte/euro's weg (via het lagere stookrendement). De vraag is dus: gooi je 's nachts veel euro's weg en 's ochtends bij het opstoken slechts weinig, of gooi je juist 's nachts vrij weinig euro's weg en 's ochtends bij het opstoken veel meer?

@escape: datzelfde kan je zeggen over de overdagsituatie. Dan moet je overdag ook niet meer stoken.
Feit is: bij een temperatuur lager dan 10°C wordt het risico op vochtproblemen groter.
Feit is: ieder heeft zijn of haar eigen comfortabele nachttemperatuur.
Feit is: hoe lager je de temperatuur 's nachts instelt hoe minder stookkosten het met zich meebrengt. Ik 'vergeet' dus niets. Ik hou gewoon rekening met het feit dat het zinvol kan zijn om ook 's nachts te stoken en een bepaalde temperatuur na te streven. Mijn antwoord aan de vraagsteller blijft echter: hou de temperatuur zo laag mogelijk. Wat dat rendement betreft twijfel ik nog. Wordt dat 'beetje meer'/'beetje minder' verhaal niet vooral naar de thermostaatkranen gestuurd? En is de 'verloren warmte' bij moderne ketels sowieso niet miniem? Oftewel: scheelt het rendement bij moderne ketels wel noemenswaardig?

Maar wat dat rendement betreft: dan zorg je er 's ochtends gewoon voor dat de ketel dat goede rendement toch haalt door trager de temperatuur te laten oplopen zodat de ketel toch alleen dat telkens beetje meer moet stoken en niet de volle 100%

Feit blijft dat de ketel harder (op een hoger percentage van zijn capaciteit) zal moeten stoken om de temperatuur omhoog te krijgen dan om de temperatuur constant te houden.

Maar ik veronderstel toch dat hoger niet per se een lager rendement betekent? 100% stoken een lager rendement ok, maar 20% t.o.v. 10% ook?

Ik zou niet weten waar het optimum ligt. Dat is misschien op te vragen bji de fabrikant. Ik zie het maar als een automotor. Die heeft ook een optimale (meest zuinige) snelheid. Rijd je langzamer of sneller, dan is het rendement van de automotor (uitgedrukt in liters brandstof per afgelegde km) lager.

Weet niet of dat optimale punt voor een automotor als rendement mag beschouwd worden en dus op energie slaat. Ik mag mij in de wagen suf kijken op mijn verbruik maar zolang ik in dezelfde versnelling blijf en aan een constante snelheid rij betekent een lager toerental een lager verbruik. Dat dat met die ketel anders ligt kan ik wel aannemen, je verlies wordt groter. Hoewel ik kan aannemen dat het wel mee zal vallen. Als je woning meer kamers opnieuw moet opwarmen zal het rendement van een 100% presterende ketel misschien wel beter zijn dan dat de woning maar 1 kamer op te warmen heeft (hoe meer warmte er dan naar die kamers gaat hoe minder er verloren kan gaan?). Op zich zou je de thermostaat dan zo moeten instellen dat je zowel 's nachts een laag warmteverlies hebt (dus lager gaan in temperatuur) maar dat je 's ochtends op een optimaal rendement blijft draaien (temperatuur in stapjes verhogen zodat het optimum niet wordt overschreden). Maar op zich gaat voor die ketel dan ook op wat voor onze woning opgaat: minder warmte is minder verlies. Dus in feite zetten we die ketels beter af. 's avonds gordijntjes en rolluikjes dicht om zoveel mogelijk warmte binnen te houden. In de loop van de voormiddag de gordijntjes en rolluikjes weer open om de warme zonnestralen binnen te laten. Persoonlijk heb ik mijn ketel nog niet moeten aanzetten nu, en het blijft hier lekker 22°C. Maar misschien dat dat ook ligt aan het feit dat ik ook een beetje elektrisch bijstook (plasmatv).

Nog een variabele om rekening mee te houden. Als je op een flat woont, met buren boven, onder en weerszijden, dan kan je flink besparen als jij de kachel laag houdt, en de buurvrouw haar woning op 24 graden wil verwarmen. Zij maar stoken (en bijbetalen) en ik had een lekker warme muur