Hoe kan ik een afgebroken metalen stempen uit het stemblok van een piano verwijderen?

Question

Het is een lastig probleem. Ik stel het op prijs als jullie het hele verhaal willen doorlezen en meedenken: een metalen vernikkelde pen van 7,2 mm doorsnede is afgebroken en steekt nu nog maar pakweg 8 mm uit het houten stemblok waarin hij verankerd zit. Hij wordt op ongeveer 7 mm afstand rondom omringd door andere stempennen die nog wel zo'n 25 mm uitsteken waardoor je er al meteen moeilijker bij kunt komen. Een stempen heeft een hele fijne draad over een lengte van zo'n 40 mm lang. Dat is ook de lengte tot waar ze meestal in het hout geslagen zitten. Het houten blok waarin hij vastzit is ongeveer 50 mm dik en bestaat uit heel veel stergewijs aangebrachte lagen gelamineerd houtfineer. Het is voorgeboord met een speciale boor in een te kleine maat (+/- 0,5 mm kleiner)
Ik heb een speciaal setje verkeerd-om-draaiende afgebroken bouten tapjes gekocht voor maar liefst €50,- (Want met die van de action en die uit de aanbiedingenbak had ik weinig goede ervaringen) maar helaas kreeg ik hiermee geen grip op de stempen. Het enige resultaat was een holte van 5 mm diep. Ik heb ook een speciale T-vormige "kruk" aangeschaft die met het uiteinde om het uitstekende stuk stempen geplaatst kon worden en door de schroefdraad aan de binnenzijde grip had moeten krijgen op de buitenkant van de pen, maar helaas.... die draaide dol. Ten slotte heb ik geprobeerd om met een boortje van 2,5 mm door de stempen te boren, maar, het boortje brak af!

 · Accepted Answer

Het gaat waarschijnlijk het beste met een zogenaamde screw extractor set. Dat is een soort gegroefd staafje (verschillende maten natuurlijk) dat je in het (uitgeboorde, bij voorkeur centrische) gat in de afgebroken pen tikt. Daar gaat een soort dubbel moertje op dat zo goed aansluit, dat het niet door kan draaien. Met een passende (pijp)sleutel draai je dan de pen er uit.
Linkse taps zijn leuke dingen, maar eigenlijk is meestal de tophoek niet goed, waardoor je als je ze er dieper indraait, het materiaal dat nog over is juist verder naar buiten drukt zodat hij alleen maar nog vaster komt te zitten. Ook is het risico van het afbreken van de tap vooral bij kleine maten erg groot. 
Een goede set is echter wel een flinke investering ; afhankelijk dus een beetje van hoeveel het je waard is of hoe vaak je dit probleem denkt tegen te komen.

Je kunt echter ook losse onderdelen bestellen als je de juiste maat weet. 
http://buy1.snapon.com/catalog/item.asp?item_ID=630634&group_ID=675450

 · Answer

Ik heb 2 mogelijke oplossingen:
1
boor een gaatje horizontaal door de stempen.
Druk hier een stalen pen door.
gebruik dit dan als grip voor een (grip)tang.
Maar ik kan me voorstellen dat dit heel lastig wordt.
Vandaar oplossing 2

2
Ik neem aan dat de stempen linksomdraaiend er uit gaat:
tap een linksomdraaiende inwendige schroefdraad (dus omgekeerd van de stempen).
tap ook een linksomdraaiende uitwendige schroefdraad op een stalen staaf.
(misschien verwar ik links en rechts) maar de essentie is het volgende:
de stalen staaf met de schroefdraad draai je nu gedeeltelijk in de stempen, en de schroefdraad moet dusdanig zijn dat je de staaf er indraait, in dezelfde richting als dat je de pen er uitdraait.
Draai nu ook een moer op de stalen as.
Je krijgt nu de volgende situatie:
zolang de staaf minder weerstand heeft om er in te draaien dan de stempen om er uit te draaien zal de staaf in de stempen worden gedraaid.
Totdat de moer tegen de stempen komt.
Dan kan de staaf niet meer naar binnen en wordt deze door de moer letterlijk moervast gedraaid.
Het kan dan niet anders dat dan de stempen eruit wordt gedraaid (of een en ander moet breken)

Je kunt extra grip op de stalen staaf met de uitwendige schroefdraad krijgen door aan het eind 2 moeren te draaien en die heel sterk tegen elkaar in te draaien. Dan klemmen deze zich ook weer moervast op de staaf.

Ben heel benieuwd naar je reactie en ervaring.

Dirk

Hoe kan ik een afgebroken metalen stempen uit het stemblok van een piano verwijderen?

Het beste antwoord

Andere antwoorden (1)

Weet jij het beter..?