Hoe kan het dat je soms gezichten denkt te zien in levenloze objecten?

Dat wordt pareidolie genoemd en is door onderzoekers bestudeerd. Het psychische verschijnsel dat mensen in alledaagse voorwerpen gezichten herkennen komt doordat het menselijk brein sterk geneigd is overal iets herkenbaars van te maken. Dit komt goed van pas bij het herkennen van vormen die op gevaar kunnen wijzen, zoals bijvoorbeeld het silhouet van een roofdier. Soms loopt het brein een beetje te hard van stapel en ziet verbanden of patronen die er niet zijn. Dat is een vrij normale menselijke eigenschap. Opvallend aan de objecten is dat ze niet alleen op gezichten lijken, maar zelfs een gevoel van persoonlijkheid of een sociale betekenis overbrengen. De ramen van een huis kunnen bijvoorbeeld aanvoelen als twee ogen die je doordringend aankijken.

Het heeft er mee te maken hoe jouw hersenen zijn bedraad. De ‘nep’ gezichten verwerk je met dezelfde neurale mechanismen van de hersenen als je doet met echte gezichten. De menselijke gezichten hebben gemeenschappelijke kenmerken. Zo staan de ogen en de mond op ongeveer dezelfde plek. En dus concludeert jouw brein wanneer je iets ziet wat lijkt op een gezichtskenmerk al snel dat het een gezicht is dat je voor je hebt. Als je het gevoel hebt dat een bepaald voorwerp naar jou kijkt of een emotie overbrengt, dan komt dit doordat de kenmerken van het voorwerp bepaalde mechanismen in je hersenen activeren die zijn ontworpen om informatie van menselijke gezichten af te lezen.