hoe noem je de situatie waarbij je aan het auto rijden bent en je ineens realiseert dat je de afgelopen minuten aan het dromen was?

Question

Iedereen kent het wel. Je bent een auto rit aan het maken en ineens denk je "he ben ik hier al" of je realiseert je dat aan het dromen bent. Levert dit gevaar op ?

 · Accepted Answer

Daar zijn verschillende namen voor. In de psychologie spreken we van "automatisch gedrag", of van "automaticisme". In onderzoeksrapporten naar verkeersveiligheid wordt wel gesproken van "driving without awareness", "highway hypnosis", of "driving without attention mode". De tijd die je 'kwijt' bent net voordat je je realiseerde dat je even verminderde aandacht had, noemt men wel een "time-gap".

En ja, dat is potentieel gevaarlijk. Zowel in laboratoriumsetting als uit zelfrapportage van autobestuurders en onderzoek hiernaar voor zover dat mogelijk is (het is lastig te onderzoeken op een echte snelweg zonder de veiligheid in gevaar te brengen natuurlijk) is bekend dat mensen die op deze manier opgaan in hun automatisch gedrag, minder snel reageren op hun omgeving. Één theorie is dat het als het ware voortdurend min of meer bewust 'scannen' van de omgeving bij saaie, lange of heel vaak gereden routes wordt vervangen door de verwachting van wat er komen gaat. Je neemt dus passief waar in plaats van actief. Mensen reageren in zo'n toestand minder goed en snel op ongewone verkeerssituaties, zitten soms onbewust te dicht op hun voorganger of rijden zonder het te weten in wisselende snelheden.

Wat ook mogelijk is, is dat sprake is geweest van een 'microslaap'. Microslaap is vooral bij vrachtwagenchauffeurs veel onderzocht (een dankbare onderzoeksgroep wat dit betreft vanwege de correlatie tussen slaapapneu en dus een voortdurend verstoorde nachtrust en overgewicht wat niet zeldzaam blijkt te zijn bij vrachtwagenchauffeurs - EN natuurlijk het feit dat de hele dag op de weg zijn dit risico enorm verhoogt). Microslaap zijn slaap periodes van hooguit een paar seconden, die zich sneller voordoen bij vermoeidheid en bij lange, monotone ritten. Als je net een paar van die microslaapjes achter elkaar hebt gehad, kun je precies zo'n time-gap hebben als hierboven al beschreven. Dit is ook potentieel zeer gevaarlijk: die ene of die paar seconden kunnen jou en de andere weggebruikers net het leven redden in een onverwachte verkeerssituatie.

Automatisch gedrag is iets wat ontstaat bij het leren van een vaardigheid. Als je eenmaal weet hoe je moet autorijden, denk je niet meer na over gas geven, remmen en schakelen. Dat is dus ontzettend praktisch en zelfs nodig om zo'n vaardigheid onder de knie te krijgen. Maar zodra je niet meer alleen het besturen van je voertuig automatisch doet maar ook de hele route naar je werk min of meer automatisch reageert, is dat niet goed.

 · Answer

Op de automatische piloot rijden. Natuurlijk levert dat gevaarlijke situaties op, je bent er niet bij, je concentreert je niet op de weg. Je bent in een afwezige toestand een auto aan het besturen.

Ivana · Answer

Ik herken het. Maar je rijdt dan totaal op routine en je hersens gaan de andere kant op. Dit gebeurt ook alleen op wegen waar je regelmatig, zo niet dagelijks, rijdt.

Ik ben er echt van overtuigd dat dit niet echt te voorkomen is. Of het gevaarlijk is kan ik niet beoordelen. Ik geloof dat je, zo gauw de situatie er om vraagt, weer totaal bij de les zult zijn.

Op de fiets heb ik het ook regelmatig bij 'sleurritjes'.

 · Answer

Het heeft met je "bewust"zijn te maken. Als de verkeerssituatie simpel is kunnen je hersenen zich rustig (mede) ergens anders mee bezig zijn. 
Het is normaal dat je bewustzijn zich niet bezig houdt met "simpele" zaken. Als je loopt hoeft je bewustzijn je benen niet te besturen, en ook niet te zorgen dat je op de stoep loopt. Dat doe je onbewust. 
Als het goed is wordt je bewustzijn vanzelf gealarmeerd als de situatie gecompliceerd wordt, waarna je bewust gaat reageren.

Toegevoegd na 5 uur:
Ik noem deze situatie multitasken.

 · Answer

Je bent dan in trance geraakt. Net zoals je in hypnose kunt worden gebracht door een monotoon geluid (motor, banden, trillingen) of beeld (strepen op de weg).

In een toestand van trance is er bijvoorbeeld een ander bewustzijn van tijd, plaats en kunnen allerlei andere verschijnselen - trancefenomenen - optreden.

Het is idd gevaarlijk, al was het maar omdat deze trancetoestand gemakkelijk kan overgaan in momenten van micro slaap, hele korte slaapjes en als er dan een situatie is die je aandacht vereist gaat het mis. Zo ontstaan regelmatig ongelukken.

Een manier om dit te voorkomen is jezelf voor het rijden een suggestie toe te dienen. Dus jezelf toespreken in de trant van: "ik ga nu van A naar B rijden en blijf helemaal helder en wakker tot ik bij B ben" of "door het stuur in mijn handen te voelen blijf ik helder en wakker tijdens de hele rit"

hoe noem je de situatie waarbij je aan het auto rijden bent en je ineens realiseert dat je de afgelopen minuten aan het dromen was?

Het beste antwoord

Andere antwoorden (4)

Bekijk alle vragen in deze categorieën: