Is er een effect van geboortevolgorde op de ontwikkeling van de persoonlijkheid?

Het gaat hier om een verhaal, een gelijkenis. Ik zou mij zomaar kunnen voorstellen, dat ouder en wijzer, en jonger en rebels, ook - als een soort vanzelfsprekendheid- in het verhaal zit. Er zijn meer plaatsen in de Bijbel waar er een verband wordt gelegd tussen ouderdom en wijsheid.

Dat jij die ervaring hebt, dat geloof ik graag. Maar mijn ervaring is, dat het juist andersom is. Bij een eerste kind hebben ouders nog geen ervaring, en willen het allemaal heel goed (en streng) doen. De oudste is dan de rebel, en hij/zij maakt de weg vrij, voor de kinderen die er na komen. Waar een oudste kind nog enorme problemen heeft over allerlei zaken met zijn ouders, is het voor een jonger kind al geen probleem meer.

Maar net zoals jouw ervaring, hoeft de mijne ook niet te kloppen. En dan ligt de conclusie voor de hand dat je er echt niets over kunt zeggen. Kijk om je heen, en zie dat broertjes en zusjes enorm kunnen verschillen in aanleg en karakter. Karakter wordt gevormd in de opvoeding maar ligt voor een bepaald gedeelte ook al vast bij de geboorte. In hoeverre het aanleg of vorming is, daar zullen de psychologen en al die andere mensen die er veel verstand van hebben, het waarschijnlijk nooit eens worden. Maar dat het beide is, dat staat voor iedereen vast.

Overigens zijn er genoeg avontuurlijke mensen die superbraaf zijn, en zijn er dwarse en lastige rebellen die bloedsaai zijn, en geen enkele zin hebben in avontuur. ;-)

Het antwoord is ongetwijfeld ja, er is effect. Wat de gevolgen zijn is complexer. Maar bijvoorbeeld op het gebied van aandacht krijgen:

1- De oudste krijgt in het algemeen 100% van de aandacht van 2 ouders. Tot het volgende kind geboren wordt.
2- Nummer 2 krijgt in het algemeen minder dan 100% van de aandacht van 2 ouders. Maar wel weer van een oudere broer/zus.
3- Enzovoort, terwijl de jongste altijd de jongste blijft.

In hoeverre ouders in staat zijn hun kinderen de juiste aandacht te geven maakt uiteraard verschil, maar het zou vreemd zijn als bovenstaande verschillen geen impact hebben. En het ervaren van te weinig aandacht in de jeugd blijkt in menige therapie nogal wat impact te hebben.

Daarnaast is het systemisch gezien uiterst belangrijk dat de plaats van het kind bekend is. Dus een eerste vooroverleden kind blijft oudste, het volgende kind kan nooit de plaats van de oudste innemen.

Bij het plaatsen van kinderen op basisscholen, zal altijd gevraagd worden welke plaats het kind in het gezin inneemt.

Een eerste kind is altijd een "lansbreker". Een eerste kind maakt de weg vrij voor de tweede en zal daarom meer moeilijkheden moeten overwinnen. Het hangt dan van het karakter af of en hoe dit eerste kind dit aanpakt.

Het tweede kind heeft geleerd, via de eerste, welke dingen wel of niet zijn toegestaan (die zijn immers al geprobeerd door het eerste kind) en zal er zijn voordeel mee doen.
Een tweede kind krijgt niet minder aandacht, maar het ligt er niet meer angstig duimendik bovenop, waardoor dit kind zich vrijer kan ontplooien.

Een derde kind zal een rol aanmeten die verschillend is van de voorgaande twee kinderen. Afhankelijk van het karakter zal dat rustiger of onstuimiger zijn. Dit is dan ook weer afhankelijk van het geslacht.

Kortom, het is een ingewikkelde materie, zeer interessant en pas na verloop van tijd geheel duidelijk. Er is dus, om op je vraag te antwoorden, heel veel invloed op de ontwikkeling van de persoonlijkheid naarmate je een andere plaats in het gezin inneemt.

Wanneer je als ouders de eerste 'spruit' verwacht, ben je helemaal onervaren. Het kind krijgt zodra het bij de moeder 'ontdekt'is de volle aandacht. Zodra het is geboren, staat het hele leven van de ouders in volle dienst en aandacht voor het kleine wonder.
De ouders (en vooral de moeder) willen alles goed doen.
Laten zien hoe goed zij hun kind opvoeden, het moet er altijd ' leuk' uitzien, het moet niet ongehooraam zijn en noem maar op. Komt er dan een baby bij, dan wordt de oudste automatisch erbij betrokken om 'mee' op te voeden. Jij bent immers de oudste en dus ook de wijste.
je krijgt dus dan als oudste kind al heel vroeg verantwoording bijgebracht. "Let je wel goed op je broertje als jullie samen naar buiten gaan?"

Zo heb ik het als oudste van 2 broertjes en een zusje ervaren. Nu ben ik in de 'fifties' geboren en dat was een nog andere tijd dan nu. De meesten die toen geboren zijn zullen dit herkennen. Opvoeding was toen heel belangrijk
en als kind mocht je niet mondig zijn. 'Als grote mensen praten' moeten kleine kinderen zwijgen' want een gesprek tussen volwassenene onderbreken, 'dat hoorde niet'. Ik was dus een heel braaf kind, waar de ouders trots op mochten zijn. Mijn pubertijd was in de 60er jaren.
Een ommekeer in de maatschappij. Ineens had je inspraak op school zelfs (mammoetwet), je moest niet alles klakkeloos meer aannemen, je mocht protesteren enz.
Ik heb moeten strijden om in het weekend later dan 0.00 uur thuis te mogen komen, om niet meer 's zondags mee naar de kerk te moeten en noem maar op.
Dit hebben mijn broers en zusje niet meer gehoeven. Zij mochten op mijn leeftijd toen al veel meer dan ik.
De regels werden versoepeld omdat zich dat bij mij al niet verkeerd ontwikkeld had. Je bent als oudste dus het 'proefkonijn' van de ouders.

Een eerste baby zal dus de meeste aandacht hebben gekregen en meer verantwoordelijkheid bij andere kleinere broertjes/zusjes. Dat zal nu niet anders zijn.
Jongere kinderen worden meer vrij gelaten, de ouders zijn immers al ervaren in elke verieuwing, dit hebben ze bij de eerste al meegemaakt, ze zijn dus al meer relaxt.
Als oudste kind ben je niet alleen de grote broer of zus, je voelt je ook zo (ook al scheelt het nog geen jaar).
Daarom zullen de oudste kinderen ook meestal meer serieuzer, verantwoordingsbewuster, rustiger zijn dan hun jongere broertjes en zusjes. Ze worden tóch anders opgevoed.