Wat zijn de grenzen van je denken?

Geen ; dat zijn hooguit de grenzen van je eigen fantasie.
In de praktijk echter kun je nooit onbeperkt ergens over doordenken ; dan moet je altijd wel weer eten of huiswerk maken of koken of slapen......het leen van alledag onderbreekt uiteindelijk vrijwel elke gedachtenstroom.

Het is onmogelijk om iets te bedenken dat helemaal honderd procent los staat van wat je al eens gezien, gelezen, beleefd, gevoeld of anderzijds ervaren hebt. Je zit altijd vast aan je eigen kaders.

Sommige mensen komen daar verder mee dan anderen (ze hebben een levendigere fantasie en associeren verder door) maar 'onvoorstelbaar' is en blijft 'onvoorstelbaar' tot je het een keer ervaren hebt.

De grenzen van het denken liggen mijns inzien bij dat wat je nog kan begrijpen en als oorzaak en gevolg kunt duiden. "Datgeen je jezelf nog toestaat waar te zijn" aldus feynman in het onderstaande filmpje.
Misschien ligt de grens van het denken wel op het moment dat je zo'n honger hebt gekregen dat je een boterhammetje gaat smeren.

de grens is 2D. als mens kan je namelijk niet 3D denken ;)

M.i. worden deze bepaald door je referentiekader i.c.m. je biologische aanleg.

(opvoeding, emotie, normen en waarden, omgeving, ervaringen, I.Q. E.Q. overtuiging, geloof, karakter, manier van waarnemen en intrepeteren etc.)

De grenzen van je denken reiken tot aan het denkbare.

Dat lijkt een open deur, en het lijkt veel op wat Stippel zegt. Ik leg uit.

Eerst een inleiding.
In de jaren '60 waren er zeer snelle ontwikkelingen op informatica (=computerwetenschap)-gebied. Ik bedoel nu vooral de kunstmatige intelligentie: AI.

En die was toen veel belovend. Maar na tientallen jaren ontdekte men, dat men nog niet veel was opgeschoten. Het inzicht kwam, dat een systeem een prikkeling van buitenaf nodig heeft om te groeien. Die groei kan dus niet van binnenuit komen.

Dit haakt aan bij de ervaring van Socrates, die vond dat filosofie iets is, wat ontstaat door samen over een onderwerp te praten. Gezien vanuit het oogpunt van het individu: externe prikkeling.

Maar goed, dit zijn ervaringen. Hoe zit het inhoudelijk?
Dat vertelt de geschiedenis van de wiskunde.

Zo heeft men 1000 jaar lang geprobeerd om het vijfde axioma van de planimetrie te bewijzen. Dat ging toen echt wringen. En in de 19e brak toen eindelijk het inzicht door dat dit axioma een aanname is, en daarmee een *nieuw begin*. En dus kon je ook op een andere manier (opnieuw) beginnen, zoals Riemann liet zien. Zoek maar na.
Ik bedoel: dit is een keuze, en een keuze kun je niet van te voren bedenken, dus daar zit die grens.

Nog een voorbeeld: de reeks van Ulam. Stel natuurlijk begin-getal is n. Het volgende is bij even: n/2 en bij oneven 3n+1. Ga je rekenen, dan blijkt ieder getal via deze reeks te eindigen bij 1. Maar niemand kan dit bewijzen.
Maak je een plaatje van deze reeks, dan zie je een zich vertakkende boom. En waar het om gaat, is dat in deze boom geen takken zijn waarvan het uiteinde aan het begin vastzit. Maar dat kun je niet bewijzen.
En daar zit dus een grens aan het denken: niet alles is bewijsbaar en denkbaar, zonder een aanvullend prikkel of nieuw inzicht of nieuwe keuze.

En dat is niet erg, want precies dáárin zit de groei.

Daarom kan ik je de Onbeslisbaarheidsstelling van Gödel aanbevelen, waarin al deze gedachten wiskundig worden bewezen.