Waarom lost methaanzuur wel op in water en stearinezuur niet?

Kort door de bocht antwoord: dat ligt aan de lange koolstofketen van stearinezuur, waardoor dat zuur een a-polair karakter heeft en dus slecht oplost in water dat een polair karakter heeft.

de verklaring:
Stoffen die slecht ioniseren (a-polaire stoffen) lossen goed op in a-polaire vloeistoffen, of mengen daar goed mee. Voorbeelden van a-polaire stoffen (en mengsels) zijn benzeen, methaan, ethaan, wasbenzine en vetten (olijfolie, zonnebloemolie etc.). Al deze stoffen lossen slecht op in water en als je ze probeert te mengen zal een systeem van 2 aparte lagen ontstaan. Je kunt enorm schudden, maar op den duur krijg je toch weer 2 lagen (tenminste als je verder niets toevoegt).

Stoffen die goed ioniseren (polaire stoffen) lossen juist goed op in polaire oplossingen. Bij polaire stoffen zoals water, H2O, zijn de H-atomen ietsje + en het zuurstofatoom ietsje - geladen. Water is ook makkelijk te splitsen in H+ en OH- waarbij de H+ gelijk aan een ander watermolecuul gaat zitten om een H3O+ (Hydronium) ion te vormen. Andere voorbeelden van polaire stoffen zijn keukenzout, zwavelzuur en kaliumnitraat. Die lossen dus allemaal goed op in water. Sterke zuren en basen lossen allemaal goed op in water.

Nu kan methaanzuur (neem aan dat je HCOOH bedoelt, beter bekend als mierenzuur) goed ioniseren; het is een best sterk zuur. Het zure karakter overweegt ten opzichte van de rest van het molecuul doordat de koolstof'keten' maar uit 1 atoom bestaat en dus weinig invloed heeft. in feite is de gehele COOH groep al zuur.
Hogere vetzuren als stearinezuur (C17 H35COOH) hebben naast die zure COOH groep een lange keten van CH2 onderdelen met aan het uiteinde een CH3. Dit deel van het molecuul zal niet ioniseren en is dus a-polair. Bij vetzuren met lange koolstofketens overweegt dus het a-polaire karakter, dus ze lossen slecht op in water.

nog een leuk weetje: vetten zijn a-polair en lossen dus goed op in wasbenzine etc. Maar door bij water zeep te doen, lossen ze wel goed op in het water-en-zeepmengsel. Zeep bestaat namelijk uit een goed ioniserende (polaire) 'kop' en een slecht ioniserende' (a-polaire) staart. Vetten worden tegen de 'staarten' van de zeep getrokken waardoor ze oplossen. Ook detergenten e.d. stoffen zijn op dit principe gebaseerd.

Toegevoegd na 1 minuut:
Natuurlijk lost methaanzuur goed op, doordat het een zeer korte keten heeft!