Als het heelal zou 'pulseren', ofwel uitdijen en weer inkrimpen, zou de situatie op het moment van elke uiterste inkrimping dan exact hetzelfde zijn?

Je stelling dat we in een pulserend heelal zouden wonen, is al hoogst hypothetisch. Dit is slechts één van de vele theorieën.

Wat we waarnemen, is dat de uitdijingssnelheid van het heelal op dit moment juist toeneemt. Voor een pulserend heelal wordt het hoog tijd dat die uitdijingssnelheid juist afneemt...

Maar goed, *als* het heelal dan toch zou pulseren, en *als* de resulterende singulariteit na de "big crush" er hetzelfde uit zo zien als de vorige singulariteit (wat al even hypothetisch is als de voorgaande aannames) - dan nog kun je niet zomaar zeggen wat er uit die singulariteit komt.

Daar is het tenslotte een singulariteit voor...

Wie weet komt er uit de singulariteit steeds een heelal met compleet andere natuurwetten. Misschien is het volgende heelal een heelal zonder ruimtelijke dimensies. Of een heelal met een meerdimensionale tijdsdimensie - wie weet.

*Als* de singulariteit expandeert tot een heelal met precies onze natuurwetten, dan zitten we nog met de quantumfluctuaties. Quantumfluctuaties en quantumonzekerheden zijn fundamenteel - lees de goed leesbare boeken van Stephen Hawking er op na.

Dat betekent dat een quantumonzekerheid geen gewone onzekerheid is. Bij een gewone onzekerheid kun je zeggen: ik weet dan wel niet of Casp al naar bed is of niet, maar hij *is* één van beide. Er *is* een echte werkelijkheid, ook als wij die misschien niet kennen.

Quantumonzekerheid is fundamenteel anders. Daarbij *is* er geen echte werkelijkheid. Dat ligt niet aan onze beperkte kennis of de beperkte resolutie van onze meetapparatuur - er is gewoon écht geen echte werkelijkheid. Er is slechts een kansverdeling van mogelijke uitkomsten.

De huidige inflatietheorie zegt dat het vroege heelal (vanzelfsprekend) ook al quantumfluctuaties kende, bijvoorbeeld in massa- cq energiedichtheid. Tijdens de periode van inflatie zwol het heelal op met snelheden die groter waren dan de lichtsnelheid (zie reactie voor uitleg). De miniscule quantumfluctuaties van het vroege heelal werden daardoor met een factor tien-tot-de-macht-veel vergroot. Daaruit zijn uiteindelijk de eerste melkwegstelsels ontstaan.

Hieruit volgt dat, zelfs ALS je al die hypotheses op een rij zet die dan ALLEMAAL waar zouden moeten zijn, je nog uitkomt op een heelal dat er compleet anders uit zal zien dan het onze. Niet op grote schaal, wel op de schaal van individuele melkwegstelsels, sterren en planeten.