hoe controleer ik goud?

Voor het toetsen gebruik je een zogenaamde toetssteen. Dit is een rechthoekige of vierkante Lydietsteen, een donkere variëteit van de kiezellei. Een goede toetssteen is fijn van korrel en de vlakken moeten zijdeachtig aanvoelen.

De toetssteen moet gezuiverd worden door hem af te wrijven met houtskool en water. Het is aan te raden de steen lichtjes te oliën en stofvrij te bewaren.

Verder hebben we ook toetswater nodig, verkrijgbaar bij handelaars in juweliersbenodigdheden. Er zijn doorgaans drie soorten beschikbaar, voor 18, 14 en 9 karaat.

Verder moet je ook over een toetsnaald beschikken. Ook heb je best een aantal reageerbuisjes in huis en verdund salpeterzuur (1 deel zuur en 1 deel gedistilleerd water).

Aan de slag

Vijl nu een te onderzoeken stuk goud af en maak hiermee drie krachtige strepen op de toetssteen. Bedruppel ze nu elk met een van de drie soorten toetswater. Verdwijnt de streep met 18 karaatszuur, dan is het metaal van minder dan 18 karaat gehalte, verdwijnt ze ook met het 14 karaatszuur dan ligt het gehalte beneden de 14 karaat. Verdwijnt ze ook met 9 karaatszuur, dan is het metaal onedel of heeft het een gehalte onder de 9 karaat.

Blijft de streep bij een van de drie zuren staan, bijvoorbeeld bij 18 karaat, dan heeft het goud dat exacte karaatgehalte.

Ten eerste kun je een sieraad van goud of zilver testen door de dichtheid te bepalen. Je weegt de massa van het sieraad. Daarna stop je het sieraad in een maatcilinder met water. Je kunt dan het volume van het sieraad aflezen. Met deze gegevens kun je de dichtheid bepalen: ρ (dichtheid) = massa / volume.
Goud identificeren:
Een makkelijk trucje om goud te herkennen is door een magneet bij het sieraad te houden. Echt goud wordt namelijk niet of nauwelijks aangetrokken door de magneet, een vervalsing wel. Ook kun je met een schoonmaakdoekje over het sieraad wrijven. Als je even stevig schuurt en het gouden laklaagje verdwijnt, heb je met een vervalsing te maken.
Ook weet je dat goud een edel metaal is en niet oxideert. Als er een groene of zwarte aanslag op het voorwerp zit, is het een vervalst sieraad. Ook als je het voorwerp in een bakje water legt of het poetst en er komen stukjes goud af, is het sieraad niet echt.

Zo werkt het met sieraden, ik neem aan dat je op deze manier ook je goudbaar kan testen op echtheid. Je kunt er natuurlijk ook mee naar een juwelier gaan en deze de goudbaar laten onderzoeken op echtheid.

je zou exact de dichtheid kunnen bepalen.
-Weeg het goud precies op een weegschaal (bijvoorbeeld 31,0 gram)
- Pak een kom waar de goudstaaf VOLLEDIG in past (er mag niks van de staaf boven de rand te zien zijn)
-Vul de kom volledig (dus helemaal tot de rand) met water, en weeg. (bijvoorbeeld 150 gram)
-Doe de goudstaaf er helemaal in, en haal hem er weer uit
-Weeg nu hoeveel water er nog in de kom zit. (bijvoorbeeld 148,4 gram)

Dan het rekenen: er is 1,6 gram water verdwenen, dit komt overeen met 0,0016 liter (als we aannemen dan 1 L = 1kg)
dus jou goudstaafje heeft een volume van 0,0016 L, en een gewicht van 31,0 gram.
De dichtheid van puur goud is 19,320 kg/L.
De dichtheid van jou staafje is bijvoorbeeld (31,0/1000)/0,0016 L = 19,375 kg/L
In dit geval klopt dat aardig, en kun je er vanuit gaan dat jouw staafje redelijk puur is. Zit er (veel) meer afwijking in, dan zul je een andere manier moeten vinden om meer te weten te komen.

Dag Ronnydb,

Als je de beschikking hebt over een gevoelige weegschaal waar je dingen aan kunt ophangen dan kun je het volgende doen;
Je hangt de goudbaar met een dun draadje, waarvan het gewicht te verwaarlozen is ten opzichte van je goudbaar, aan de weegschaal. Je meet nu als het goed is 31 gram.
Je neemt nu een bak water waar de goudstaaf ruim inpast. Je meet nogmaals het gewicht terwijl de goudbaar geheel onder gedompeld is. Het verschil is het gewicht van de verplaatste hoeveelheid water. Goud heeft een soortelijk gewicht van 19,2 g/cm³, het volume van je staafje goud dus 1,615 cm³. Als alles goed is meet je dus een verschil van 1,615 g. ( 1 cm³ water weegt 1 g)
Als er bijvoorbeeld lood in je staafje verwerkt is waarvan het soortelijk gewicht 11,3 g/cm³ is dan zal het volume bij 31 gram dus groter zijn en zul je dus ook een groter verschil meten.