Waarom weeg je niet overal op aarde evenveel?

Je massa blijft altijd gelijk maar soms kan je gewicht verschillen:

"De termen massa en gewicht worden in het dagelijks spraakgebruik door elkaar gehaald. Er is echter een wezenlijk verschil. Het gewicht van een voorwerp is onder 'aardse' omstandigheden de kracht die de aarde op een voorwerp uitoefent. Gewicht is afhankelijk van de plaats en de hoogte ten opzichte van het aardoppervlak.

Dit wordt duidelijk aan de hand van enkele voorbeelden:
Wie zegt 70 kg te "wegen", dus een "gewicht" van 70 kg te hebben, geeft eigenlijk aan een massa te hebben van 70 kg. Dit is vastgesteld met een weegschaal. Die weegschaal meet weliswaar het gewicht, maar is voorzien van een schaal waarop de massa wordt afgelezen. Deze schaal is alleen geldig voor het gebied waarvoor de weegschaal bedoeld is. Wie op reis gaat naar de tropen en z'n weegschaal meeneemt, zal tot z'n verrassing bemerken dat de weegschaal in de tropen minder aangeeft. Inderdaad weegt men daar minder. Maar men is niet afgevallen. Dat valt te controleren door op een weegschaal van het hotel te gaan staan. Dan "weegt" men weer evenveel als thuis.

Op het moment dat je op een weegschaal gaat staan wordt de veer zover ingedrukt dat de veerkracht gelijk wordt aan de gravitatiekracht waarmee de aarde en jij elkaar aantrekken. De veerkracht is ongeveer evenredig met de vervorming, die via een mechanisme en een wijzer op een schaal met getallen wordt afgebeeld; deze getallen stellen een massa voor. De gravitatiekracht en daarmee de valversnelling is echter afhankelijk van de plaats op aarde, en de veerconstante niet. Voor gebruik op een andere plaats op aarde moet de weegschaal dus misschien anders worden ingesteld: hoog op een berg is de valversnelling (en daarmee het gewicht) kleiner, en op de evenaar wordt het gewicht verlaagd (het meest door de middelpuntvliedende kracht). Dit alles is niet het geval bij het gebruik van de bascule ofwel balansweegschaal, waarmee de te bepalen massa wordt vergeleken met referentiemassa's. Wie een veerweegschaal aan zijn voeten plakt en in vacuüm van een hoog gebouw springt, zal gedurende enige tijd kunnen vaststellen dat het apparaat een kleine negatieve massa aangeeft: niet alleen de persoon die erop staat is gewichtsloos geworden, maar ook de bovenkant van de schaal. De massa van de persoon (en van de schaal) is bij dit experiment natuurlijk gelijk gebleven."

Dit heeft verschillende redenen. Ten eerste is het zwaartekrachtveld van de aarde niet gelijkmatig verdeeld maar verschilt per locatie. Dit komt omdat er bijvoorbeeld meer massa onder een locatie is dan op een andere plek, wat weer is omdat het ene materiaal nu eenmaal een grotere soortelijke massa heeft dan het andere. De link geeft je een beeld van de zwaartekrachtverdeling hier op aarde.

Daarnaast bepaald de hoogte hoeveel je weegt. Hoe verder je van het zwaartekrachtmiddelpunt van de aarde bent, hoe minder je weegt. Dus Zwitsers zijn over het algemeen lichter dan Nederlanders omdat ze op de Aplen wonen en niet onder zeeniveau ;-)

Als derde factor geldt de draaing van de aarde die je als het ware wegslingert van de aarde waardoor je minder lijkt te wegen met dezelfde hoeveelheid massa. Dit effect is bij de evenaar het grootst en precies op de pool nul.