Wie kan mij in begrijpbare taal uitleggen wat de functie van ,,,het higgins deeltje is?

Een echte uitleg in begrijpelijke taal is niet mogelijk. Dat komt doordat het Higgs-deeltje een typisch kenmerk is van de quantummechanische wereld. Die wereld is voor ons zo wezensvreemd, zo tegen-intuïtief, dat elke analogie met "onze" mensenwereld faalt.

Ik zal een uitleg geven die enigzins raakt aan wat er aan de hand is. Maar dieper dan de oppervlakte komt deze uitleg niet, omdat dat nu eenmaal niet mogelijk is.

Goed, de vraag is: wat is massa, hoe komt het dat deeltjes massa hebben, en hoe komt het dat het ene deeltje meer massa heeft dan het andere?

Nu is er, om elementaire deeltjes te beschrijven, in de loop van vele jaren een theorie opgesteld. Zo'n theorie is een model voor de werkelijkheid, althans, dat is de bedoeling. In dit geval wordt de theorie het Standaardmodel genoemd.

Volgens dat Standaardmodel komen deeltjes aan hun massa doordat er een veld is, het Higgs-veld, dat overal aanwezig is. Sommige deeltjes merken niets van dat veld, andere deeltjes hebben er meer of minder "last" van. Een deeltje dat veel merkt van het Higgs-veld moet als het ware door dikke stroop heenploegen; wij zeggen dan dat dat deeltje een hoge massa heeft. Deeltjes die weinig merken van het Higgs-veld hebben in onze waarneming een lage massa.

Goed, volgens het Standaardmodel moet er dus een Higgs-veld zijn. Maar hoe kunnen we dat nu aantonen - of, heel wetenschappelijk: hoe kunnen we laten zien dat dat Higgs-veld *niet* bestaat?

Nu komt een quantummechanisch principe van pas: een veld komt overeen met energie. Energie komt overeen met massa. Dus komt het Higgs-veld, ALS het bestaat, overeen met een soort uitgesmeerde massa (is dat niet leuk: het Higgs-veld, dat massa zou moeten verklaren, heeft zelf ook massa).

Nu zegt de quantummechanica ook dat je uitgesmeerde massa alleen kunt meten in de vorm van "pakketjes" (tussen haakjes: zo'n pakketje heet een quantum, en daar komt de naam quantummechanica vandaan).

Het Higgs-veld, ALS het bestaat, is dus meetbaar in de vorm van "pakketjes" massa. En laten wij zo'n "pakketje" massa nu een deeltje noemen... Dit betekent dus dat het Higgs-veld, ALS het bestaat, voor ons zichtbaar wordt in de vorm van deeltjes: Higgs-deeltjes.

(De rest van de uitleg past hier niet meer, dus ik ga verder in een reactie.)