Hét vraag- en antwoordplatform van Nederland

Welk mechanisme zit achter de straalstromen (jets) die door actieve centra van sterrenstelsels wordt uitgestoten ?

deze jets staan loodrecht op de draaiingsas van het stelsel en verlaten de beide polen met relativistische snelheden en kunnen met radiotelescopen in kaart worden gebracht.

Toegevoegd na 4 minuten:
Ik stelde deze vraag ooit tijdens een lezing aan prof.Gerard 't Hooft maar deze nobelprijswinnaar wist daar toen geen bevredigend antwoord op. Dat is inmiddels ruim 15 jaar geleden en misschien is de kennis hierover sindsdien uitgebreid. Vandaar de vraag.

Verwijderde gebruiker
12 jaar geleden
Geef jouw antwoord
0 / 2500
Geef Antwoord

Antwoorden (1)

Het is nog steeds niet helemaal duidelijk hoe een 'relativistische jet' ontstaat, maar doorgaans wordt de oorzaak van het fenomeen toegeschreven aan de aanwezigheid van een centraal (zwaar) object en een accretieschijf (vrij vertaald van bron 1; Wikipedia).

De hypothese over de richting van de jets is dat de vervorming van het magnetische veld in de accretieschijf de uitstroom van plasma 'focust' langs de rotatieas van het centrale object.

Al bij relatief lichte systemen, als neutronensterren en zelfs binaire stersystemen, ontstaan jets. Dit worden ook wel microquasars genoemd. De jets halen hierbij geen relativistische snelheden.
Het plasma in de jets heeft de ontsnappingssnelheid van het object (of het hele systeem?), dus bij 'gewone' quasars, waar vermoedelijk zeer zware zwarte gaten het centrum vormen, nadert een jet de snelheid van het licht en zijn ze relativistisch.

(In de tweede bron een artikel over hoe de dikte van de accretieschijf een rol zou spelen in de richting van de jets bij zwarte gaten; helaas niet vrij toegankelijk.)
Verwijderde gebruiker
12 jaar geleden
Deel jouw antwoord
0 / 2500
Geef Antwoord
logo van Kompas Publishing

GoeieVraag.nl is onderdeel van Kompas Publishing