Waaruit zijn de stofdeeltjes ontstaan?

Met het begrip "stofdeeltje" kunnen vele verschillende zaken bedoeld worden. Ik vat het nu op in astronomische zin. Die stofdeeltjes zorgen ervoor dat bijvoorbeeld planeten en kometen gevormd worden. Maar waar komen ze vandaan?
Deze stofdeeltjes worden gevormd in de omgeving van zware sterren die schillen materie afstoten. Als die sterren aan hun einde komen blijven de stofdeeltjes achter in koude moleculaire wolken. Die wolken raken na verloop van tijd betrokken bij nieuwe stervorming en zo komen de deeltjes in een schijf rond een jonge ster terecht.

Ik denk dat je met stofdeeltjes moleculen en atomen bedoelt, de deeltjes waar alle stoffen uit bestaan.
De allerkleinste deeltjes, de subatomaire deeltjes, zijn direct na de oerknal ontstaan. Al heel snel ontstond toen ook het lichtste element, waterstof, dat bestaat uit één proton en één elektron.
Onder invloed van de zwaartekracht 'klonterden' waterstofatomen samen tot enorme gasbollen die we nu sterren noemen. Onze zon is daar ook een van. In het hart van een ster zijn de druk en de temperatuur enorm hoog. Onder invloed daarvan ontstaan uit waterstofatomen grotere atomen: die van helium. Dat proces heet kernfusie. Daarbij komt ontzettend veel energie vrij. Wij gebruiken de energie van onze zon dagelijks. Groene planten gebruiken energie om te groeien (fotosynthese), en planten- en alleseters eten van die planten. Vlees- en alleseters eten vervolgens weer andere dieren (wij bijvoorbeeld bloemkool met aardappeltjes en een runderlapje). Zo leven we allemaal van de zonne-energie, zelfs als we geen zonnepanelen op ons dak hebben. Eigenlijk zijn alle groene planten en algen zonnepanelen.
Er zijn sterren in allerlei soorten en maten. In de lichte sterren (zoals onze zon), wordt vooral helium gemaakt. Maar er zijn ook zwaardere sterren, waarin de druk en de temperatuur zó hoog oplopen, dat er ook zwaardere elementen ontstaan, zoals natrium, stikstof, zuurstof en ijzer.
Als die zware sterren ten slotte ontploffen, worden al die deeltjes de ruimte in geslingerd. Soms ontstaan er uit al die materie door 'klontering' weer nieuwe sterren, vaak zelfs met planeten. Een zo'n planeet is onze aarde. De kern van onze planeet bestaat voor een groot gedeelte uit ijzer.
Nu weet je waar dat ijzer vandaan komt: het is ooit, heel lang geleden, gemaakt in het hart van enorme sterren. Jij bestaat ook uit sterrenstof, net als alles en iedereen.

Het eerste ontstaan van stofdeeltjes, gaat terug tot bij de BIG BANG. Daar is er een explosie geweest van iets waar zich alle bestanddelen in bevonden, waaruit de stoffen zijn onstaan die zich in het helal bevinden. Basisbestanddeel van alles is het koolstofatoom.
Wat er voor de BIG BANG was weten we niet.
Hoe bepaalde stoffen onstaan, is niet in 1,2,3 uit te leggen, maar kan je een beetje vergelijken me wat gebeurd in de keuken, waar door ingridienten te mengen, warmte, koude en of druk toe te voegen maaltijden onstaan. Maar dit vindt je terug in de scheikunde.
Robby BB