hoe kome schelpen aan zo 'n mooie kleur op hun schild ?

Vaak zijn schelpen ook mooi gekleurd, wat ze natuurlijk erg in trek maakt om te verzamelen! De kleur en grootte van de uiteindelijke schelp hangt natuurlijk af van de ecologie van het dier.

Toegevoegd na 1 minuut:
http://www.ikhebeenvraag.be/vraag/2742

Onderzoekers Pieternella Luttikhuizen en Jan Drent van het NIOZ Koninklijk Nederlands Instituut voor Zeeonderzoek vonden dat schelpkleur bij deze soort erfelijk bepaald is. Het werkt net zoals bij de bekende erwtenproeven van Mendel; roze is de dominante kleur en wit is recessief.

De vrolijk gekleurde tere schelpjes van het nonnetje (Macoma balthica) hebben de warme belangstelling van schelpenverzamelaars op onze stranden. Onbekend was echter, hoe de kleur van de schelpen wordt bepaald. Bij andere soorten speelt soms een rol onder welke omstandigheden een schelp in de zeebodem zit. Dat erfelijkheid bij nonnetjes de hoofdrol speelt, bleek uit kweekexperimenten bij het NWO instituut NIOZ op Texel. De onderzoekers kruisten telkens twee ouders en lieten de nakomelingen meer dan een jaar opgroeien. Pas dan is de schelpkleur goed te zien. Luttikhuizen: 'Toen bleek, dat twee witte nonnetjes altijd alleen maar witte nakomelingen kregen, terwijl twee roze ouders alle mogelijke kleuren in hun nakomelingschap konden krijgen'. Een vergelijking met de middelbare schoolstof over de klassieke proeven van de Oostenrijkse monnik Gregor Mendel (1822-1884) dringt zich op. Hij kruiste gladde en ruwe erwten met elkaar. In de eerste generatie daarna ('de kinderen') waren alle erwten glad; maar van de 'kleinkinderen' was weer een vierde deel ruw. Dat komt doordat de eigenschap 'glad' hier dominant is en de eigenschap 'ruw' recessief.

Bij nonnetjes ligt het genetisch iets ingewikkelder dan bij de proeven van Mendel met slechts twee varianten van een eigenschap: uit in totaal 53 gekweekte families nonnetjes leidden de onderzoekers af dat er vier erfelijke varianten van het kleur-gen bestaan. De meest dominante genvariant is 'roze', de daaropvolgende is 'oranje', gevolgd door 'geel', en tenslotte, als meest recessieve kleur, 'wit'.

Opvallend aan deze resultaten is onder meer, dat de kleur zelf tijdens het leven van de schelpdieren grotendeels verborgen blijft. Van andere soorten weekdieren is bekend dat de kleuren vaak te maken hebben met het ontwijken van roofdieren.
Nonnetjes leven ingegraven in de wadbodem, tot wel 10 cm diep. De enige momenten waarop ze zichtbaar zijn, is in de eerste maand van hun leven, maar dan hebben de tot een kwart mm grote minischelpjes hun kleur nog niet, en wanneer ze een jaar oud zijn en op trek gaan om een betere stek in de zeebodem op te zoeken. Of de schelpkleur hierbij dan van belang is, is nu onderwerp van onderzoek.