Hoe komt het dat een wiel ,als je hem aan een kant van de as vasthoudt, dat hij verticaal blijft en niet uit het lood te krijgen is?

Een object dat beweegt heeft de neiging om die beweging te continueren. Het is de traagheid van massa die het doet.

Middelpuntvliedende kracht of ook centrifugale kracht is de reactiekracht die een lichaam uitoefent op het lichaam dat ze doet afbuigen. De naam reflecteert de richting waarin de kracht werkt:middelpunt-vliedend ('vlieden' = vluchten) en centrifugaal (Latijn: centrum = midden en fugere = vluchten). De kracht kan worden voorgesteld als een vector met een richting van het rotatiecentrum naar het voorwerp. Bij de meeste beschouwingen wordt gebruik gemaakt van de middelpuntzoekende kracht. Dit is de kracht die wordt uitgeoefend om een voorwerp af te buigen.

Volgens Galilei blijft bij het ontbreken van een resulterende kracht op een voorwerp dit voorwerp met dezelfde snelheid in een rechte baan bewegen. Dit is de eerste wet van Newton.

Om een voorwerp een bocht te laten maken, is er één kracht nodig die het voorwerp naar het midden toe duwt of trekt (Tweede wet van Newton). En die noemen we dan ook de middelpuntzoekende kracht. Als die ene kracht plotseling ophoudt dan schiet het voorwerp 'uit de bocht' en volgt vanaf dat punt een rechte lijn. Bijvoorbeeld zoals bij een discuswerper die een discus loslaat - van boven af gezien.

Volgens de Derde wet van Newton is er bij een actiekracht (hier de middelpuntzoekende kracht) ook altijd een reactiekracht die op het andere voorwerp (de discuswerper) inwerkt. Deze kracht noemen we de middelpuntvliedende kracht en dit is de kracht die de discuswerper ondervindt van de schijf tijdens de worp.

Bij een planeet die om een zon draait, speelt hetzelfde. Zonder afbuigende kracht zou de planeet rechtuit gaan. De zwaartekracht van de zon doet de planeet afbuigen.[1] Omdat de planeet veel snelheid heeft stort hij niet op de zon. De kracht die zorgt voor de kromme baanbeweging is de middelpuntzoekende of centripetale kracht. In dit voorbeeld is dat de zwaartekracht tussen zon en planeet. De middelpuntviedende kracht wordt in dit geval uitgeoefend door de planeet op de zon.

Bij een steen die ronddraait aan een touwtje zorgt de spankracht in het touw voor de benodigde centripetale kracht, de kracht die de steen op het touwtje en die het touwtje weer op de draaiingsas uitoefent is de middelpuntvliedende kracht.

De wet van behoud van moment, dat is het...

Beschouw het wiel als een reeks aan elkaar vastzittende stukken massa. Als een bepaalde massa in een cirkel ronddraait, (naar binnen getrokken door de spaken), dan is die ronddraaiende beweging in een plat vlak. Zodra je dat platte vlak wil gaan kantelen, moet je dus alle stukken massa (die een bepaalde richting op bewegen) van richting laten veranderen. En al die richtingsveranderingen kosten kracht, omdat elke richtingsverandering kracht kost. Omdat alle stukken van het wiel aan elkaar zitten, kost de richtingsverandering van dat hele wiel veel kracht.

Gefeliciteerd! Je hebt het beginsel ontdekt van een gyroscoop. :-)
Dit effect ken je al lang, echter was je dat wellicht nog niet bewust. Het wordt gebruikt om satelieten te positioneren en een Segway met 1 as te kunnen laten rijden. Het is ook de reden dat je met losse handen kunt fietsen, maar instabiel wordt bij lage snelheid. De kracht die het draaiende wiel dan uitoefent is te laag om het geheel te stabiliseren.