Wat betekent het motto ''Lebt man denn, wenn andere leben? in het Nederlands?

Een man, Marino, eind dertig, doodt een andere man, snijdt zijn penis af en doet vervolgens nog allerlei dingen met het lijk, maar voor de nadere invulling daarvan moet het boek maar worden gelezen. Santé! Er moet nog bij worden gezegd dat de man die wordt vermoord, Bruno, hier zelf om heeft verzocht. Een en ander is gebaseerd op iets wat in het echt is gebeurd, maar het is de vraag of ons dat iets kan schelen.

Wie vertelt dit gruwelijke verhaal? Daar begint deze roman fascinerend te worden. Marino schrijft het op, maar hij doet dit in overleg met Bruno, die met hem overlegt, hem dingen laat opschrijven die hij wellicht helemaal niet wil opschrijven, die hem souffleert. Bruno is de verschrikkelijke dode die nog in leven blijft zolang er over hem wordt gepraat - hier gaat het eerste cliché aan diggelen, het cliché, zoals dat wel wordt genoemd, van de man van horen zeggen, het cliché dat het prettig zou zijn als de doden nog in onze verhalen voortleven. En deze keer voegt het motto van de roman ook echt iets aan het boek toe. Het is van Goethe: 'Lebt man denn, wenn andere leben.'

Laat je geluk niet van een ander afhangen, zo zou ik het vertalen.
Zo ook : leef je eigen leven/laat je niet leven door een ander.
In bredere zin geeft het aan dat je je eigen spoor moet trekken en niet achter anderen aan moet lopen.