Wat is 'metafysica' ?

Metafysica is de wijsgerige leer die niet de werkelijkheid onderzoekt zoals ze ons gegeven wordt uit zintuiglijke ervaring, maar op zoek gaat naar het wezen van die werkelijkheid en wat haar constitueert. Als zodanig beschouwd is metafysica ook de grondslag van de wetenschappen vermits die vertrekken van een zekere aanname over de aard van de werkelijkheid. Oorspronkelijk betekende de term Wat na de natuur (fysica) komt, gebaseerd op werken van Aristoteles die volgden op zijn 'Fysica'.

Fysica = natuurkunde; daar kunnen we ons wat bij voorstellen. Natuurkunde geeft ons wetten die via experimenten bewijsbaar zijn. Zodra ze bewezen zijn kunnen we dus het GEDRAG van objecten voorspellen. Natuurkunde geeft ons een model van de waarneembare werkelijkheid.

Meta is over het algemeen een voorvoegsel dat wordt gehanteerd om een bepaalde herhaling aan te geven. Voorbeelden ;
- een metamodel is een model van modellen
- metadata is data die data beschrijft ofwel gegevens over gegevens
- meta-analyse; een analysemethode om anaysemethoden te analyseren.
- metataal; taal die taal beschrijft
- etc.

Dus in eerste instantie zou je denken dat metafysica de natuur van de natuurkunde bestudeert. Het is echter in tegenstelling tot de fysica geen wetenschap maar een filosofische stroming. Persoonlijk interpreteer ik het als theoretische natuurkunde, die de structuur bestudeert van het zijn van "iets" (entiteit). Wat maakt dat "iets" dat we het erkennen als iets dat IS.

Voorbeeld; een opkomende methodiek in de bedrijfsarchitectuur is het maken van een ontologisch model van het "wezen"van een bedrijf. (DEMO model). Zo kunnen 2 soortgelijke bedrijven in essentie, in wezen, hetzelfde doen, maar de activiteiten op verschillende wijze hebben geïmplementeerd, georganiseerd. Dit model kan als communicatiemiddel gebruikt worden tussen de twee fuserende bedrijven. Het wezen van het bedrijf wordt, los van de manier waarop het is georganiseerd, in een simpel gestructureerd model weergegeven. Beide bedrijven zien in dat ze in wezen, in essentie hetzelfde doen (bijvoorbeeld schoenen maken) maar op een andere manier georganiseerd hebben (verschillende rollen, functies, verantwoordelijkheden, etc).
Dit voorbeeld is misschien niet puur metafysica, maar berust op hetzelfde principe, namelijk de ontologie van de essentie, het zijn, van iets. Wat maakt een schoenfabriek een schoenfabriek? Als je van buitenaf de beide schoenfabrieken bekijkt doen ze precies hetzelfde; schoenen maken. Het metamodel kan gebruikt worden om synergievoordeel te halen, om het werk efficienter te maken, etc.