Hét vraag- en antwoordplatform van Nederland

Als alles in ons universum uit causale verbanden bestaat, is er dan wel plaats voor het concept van "vrije wil"?

Verwijderde gebruiker
15 jaar geleden
in: Filosofie
1.8K

Heb je meer informatie nodig om de vraag te beantwoorden? Reageer dan hier.

Het beste antwoord

15 jaar geleden
Verwijderde gebruiker
15 jaar geleden
Mooi kort en duidelijk. Ik denk het ook niet.
Ik hoop alleen dat mensen elkaar niet te veel in de haren vliegen, dat was mijn bedoeling nu ook weer niet.
Ik ben echt heel geintresseerd in de ideeen van iedereen maar ik hoop wel dat we een tijdje bij de kern van de vraag kunnen blijven (let even op het woord blijven). Ik realiseer me echt wel dat het onderwerp mensen in hun fundamenten raakt en dat ligt gevoelig.
Als het echt uit de klauwen dreigt te lopen (zie dat als opbouwende kritiek) dan sluit ik de vraag en kom er niet op terug.
Omdat ik zo nodig achter antwoorden wil komen is het niet de bedoeling (en zeker nu niet het geval) dat anderen daar last van hebben. In welke vorm dan ook.

Andere antwoorden (13)

Dit thema is door veel filosofen besproken.

Als alles causaal is, is er geen vrije wil mogelijk. Het hoogst haalbare is dan, dat wij *denken* dat we vrije wil hebben.

Een andere mogelijkheid is, dat niet alles causaal is. Op kwantummechanisch niveau lijkt dat zo te zijn: daar is alleen sprake van waarschijnlijkheden, niet van voorspelbaarheid. Echter, ook dit concept leidt niet automatisch tot het bestaan van vrije wil.

De kwestie is nog niet opgelost. In die zin is er dus nog geen definitief antwoord mogelijk op je vraag.
(Lees meer...)
Verwijderde gebruiker
15 jaar geleden
Verwijderde gebruiker
15 jaar geleden
of dat niets causaal is en alles random. Vrije wil is een beperkt begrip. Meer een wens, dan een realiteit. Ons leven wordt buiten ons om bepaald door toevalligheden. Karma noemen de aziaten dat. Overigens ook de aziaten met hun karma ontkennen de vrije wil. Het niet hebbemn van een vrije wil is ook de reden waarom de kerkvaders zo makkelijk konden zeggen dat onze manier van leven niet van invloed was op onze zaligheid, we zouden zijn gepredestineerd.
Ik ga links.O nee,toch maar rechts.
Misschien zie ik het te simpel,maar er valt toch bijna altijd iets te kiezen in het leven?Dat zal niet altijd vrijwillig gaan,maar in veel gevallen wel.
Mijn antwoord is dus ja.
(Lees meer...)
Verwijderde gebruiker
15 jaar geleden
Ik denk dat de causale verbanden in ons universum van een veel grotere orde zijn dan die wij ooit kunnen en zullen begrijpen. Als we ons leven zien als bijvoorbeeld een snelweg met 10 rijbanen hebben wij de vrije wil om te bepalen op welke rijbaan we ons begeven. De snelweg blijft echter dezelfde kant op gaan.
(Lees meer...)
Verwijderde gebruiker
15 jaar geleden
Ja:

Misschien begrijp is de vraag niet helemaal.

Neem nu de keuze om linksaf te gaan of rechtsaf. Deze keuze maak je uit vrij wil. Voor het universum maakt dit niets uit. Met jouw keuze bewandel jij jouw pad en kom jij dingen tegen op jouw pad die jouw verder helpen. Daar zorgt het universum wel voor.
Het universum dwingt niet, maar kan wel richting aangeven. Bijvoorbeeld door het pad linksaf wat mooier en aantrekkelijker te maken dat het pad rechtsaf.

Stel je staat op een t-kruising. Je weet niet de weg. Links en rechts hetzelfde: weiland (ik hou het hollands).
Maar links valt de zon net een beetje mooi door de schaapjeswolken. Rechts wordt dan ook in vergelijking met links grauw. Welke kant ga je op??
Je hebt nog steeds de vrije wil om te kiezen, maar het wordt je wel aantrekkelijk gemaakt om voor linksaf te kiezen. Daar zorgt het universum wel op: synchroniteit.
(Lees meer...)
Verwijderde gebruiker
15 jaar geleden
Dat is een hele goede vraag waar filosofen al eeuwen lang mee bezig zijn (vanaf de middel eeuwen) en waar niet een eenduidig antwoord op is te vinden. Het is ook zeker een intressante vraag omdat het een heleboel morele implicaties heeft. Bijvoorbeeld stel we zijn gedetermineerd moeten we criminelen dan wel in de gevangenis zetten? Immers hij heeft geen invloed op zijn eigen handelen.
Het antwoord dacht dicht bij mij in de buurt komt is die van de Amerikaanse filosoof Daniel Denett. Hij komt met een soort tussen positie tussen het determinisme en complete vrije wil. Zijn positie heet het compatibilisme. Het complete concept is te lang om hier kort uit te leggen dus geef ik het verkorte standpunt van Dennett. De mens is moreel verantwoordelijk voor zijn eigen daden. Het maakt in zijn filosofie niet uit of alles volgens een weg gaat of niet. De vraag of dit zo is laat hij dan ook in het midden. Vrije wil en determinisme kunnen naast elkaar bestaan. Of er nou meerdere mogelijkheden zijn of maar een dat maakt niets uit bij een vrije wil. Of de keuze al is gemaakt of niet er is geen externe bron die de keuze op je oplegt en daarom ben je vrij. Het dogma van deterministen is dat je voor vrije wil meerdere mogelijkheden moet hebben. Terwijl er volgens hen maar een mogelijke uitkomst is. Met dit dogma maakt Dennett korte metten. Vrije wil wil zeggen dat er geen externe kracht is die de keuzes oplegt.
Het antwoord op de vraag is dus ja er is zelf in een complete gedetermineerde wereld waar alleen alles op causale verbanden bestaat plaats voor vrije wil. De assumptie dat er meerdere mogelijkheden moeten zijn voor een vrije wil is namelijk verkeerd.
(Lees meer...)
Verwijderde gebruiker
15 jaar geleden
Verwijderde gebruiker
15 jaar geleden
Je haalt me wel iemand aan. Het lijkt een beetje op de tv-reclame: Dennett zegt het zelf dus zal het wel fout zijn. Er zijn maar weinig filosofen die een boodschap hebben aan een man als Dennett. Hij zit vuistdiep in de bible belt en elk dubbeltje dat hij bezit is afkostig van conservatieve clubjes die hem inhuren nun boodschap te verkondigen. Een enge man, zelfs voor Anerikaanse begrippen.
Verwijderde gebruiker
15 jaar geleden
U mag kiezen zolang U maar Amajahimad (verkeerd gespeld) is. Je ziet toch zelf wel, dat je dubieuze onzin aanhaalt.
Verwijderde gebruiker
15 jaar geleden
In je reactie zitten een aantal interessante benaderingen.
Zeker de opmerkingen
"Het dogma van deterministen is dat je voor vrije wil meerdere mogelijkheden moet hebben" en
"Vrije wil wil zeggen dat er geen externe kracht is die de keuzes oplegt". Wel een paar kanttekeningen waarbij ik wil opmerken dat het mij niet helemaal duidelijk is of dat je eigen mening is of dat je gewoon citeert zonder een standpunt in te nemen. De kritiek is dus niet zonder meer aan jou adres. "en waar niet een eenduidig antwoord op is te vinden".
Dat is een nogal stellige bewering en als de gebroeders Wright in de vorige eeuw naar hun toeschouwers hadden geluisterd ("mensen kunnen niet vliegen want dat heeft nog nooit iemand gedaan") dan hadden we vandaag de dag nog steeds naar Amerika gemoeten in boten.
1 van de slechtste argumenten volgens mij dat iets niet wil of kan is, omdat het tot dan toe nog nooit iemand gelukt zou zijn. Hoeveel voorbeelden wil je hebben?
Ik hou mezelf steeds voor (en dat is beslist geen hint aan andere mensen) dat als de wereld alleen zou bestaan uit datgene wat iemand zich kan voorstellen dan zou hij er heel anders uit zien. Ik hou in wetenschappelijk verband overigens niet zo van krachttermen als "Met dit dogma maakt Dennett korte metten". Zulke dingen doen mij veel te veel denken aan figuren als Richard Dawkins.
Verwijderde gebruiker
15 jaar geleden
Oh ja, nog even een toevoeging. Die had ik ook onder een andere reactie geplaatst maar ik zet hem hier toch nog even bij. Natuurlijk is het mogelijk dat beide concepten naast elkaar kunnen bestaan maar op dit moment ga ik er van uit dat het 1 het ander uitsluit.
Verwijderde gebruiker
15 jaar geleden
Sorry, na enig nadenken achteraf is mijn reactie op Dennett te negatief. Ik heb even hier en daar wat gelezen. Jouw uittreksel is veel te summier en daarom niet toe te schrijven aan Dennett. Het lijkt een beetje op de reactie op de uitspraak van Einstein "God dobbelt niet" enn dan daaraan de conclusie verbinden dat Einstein in God geloofde.Ik verwarde Dennett met William Demski, en dat is een belediging voor Dennett.Demski is de man met zijn vuist diep in....
Helaas kan ik mijn reactie niet weghalen of wijzigen, sorry (gemeend)
Verwijderde gebruiker
15 jaar geleden
@Wim volgens mij haal je iemand door de war met Dennett. Dennett is niet alleen een zeer gerespecteerde filosoof hij is een van de bekende voorvechters van het atheïsme. Kortom hij heeft niets met conservatisme of de bible belt te maken. Hij maakt daar eerder vijanden dan vrienden. @Mrcor Je begrijpt denk ik de zin over dat er niet een eenduidig antwoord op is te geven. Hiermee bedoel ik niet dat we het niet moet proberen zeker niet. Het is meer het antwoord op deze vraag open is voor discussie. Dat er niet een antwoord op is te geven maar velen. Dit is niet mijn standpunt maar die van Dennet.
Wat bedoel je precies met "vrije wil". Je hersens zitten zo ingenieus in elkaar dat daar via alerlei neuronen en neurotransmitters e.d. je wil volledig causaal wordt bepaald. Het universum inclusief de menselijke wil is volledig causaal verbonden.
(Lees meer...)
Verwijderde gebruiker
15 jaar geleden
Ja, we hebben zeker een vrije wil.Het is zelfs zo dat hoe meer we gedetermineerd zijn, hoe meer keuze mogelijkheden we hebben.
Stel, zoals Daniel C.Dennet het zo mooi verwoordt, stel je moet over een veld lopen waar de bliksem gaat inslaan dan word je kans om er heelhuids door te komen veel groter als je ongeveer weet waar hij gaat inslaan.
Hoe meer we over de werking van genetisch materiaal te weten komen, hoe groter onze vrijheid om er al dan niet mee aan de slag te gaan.
Des te meer we weten, des te meer we onze vrije wil kunnen gebruiken, meer keuzemogelijkheden, meer vrijheid, en ook meer verantwoordelijkheid.
Zoals Sartre destijds al zei: De mens is wat hij van zichzelf maakt.Iedereen moet zijn verantwoordelijkheid op zich nemen door zijn vrijheid uit te oefenen.
(Lees meer...)
Verwijderde gebruiker
15 jaar geleden
Persoonlijk ben ik van mening dat "vrije wil" een illusie is. Alsof er ook iets is als een "onvrije wil".
Wat wij ervaren als onze wil is het complexe resultaat van "causale verbanden" die in onze hersenen gelegd worden.
De werking van onze hersenen kan door allerlei factoren beschadigd raken waardoor onze "vrije wil" tot afwijkend gedrag leiden.

Het is bekend dat de eerste levensjaren van grote invloed zijn op de patroonvorming in de hersenen. (inprentingsperiode) Hier worden de wortels gelegd voor onze vrije wil die gedurende ons leven kan veranderen.

Ik denk dat een "wil" spreekwoordelijk "vrij" is als deze in de samenleving uitgeoefend kan worden. In een strenge cultuur, religie of dictatuur kan dit meestal niet; de wil is niet vrij om te kiezen.
(Lees meer...)
Verwijderde gebruiker
15 jaar geleden
Verwijderde gebruiker
15 jaar geleden
aardig boekje over de wil is "de ijzeren wil" van Bas Haring.
Ja of nee is hier geen antwoord.
Je zou net zo goed als antwoord kunnen geven: Groen.
Was dit causaal? Nee ik denk van niet. Het was een hersenspinsel van mij. Ik maakte een ideetje met jouw vraag. Ik gaf daar een antwoord op. Ik besloot dat een simpel ja of nee hier niet voldoet. Omdat het veel te kort is.
Je kunt je afvragen of de vraag ALS alles in ons etc etc
wel een vraag is die relevant is.
Causaliteit is duidelijk aanwezig. Toeval bestaat ook niet. Iets valt je toe ( denk ik tenminste )
Dat alles neemt niet weg dat ik kan willen een verband te veranderen binnen mijn mogelijkheden. Ja natuurlijk zit de angel in de laatste drie woorden. Neemt niet weg dat ik mijn mogelijkheden ook kan sturen.
Ik wil er domweg niet aan dat mijn vrije wil gestuurd zou worden door allerlei gebeurtenissen om mij heen die er voor gezorgd zouden hebben dat ik nu een vraag zit in te vullen voor GV. Dat is mijn beslissing net zo goed als het mijn beslissing is om te zeggen dat deze vraag niet beantwoord kan worden met ja of nee maar ook met groen. Dat wil ik gewoon en daarom staat het los van enige causaliteit.
(Lees meer...)
Verwijderde gebruiker
15 jaar geleden
Ik denk dat wij wel degelijk een vrije wil hebben, alleen wordt deze beperkt door de mogelijkheden.
(Lees meer...)
Verwijderde gebruiker
15 jaar geleden
Verwijderde gebruiker
15 jaar geleden
Je bedoeld beperkte keuze tussen bijvoorbeeld links of rechts?
Verwijderde gebruiker
15 jaar geleden
ik kan naar bijna elk land afreizen op deze aarde, maar ik kan niet naar een zonnestelsel afreizen wat triljoenlichtjaren van ons af ligt. ik kan het wel willen, maar het is (nog) niet mogelijk.

of vannuit een geestelijk en lichamelijk gehandicapt persoon gezien. Deze kan misschien wel zelf bepalen of hij links of rechts gaat, maar kan door zijn handicaps geen hardloper of arts worden. hij heeft genog keuzes die hij nog wel kan maken, maar wordt toch beperkt in zijn vrije wil. zo denk ik dat er voor (bijna) iedereen heel veel keuzes zijn. maar de hoeveelheid keuzes (vrije wil) worden beperkt door de mogelijkheden die we gekregen hebben.
(denk aan hoog versus laag IQ, je wordt geboren in een ontwikkelingsland enz. we kunnen het wel willen, maar het is niet mogelijk. ik hoop dat ik duidelijk heb kunnen maken wat ik bedoel, nog best lastig!
Zonder causale verbanden is voorspellen en vermijden onmogelijk. Juist omdat causale verbanden bestaan, heb je wel de mogelijkheid te voorspellen en te vermijden. Die mogelijkheid wordt ook wel vrije wil genoemd.
(Lees meer...)
Verwijderde gebruiker
15 jaar geleden
Verwijderde gebruiker
15 jaar geleden
Ja als je doorhebt hoe het in elkaar steekt, heb je vrije keuze.
ja, vrije wil is ook causaal
(Lees meer...)
Verwijderde gebruiker
15 jaar geleden
onlangs in het nieuws: een mevrouw weigerde om in boot te stappen dat slecht uit zag, even later zonk de boot en aantal mensen verdronken.
dat noem ik dan het uitoefenen van je vrije wil want de meeste mensen stappen als lammetjes in, die mevrouw kiest zelf wat zij wil. de hele verhaal is aan elkaar causaal verbonden maar de vrije wil is duidelijk aanwezig.
in de islam alles is causaal in de zin dat het lot van alles is vooraf bekend bij god tenminste, dat is tegenstrijdig met het concept hemel en hel..mensen moet kunnen kiezen.
filosofisch gezien is alles ook causaal want je kunt altijd een reden vinden waardoor je een keuze maakt maar dat verklaart alleen maar de causale verbonenheid en niet je eigen inbring in de keuze, de mevrouw van hierboven heeft duidelijk haar waarnemeing van de slechte staat van de boot serieus genomen en besloot om niet in te stappen, zo kun je je hersens stimuleren om de goede keuzes te maken. hoe minder je beheersing voor singalen is des groter je afhanklijkheid wordt.
(Lees meer...)
Bronnen:
Verwijderde gebruiker
15 jaar geleden

Weet jij het beter..?

Het is niet mogelijk om je eigen vraag te beantwoorden Je mag slechts 1 keer antwoord geven op een vraag Je hebt vandaag al antwoorden gegeven. Morgen mag je opnieuw maximaal antwoorden geven.

0 / 5000
Gekozen afbeelding