Worden vluchtige organische stoffen(VOS) zoals koolwaterstoffen geneutraliseerd door je lichaam?

De vluchtige organische stoffen (oplosmiddelen) worden in verschillende groepen verdeeld en hebben ook allemaal hun eigen kwalijke eigenschappen. Wasbenzine en terpentine behoren tot de alkanen (verzadigde koolwaterstoffen) en deze zijn apolair. Apolair betekent, dat ze makkelijk vetten oplossen, maar dan natuurlijk ook dat ze in lichaamsvetten makkelijk worden vastgehouden. Hiernaast heb je ook aromatische koolwaterstoffen (waaronder benzeen en tolueen) die kanker en leukemie kunnen veroorzaken. Benzeen mag niet meer zo maar gebruikt worden, maar komt wel voor in de benzine die je in je auto tankt. Ook deze stoffen zijn apolair en lossen dus op in het vetweefsel. Naast deze apolaire oplosmiddelen heb je heel veel esters (die heel vaak erg lekker ruiken, denk aan nagellakremoover) die tussen de polaire en apolaire oplosmiddelen inzitten wat eigenschappen betreft. Juist deze oplosmiddelen zijn gevaarlijk voor het zenuwstelsel en leiden o.a. tot OPS (schildersziekte of Organo Psycho Syndroom). Daarom worden steeds meer verven gemaakt op basis van water. Behalve de esters heb je ook nog een hele verzameling alcoholen, die allemaal hun eigen bijdrage aan giftigheid hebben (ja, ethanol of drank horen daar ook bij).
Om een lang verhaal wat korter te maken:
Onze lever is de beste afvalfabriek die we in ons lichaam hebben. Vooral de apolaire oplosmiddelen geven uiteindelijk een leververgiftiging (je wordt heel geel, heel erg suf en duf en sterft). De meer polaire oplosmiddelen worden deels in het lichaam afgebroken (o.a. in de lever), maar die afvalproducten zijn ook weer gifstoffen die vooral op het centraal zenuwstelsel werken (hoofdpijn na een kater???). Als je heel veel met deze oplosmiddelen werkt kan je ervan op aan, dat je vroeg dement wordt en helemaal van het padje raakt. Ook evenwichtsstoornis e.d. horen daarbij. Wat bijna iedereen vergeet is, dat bijna alle drugs hetzelfde doen als de oplosmiddelen die ik hier op een rijtje heb gezet. Pubers die veel aan de drugs zijn (ook GHB en lachgas) zullen over veertig jaar niet meer het besef kunnen hebben, dat ze dement zijn. Alleen hun omgeving zal dat zien.
Ik heb in mijn chemische carrière vijf lever-vergiftigingen (met dodelijke afloop) meegemaakt en ben me daarom ook sterk gaan verdiepen in de chemische veiligheid. Ik ben daarom ook erg fel geweest op de chemische veiligheid op de laboratoria.
Duidelijk zal zijn, dat heel veel stoffen zich in het lichaam stapelen en de effecten dus sterker worden.

Lichaamsvreemde stoffen worden niet geneutraliseerd, maar uit het bloed verwijderd door de lever.
Is de hoeveelheid te verwijden lichaamsvreemde stof te groot (denk aan dagelijks een grote hoeveelheid alcohol) dan zal leverschade ontstaan.

Koolwaterstoffen zoals oplosmiddelen kunnen ook schade aan het lichaam toebrengen.
Echter alleen, als dagelijks meerdere uren (in principe 8 uur per dag) gewerkt wordt in een omgeving waarin deze koolwaterstoffen in de in te ademen lucht aanwezig zijn, en de concentratie van die stoffen hoger is dan de MAC-waarde.
De MAC-waarde is de maximum concentratie van een stof waarin een mens 40 jaar gedurende 8 uur per dag kan werken zonder daarvan nadelige gevolgen te ondervinden.

Het incidenteel, gedurende kortere tijd en inademen van koolwaterstoffen heeft geen meetbaar effect op het lichaam. Het gaat altijd om langdurige blootstelling.
Voor enkele stoffen zoals Asbest en benzeen-achtigen is de MAC-waarde nul.
Daaraan mag een werknemen niet worden blootgesteld en moeten adequate adembeschermingsmiddelen ter beschikking worden gesteld.