Wat kan een kat nog als je hem bij zijn nekvel pakt?

Allereerst: in pricipe til je nooit een kat op aan het nekvel, omdat dat pijnlijk is voor de kat. Dat moeders het ook doet gaat niet op: die doet dat alleen als de kittens nog erg klein zijn. Die kleintjes doen dan idd reflexmatig niets meer. Vaak tilt die moederpoes de kleintjes ook op aan de nek, en niet aan het vel.

Dat gezegd hebbende, heb ik ik mijn 22 jaar bij de dierenambulance al heel wat katten aan het nekvel opgetild: een dwanggreep die altijd werkt, zolang je niet te maken hebt met een ongecastreerde kater met bijbehorende vette nek. De kat zit enorm ruim in het vel, en hangt zodoende in zijn of haar eigen vel, en kan geen kant op. Met reflexen heeft dat niets te maken. Maak namelijk de fout de kat toe te staan zich met de achterpoten af te zetten, en hij keert zich om in zijn vel en tegen je.

Een kat kan inderdaad nog maar weinig als hij/zij in de nek gegrepen wordt. Dit is door de natuur zo geregeld door de kat enkele plekjes te geven die direct reageren met een reflex. Dit zijn drukpunten die liggen tussen de eerste en zevende nekwervel langs de middellijn.
Zie het als de drukpunten die een shiatsu-therapeut moet leren bij een menselijk lichaam om reacties uit te lokken. Als die punten gestimuleerd worden, kan het lichaam niet anders dan automatisch op een bepaalde manier te reageren.

Wordt bij de kat een nekvelgreep toegepast, dan kan deze niet anders dan passief te worden. Een aanzienlijk deel van hen, wordt passief op het moment dat ze op een bepaald punt in de nek vastgepakt worden. De zintuigen worden niet uitgeschakeld, maar de motoriek wordt geremd. Dit verschijnsel wordt 'tonische immobiliteit' genoemd. Dit is een kortstondige maar omkeerbare situatie die van enkele seconden tot een paar uur kan duren...het ligt eraan hoe vatbaar de diersoort is en is meestal langer aanwezig bij dieren waarop gejaagd wordt. Zo zullen prooidieren in uiterste nood, van angst verstijven en zich bewegingloos houden om het roofdier te misleiden en alsnog te kunnen ontsnappen.

Het immobiel worden als reactie op de nekvelgreep van de kat is evolutionair noodzakelijk gedrag en katten grijpen andere katten in bepaalde situaties ook bij het nekvel vast. Zo zorgt deze reflex ervoor dat moeder haar kittens op een makkelijke manier kan vastpakken en in veiligheid kan brengen, mocht dit noodzakelijk zijn.
Het kitten zal automatisch de rug buigen, de staart krult op richting buik en het katje wordt passief. Naarmate het kitten ouder wordt zal moeder dit niet meer doen..het is dus niet direct corrigeren wat ze doet.

Dit is natuurlijk gedrag bij katten onderling en wordt door hen alleen in nog een andere situaties toegepast. Zo zal de kater tijdens het dekken de poes in het nekvel vastbijten en vasthouden, om te voorkomen dat ze wegloopt. Ik kan me voorstellen dat 2 vechtende katten ook zullen proberen elkaars nek te grijpen en flink te bijten.

De nekvelgreep zal niet elke kat ook in het gedrag remmen...sommigen worden erg opgewonden en angstig en daardoor agressief. Een kat verliest niet graag de controle op de situatie. Een rustige kat zal het eerder toelaten dan een dominante eigenzinnige soort. Toch zou het nooit een standaardmethode mogen worden om een kat in bedwang te houden en alleen gebruikt worden als er geen alternatief is.