Waarom kunnen mensen, mensapen en vele andere apen niet zelf vitamine C aanmaken m.b.v. enzymen?

Question

Veel zoogdieren zijn niet afhankelijk van bronnen van vitamine C in voedsel omdat zelf vitamine C kunnen maken. Maar mensen kunnen dit niet, waarom niet? Wat zegt dit over de evolutionaire afstamming van de mens?

 · Accepted Answer

Men denkt dat de mens zo'n 100.000 jaar geleden nog wel vitamine C uit suiker te maken las ik, maar of dat waar is weet ik niet. De mens, aap en enkele hogere primaten zijn denk ik zelfs een van de weinige zoogdieren die dit vermogen geheel missen. Dit zijn niet directe afstammelingen van elkaar, dus ik denk dat het een fuctie is die verloren is gegaan omdat het overbodig was.

Door het onvermogen dit zelf te kunnen maken zijn er wel veel mensen gestorven aan bijvoorbeeld scheurbuik in de 18e eeuw, maar dat zijn (op zee) toch wel uitzonderlijke situaties. Kennelijk bleven de mensen lang genoeg leven om voor nageslacht te zorgen.

Daarnaast zijn er aanpassingen bij de mens die de nadelen te niet doen.  Mensen (en ik denk ook apen) kunnen hun vaatwanden repareren. Deze reperaties zijn nodig om de effecten van het vitamine C gebrek te niet te doen en mensen zijn nog steeds in staat tot deze vaatwandcorrecties. Helaas zorgt het ook voor verdikkingen van de vaatwand en uiteindelijk arterosclerose, dus voldoende fruit en groente is nog steeds het advies.

Deze zoogdieren hebben een efficient systeem om vitamines te hergebruiken. Daarom zijn er ook relatief weinig vitamines nodig.

Ik denk dat het verder geen evolutionair voordeel heeft gehad om de enzymen en fysiologie in de lever in stand te houden die nodig zijn voor de aanmaak van vitamine C en dat vitamine C voldoende voorradig was en is in ons voedsel (en dat van de andere primaten).

Toegevoegd na 2 uur:
Bijgaand een thesis van Irwin Stone over de evolutie van de mogelijkheid om door middel van het enzym L-gulonolactone oxidase de omzetting mogelijk te maken in ascorbinezuur (vitamine C). Hij geeft aan dat dit enzym waarschijnlijk lang voor er planten en dieren waren is ontstaan en dat kort na de verschijning van primaten (gewervelden)  er een genetische mutatie ontstond van het enzym L-gulonolactone oxidase in de lever. Door deze mutatie verdween de mogelijkheid om ascorbinezuur aan te maken. Deze mutatie is terug te vinden in de suborde van de primaten: Anthropoidea (hier stammen wij ook vanaf en ook een groot aantal aapsoorten)

De primaten die dit enzym nog wel hebben (en dus geen gemuteerd gen hennem) zijn afstammelingen van  de huidige suborde Prosimii. Hij denkt dat de wijziging ontstond in dezelfde periode als waarin de dinosauriers en veel andere gewervelden uitstierven.

 · Answer

Dan is het waarschijnlijk dat de voorouders van mens en aap ergens leefden waar vitamine-C-rijk voedsel voorhanden was. Anders waren we met zijn allen immers uitgestorven.

Overigens zijn er nog twee zoogdieren die zelf geen vitamine C aan kunnen maken: cavia's en een soort vleermuis die voornamelijk fruit eet.

 · Answer

Cavia's ook niet. En heel veel andere gras- fruit- en planteneters ook niet. Vermoedelijk betekent dit dat we het ruimschoots uit onze voeding kunnen halen en er nooit een noodzaak is gekomen om een mogelijkheid te ontwikkelen zelf vitamine C aan te maken. 
Ook betekent het dat we, ondanks dat we alleseters zijn, altijd een grote component plantaardige voeding nodig hebben. Alleseters die grotendeels op vlees of aas aangewezen zijn, kunnen het meestal namelijk weer wel.

Toegevoegd na 1 minuut:
Over de áfstamming van de mens ten opzichte van de aap zegt het niks (al hebben we wel een gemeenschappelijke voorouder). Net zo veel als als het zegt over de astamming van de mens ten opzichte van de cavia.

Toegevoegd na 1 uur:
Jammer genoeg is je vervolgvraag verwijderd; toch wil ik je ook dit antwoord niet onthouden :
"Wie heeft er versand van biologie en kan antwoord geven op bovenstaande vraag, met bron ? ".

SuzyQ (bronzen medaille) , ik (zilveren medaille) en Som (gouden medaille) geven in de regel heel behoorlijke antwoorden in de categorie biologie. Voor GV-begrippen mag dat heten dat we er in elk geval een beetje verstand van hebben.

Hoe groot echter het internet ook is, er is niet voor alle vragen een letterlijk antwoord te vinden, en niet voor elk antwoord (dat voor het overgrote deel zijn oorsprong in dikke dikke boeken vind) een bron op Internet.

Uiteraard had je daar zelf ook al uitgebreid naar gezocht, anders zou je deze vraag niet stellen - en bij herhaling zelfs. Maar misschien wil je een antwoord vanuit een bepaalde hoek, bijvoorbeeld van mensen die juist helemaal niet in ‘evolutie geloven’(sic) . Of geef een beetje duidelijk aan welk antwoord je precies wilt, dan is er vast wel iemand bereid op een makkelijke manier 10 punten te scoren door precies te zeggen wat je wilt horen.

Misschien komt Som nog met een verrassend andere / nieuwe kijk op het gebeuren, maar verder is je vraag in principe al redelijk beantwoord. En anders is vermoedelijk een bibliotheek een goed startpunt voor de rest van je zoektocht.

Waarom kunnen mensen, mensapen en vele andere apen niet zelf vitamine C aanmaken m.b.v. enzymen?

Het beste antwoord

Andere antwoorden (2)

Bekijk alle vragen in deze categorieën: