Hét vraag- en antwoordplatform van Nederland

Zit er een vast patroon in evolutie van levende organismen?

Als je de evolutie van de huidige mens bekijkt, dan zit daar een bepaald patroon in. Stel nu, dat de dinosaurussen nog niet uitgestorven waren, maar die zouden nu uitstreven. Zou dan hetzelfde patroon gevolgd worden, als (!) er weer een mensachtige zou evolueren uit een zoogdierachtige? Eventuele externe katastrofes buiten beschouwing laten.

Verwijderde gebruiker
9 jaar geleden
in: Biologie
2.1K

Heb je meer informatie nodig om de vraag te beantwoorden? Reageer dan hier.

Het beste antwoord

Het antwoord op deze vraag is niet met zekerheid te geven, omdat we geen experimenten kunnen doen waarin we 100 keer beginnen met exact dezelfde uitgangssituatie en dan kijken hoe die 100 werelden vanaf die uitgangssituatie evolueren. Enkel zo'n experiment kan echt uitsluitsel geven.

We moeten het dus doen met datgene wat voortbouwt op onze huidige kennis.

Die kennis zegt dat de best aangepaste individuen meer nakomelingen zullen krijgen dan minder goed aangepaste individuen. Daardoor zullen de genen die voor die betere aanpassing zorgden zich meer verspreiden dan de genen die voor een minder geschikte aanpassing zorgden.

Maar: zowel de omstandigheden als de genen veranderen.

De genen veranderen door toevallige kopieerfoutjes. Zo'n foutje kan ontstaan doordat er toevallig wat straling voorbijkwam (kosmische straling of natuurlijke aardstraling). Of doordat er een gifstof aanwezig was toen het DNA werd gekopieerd. WELK foutje WAAR ontstaat is dus een kwestie van toeval. Ook het al dan niet op de juiste manier repareren van zo'n foutje is een kwestie van toeval.

Je weet dus nooit welke eigenschappen op welk moment stomtoevallig zullen ontstaan.

Eenvoudig voorbeeld: een springende muizensoort kan, door een toevallige verandering, een nakomeling krijgen die sterkere spieren heeft en daardoor nóg beter kan springen. Of, door een andere verandering, een nakomeling die beter kan springen omdat zijn heupen een net iets andere vorm hebben. Of, door weer een andere verandering, een soort vliezen tussen de poten krijgen waardoor hij nog even goed kan springen, maar nu ook een stukje door de lucht kan zweven.

In alle gevallen zal zo'n aangepaste nakomeling verder kunnen springen en daardoor wellicht beter kunnen overleven.

Maar *daarna* is de situatie anders. Je zult dan ofwel gespierde ver-spring-muizen krijgen. Ofwel een soort muiskangoeroes. Ofwel een soort vleermuis.

Drie geheel verschillende evolutionaire richtingen. En dat allemaal afhankelijk van welk kopieerfoutje er ooit ontstond.

En dan hebben we het nog niet eens over die modderlawine die zelfs de best aangepaste springmuis kan bedelven, of die slang die een slapende supermuis best lekker vindt...

Het vermoedelijke antwoord op je vraag is dus:
Nee, de precieze loop van de evolutie is niet te voorspellen, en zal dus elke keer anders zijn, zelfs als je uitgaat van precies dezelfde beginsituatie.
 
(Lees meer...)
Cryofiel
9 jaar geleden
Verwijderde gebruiker
9 jaar geleden
@ Cryofiel: In je eerste alinea sla je de spijker precies op de kop! Dat is de kern van mijn vraag. Ik wilde je antwoord markeren als waardevol antwoord, maar ik had te weinig punten om dat te kunnen doen, dus bij deze ;-) Maar zou het niet kunnen zijn, dat "een mensachtige" toch wel vaker is ontstaan in het verleden (geëvolueerd uit een heel andere tak dan de huidige mens), maar dat daar geen fossielen meer van zijn, of nog nooit gevonden zijn? Het lijkt me sterk, dat b.v. het oog wel meerdere keren is ontstaan (geëvolueerd), omdat dit voordelen biedt t.o.v. geen oog of ogen hebben als organisme en dat een organisme als de "mens" niet meerdere keren zou zijn ontstaan. Dat zou toch op hetzelfde principe berusten of niet? Met jouw laatste alinea ben ik het helemaal eens, als ik uit zou gaan van "precies dezelfde beginsituatie", maar ik zie het meer als een rivier. Het water loopt altijd naar het laagste punt (vanwege de zwaartekracht), maar het landschap kan wijzigen (evolutie) en daardoor kan ook de loop van de rivier wijzigen (ook evolutie), maar het resultaat is toch nog hetzelfde, namelijk het water gaat nog steeds naar het laagste punt.
De drijvende kracht is hierbij natuurlijk de zwaartekracht. Misschien is er in de evolutie ook een dergelijke "kracht" (logica?).
Cryofiel
9 jaar geleden
Je noemt een stel goede punten! In je tweede alinea vraag je je af of "een mensachtige" eerder zou kunnen zijn ontstaan. Als je je dit afvraagt, zou je een stapje verder kunnen gaan, en je ook de volgende dingen kunnen (moeten?) afvragen: 1. Wat bedoel je met "een mensachtige"? Bedoel je een wezen dat zijn omgeving aanpast aan zijn eigen behoeften? Een wezen dat communiceert? Een wezen dat sociale groepen vormt? Een wezen dat zelfbewustzijn kent? Een wezen dat gereedschappen gebruikt? Een wezen dat oorzaak en gevolg kan onderscheiden, en daar op een creatieve manier gebruik van kan maken in nieuwe situaties? 2. Je vraagt of iets "zou kunnen zijn gebeurd", zonder dat dit sporen heeft achtergelaten (of: er zijn wel sporen maar wij hebben die nog niet gevonden). Het antwoord op die vraag is per definitie: ja. Ter illustratie: zou het kunnen dat er achter jou een schilderij aan de muur hangt dat verdwijnt zodra jij naar de muur kijkt om te kijken of daar een schilderij hangt, en dat verschijnt zodra jij niet meer kijkt? Natuurlijk zou dat kunnen... -- Een ander punt is het oog. Dat is meermaals onafhankelijk van elkaar ontstaan. Omdat het bezit van een oog zo enorm veel voordelen biedt. En omdat elke tussenstap grote voordelen heeft. Zou "een echte mens" meermaals ontstaan? Dat zou kunnen. Maar alleen als het voor het organisme voordelig is "mens te zijn". En als elke tussenstap voordelig is. Het is de vraag of dat zo is. Er zijn meer manieren om succesvol te zijn dan door mensachtig te worden. Kijk naar de micro-organismen en de insecten: beide zijn, gemeten naar verspreiding en naar aantallen individuen, vele malen succesvoller dan de mens.
Cryofiel
9 jaar geleden
De analogie van de rivier is werkelijk prachtig! Inderdaad, de leidende principes blijven gelijk, en daarmee zal het eindresultaat in grote lijnen gelijk zijn als je opnieuw zou beginnen. Maar hoe de nieuwe rivier nou precies loopt is niet te voorspellen, maar kan best heel anders zijn dan de eerste rivier. Ook kan een heel klein verschil in beginsituatie, of onderweg, volgens dezelfde leidende principes toch tot een heel ander resultaat leiden. Zo kan een rivier die zich in het begin toevallig verspreidt over een groot gebied daarmee blijvend een enorm breed moeraslandschap vormen, waarbij je zou kunnen zeggen: het moeras IS de rivier. Maar als diezelfde rivier zich in het begin stomtoevallig ergens invreet in het landschap, kan daaruit op den duur een smalle, diepe kloof ontstaan met op de bodem daarvan een smalle, zeer snel stromende rivier. Dezelfde leidende principes, maar door puur toeval een heel ander eindresultaat. Ik denk dat de evolutie op dezelfde manier werkt.
Verwijderde gebruiker
9 jaar geleden
Het laatste deel van jou reactie is echt een eye opener!
Geweldig verwoord!
tinus1969
9 jaar geleden
@belangstellend, mbt het oog versus intelligentie. Goeievraag :-)
Het oog lijkt een logisch gevolg van het bestaan van lichtgevoelige cellen, en een half oog (of zelfs een kwartoog) is beter dan niets. Intelligentie lijkt veel meer een tamelijk zeldzame combinatie van factoren nodig te hebben. EO Wilson schijnt dit in zn laatste boek uitgebreid te bespreken: Intelligente dieren moeten ontstaan uit vleesetende landdieren die in groepen wonen, armen/handen hebben die geschikt zijn om gereedschap te gebruiken, en vooral ogen en oren (ipv geur) gebruiken.
Verwijderde gebruiker
9 jaar geleden
@Cryofiel:
In een eerdere reactie van jou:
-
2. Je vraagt of iets "zou kunnen zijn gebeurd", zonder dat dit sporen heeft achtergelaten (of: er zijn wel sporen maar wij hebben die nog niet gevonden). Het antwoord op die vraag is per definitie: ja. Ter illustratie: zou het kunnen dat er achter jou een schilderij aan de muur hangt dat verdwijnt zodra jij naar de muur kijkt om te kijken of daar een schilderij hangt, en dat verschijnt zodra jij niet meer kijkt? Natuurlijk zou dat kunnen…
- Ik heb hier denk ik een beetje overheen gelezen, maar deze vergelijking vind ik toch niet helemaal opgaan, omdat het dan een zich herhalend verschijnsel betreft.
Cryofiel
9 jaar geleden
Dat klopt. Gelukkig is mijn voorbeeld eenvoudig zodanig aan te passen dat het geen herhalend verschijnsel meer betreft.

Andere antwoorden (7)

De evolutie zal altijd zo gaan dat het wezen de meeste kans heeft om te overleven, dat zeide Darwin ook al. Al het overbodige evolueert weg; haar is bijna verdwenen bij de mens en het kan heel goed zijn dat over tienduizend jaar iedereen geheel kaal geboren wordt (of eerder).
(Lees meer...)
Verwijderde gebruiker
9 jaar geleden
Wat Freek zegt klopt niet helemaal. Kern van de evolutie(theorie) is dat de best aan de omgeving aangepaste individuen overleven, zich voortplanten en hun eigenschappen op hun nageslacht overdragen. Wat die eigenschappen zijn hangt van de omstandigheden af. Welk patroon de evolutie gevolgd zou hebben als de dinosaurussen niet uitgestorven waren hangt dus af van de vraag onder welke omstandigheden zij hadden voortgeleefd en welke eigenschappen daarbij de hoogste overlevingskans zouden hebben gehad.
(Lees meer...)
Verwijderde gebruiker
9 jaar geleden
Verwijderde gebruiker
9 jaar geleden
Ook dit antwoord klopt niet helemaal. Het gaat om het stukje tekst "dat de best aan de omgeving aangepaste individuen overleven, zich voortplanten". Hier komt ook nog een keer gevoel, verstand of intelligentie om de hoek kijken. Er zijn individuen, die er bewust voor kiezen, om zich NIET voort te planten. Dus die stelling gaat niet op. Deze genen zullen verloren gaan voor de genenpoule! Wellicht zitten hier individuen tussen die crusiaal voor de verdere evolutie zouden zijn, maar dat zullen we dan nooit weten.
Verwijderde gebruiker
9 jaar geleden
De evolutietheorie houdt de gemoederen danig bezig, dat blijkt wel weer. Natuurlijk zijn er (menselijke) individuen die er bewust voor kiezen zich niet voort te planten, maar onder planten en dieren en overige levende wezens zul je geen individu tegen komen dat niet minstens een keer in zijn leven zal proberen zich voort te planten.
tinus1969
9 jaar geleden
@belangstellend; de wens om je voort te planten, is zelf onderhevig aan evolutie: Een genetische wens om je voort te planten, overleeft, een genetische wens om dat niet te doen, juist niet. Het effect is, dat evolutie ervoor zorgt dat (de meeste) organismen zich willen voortplanten. De zogenaamd bewuste keuze is slechts een uitvloeisel van een onbewuste drijfveer die door de evolutie is uitgeselecteerd.
Nee, de evolutie verloopt zeek zeker niet volgens vaste patronen. Ze hangt van toevalligheden aan elkaar. Als je een experiment zou kunnen doen en de aarde met al haar levensvormen op een moment in het verleden terug zou kunnen zetten, en er vindt dan één toevallige mutatie in het genetisch materiaal van een diersoort anders plaats dan zoals het in feite gebeurd is, dan zou de evolutie vervolgens heel anders kunnen verlopen.
De evolutie wordt natuurlijk wel beïnvloed door omstandigheden. Dat mensen in koude gebieden meer haar hebben en een lichtere huid is niet toevallig. Maar denk eens aan de oogvorm van Aziaten vergeleken met Europeanen. Dat had net zo goed andersom kunnen zijn. Een toevallige mutatie bij een volk dat naar het Oosten trok is hier de oorzaak van.
Deze gedachten ontleen ik aan een toespraak die minister Plasterk hield bij de opening van de tentoonstelling "Noachs Ark" in 2009 in het Teylersmuseum. Helaas kan ik deze toespraak, of de tekst ervan niet meer online terugvinden.
(Lees meer...)
WimNobel
9 jaar geleden
Nee. Evolutie is deels een toevalsproces (welke mutaties ontstaan waar en wanneer). Het is dus gevaarlijk om vaste patronen te zien, helemaal om die geldigheid te geven.

Sommige elementen zijn erg vaak ontstaan in de evolutie, andere elementen maar één keer. Jared Diamond bespreekt dit in één van zijn boeken. Zo zijn meerdere zoogdiersoorten onafhankelijk van elkaar weer geëvolueerd naar zeedieren. Omgekeerd is er maar één familie van spechtachtige vogels met snavels en harde schedels die geschikt zijn om in bomen te hakken.
(Lees meer...)
tinus1969
9 jaar geleden
Er is geen vast patroon omdat de omstandigheden altijd anders zijn. Maar van iedere evolutionaire ontwikkeling is wel een mooi patroon te maken.

Een mooie metafoor zijn sneeuwvlokken. Die beginnen allemaal hetzelfde, namelijk als een minuscuul ijsbolletje rondom een minuscuul stofje. Praktisch zien ze er dan allemaal hetzelfde uit. Tijdens hun reis naar de grond hebben ze allemaal iets andere condities. Mminieme verschillen in windkracht en windrichting, temperatuur en luchtvochtigheid zorgen ervoor dat er geen vlokje hetzelfde is als het de grond raakt.

Het mooie patroon zoals het plaatje dat je bij je vraag toont bestaat voor alle evolutionaire ontwikkelingen. Dat komt omdat evolutie nu eenmaal in stappen gaat die op elkaar aansluiten. Eenzelfde plaatje met dezelfde soepele overgangen zou je kunnen maken voor het op vier poten hertachtige wezen van het geslacht indohyus naar de in zee levende kolossale blauwe vinvis.
(Lees meer...)
Verwijderde gebruiker
9 jaar geleden
Deze kwestie is uitgebreid beschreven aan de hand van Stephen Jay Gould en Richard Dawkins.
Stephen Jay Gould ging uit van een volkomen toevallige ontwikkeling. Het is puur toeval dat het leven is zoals het is.
Richard Dawkins gaat uit van sturing. Het is voor een organisme handiger om zich voort te kunnen bewegen. Dus zullen er ook bij een nieuw evolutie weer organismen ontstaan die dit kunnen.
Lichtgevoelige cellen zijn ook handig. Om bijvoorbeeld beter naar voedsel te zoeken en je vijand te zien aankomen. Die cellen zullen ook weer ontstaan en zich vormen naar een oog. Een oog met een lens heeft grote voordelen ten opzichte van een oog zonder lens (nautilus), dus er zal weer een oog met lens ontstaan.
Enzovoorts.

Toegevoegd na 1 uur:
Om terug te komen op je vraag of er weer mensen ontstaan: er zit waarschijnlijk een evolutionair voordeel in een organisme dat warmbloedig is, relatief grote hersenen heeft met veel verbindingen, enz enz, dus wie weet: ja. Maar nog altijd zijn organismen als bacterieen en mieren ons de baas als het gaat om overleven en aanpassing.
http://io9.com/5939568/the-eight-super-adaptable-life-forms-that-rule-our-planet
(Lees meer...)
Verwijderde gebruiker
9 jaar geleden
Verwijderde gebruiker
9 jaar geleden
Richard Dawkins gaat uit van sturing. Stephen Jay Gould ging uit van een volkomen toevallige ontwikkeling. Het is puur toeval dat het leven is zoals het is. Ik geloof van beide niet dat het de visies zijn van deze mensen. Sturing is een woord wat ik verwacht bij een creationist, en er is geen enkele evolutionist die het leven zoals het is, als puur toeval zal zien. . De mutaties zijn puur toeval, of de mutatie succesvol is zal alles behalve toevallig zijn. Ik zou wel eens een direct quote van een van beide willen zien die laat zien dat een van beide het zo ziet. Het verschil in inzicht van wat ik er zo over lees begrijp ik slecht, maar dat het niet is wat jij beschrijft daar durf ik geld op in te zetten. Het is voor een organisme handiger om zich voort te kunnen bewegen. Dus zullen er ook bij een nieuw evolutie weer organismen ontstaan die dit kunnen. Ja prima, maar wie of wat stuurt er dan? Logica dicteert dat. Ik ontdek geen "sturende" in dat verhaal.
Verwijderde gebruiker
9 jaar geleden
Plus voor Mr tomaat
Verwijderde gebruiker
9 jaar geleden
@MrTomaat , de "sturing" is zeker geen sturing in de gebruikelijke manier, maar een kwestie van dat de ene mutatie zich succesvoller voortplant dan de ander, en dat die gaat overheersen.
Ik denk dat jouw idee of opvatting wel de juiste is.
alkmaar1966 zit een beetje achterstevoren te denken.
Evolutie is op tijd aanpassen, of weer verdwijnen.
Het aanpassen gebeurt geleidelijk, of juist snel door een spontane mutatie.
Bijna alles is ontstaan door puur toeval.
Ook de mens is puur toeval.
Er zit geen enkel vast patroon in.
Zie de evolutie als een voetbalwedstrijd, een bal die er net wel of net niet in gaat, kan invloed hebben op het verloop van de hele wedstrijd.
Juist door het uitsterven van de dinosaurus, hebben op den duur de kleine zoogdieren een grote kans gekregen zich te gaan ontwikkelen, waaronder de mens.
(Lees meer...)
Verwijderde gebruiker
9 jaar geleden

Weet jij het beter..?

Het is niet mogelijk om je eigen vraag te beantwoorden Je mag slechts 1 keer antwoord geven op een vraag Je hebt vandaag al antwoorden gegeven. Morgen mag je opnieuw maximaal antwoorden geven.

0 / 5000
Gekozen afbeelding