Wat is precies het hersenschors en de functie daarvan ten opzichte van de hersenkwabben?

"schors" komt van de vergelijking met het oppervlak van de boomstam of boomtakken, "kwabben" komen vanuit de dierenwereld, denk ook aan kwallen, dat er niet toevallig op lijkt qua klank.

Ik start met kwabben:

Met andere talen voel je al beter wat die kwabben betekenen: Lob (Engels), Lappen (Duits), lobe (Frans), lobo (Italiaans).

De kwabben zijn te onderscheiden van elkaar in de menselijke hersenen (onze recentste, zijn zo groot omwille van onze fijne motoriek met zowel handen/vingers als mond/tong/taal), maar zijn pas na doorsnijden te onderscheiden in de kleine hersenen (veel ouder).

De hersenstam is iets bijzonders: Per operatie werd dit soms doorgeknipt en dan kreeg je bizarre dingen (dat iemand links iets kon doen zonder dat de rechterhelft dit wist, zelfs in taal 'vergaten' die patiënten dan wat ze met de andere hand deden, omdat het taalcentrum de informatie niet meer 'kreeg' van de andere kant).

De hersenstam zelf is het alleroudste en dateert van 'toen we nog reptielen' waren (o.a. vis) en bevat ongemyeliniseerde zenuwcellen (dus geen cellen waar de signaaloverdracht versneld werd na de geboorte door het myelineproces).

Nu met deze info kan ik je verder helpen:

1. Alles wat te maken heeft met ons autonome stelsel om te leven als dier, komt toe in deze hersenstam (10 van de 12 paar hersenenzenuwen, zie https://nl.wikipedia.org/wiki/Hersenzenuw) komt daar immers toe. Eigenlijk alles dat je doet terwijl je waakt of slaapt, wordt daar ook geregeld (incl. temperatuur, hoewel dat iets anders werkt bij reptielen en het toch hetzelfde mechanisme is).

De kwabben ZELF zijn gespecialiseerde centra die ook heel veel gliacellen bevatten daarentegen en functies coördineren of bepaalde prikkels verwerken, maar ook omgekeerd kunnen aansturen. Denk aan het centrum van Broca in de frontale kwab en het centrum van Wernicke in de linker temporale kwab.

Of nee, wacht: Hier zie je net het verschil: het centrum van Wernicke ligt MEESTAL in de linker temporale kwab. Want vrouwen hebben meestal meerdere 'taalcentra' in de kwabben, en bij een trombose nemen dikwijls andere centra in andere kwabben deze functie over, terwijl bij mannen meestal maar één taalcentrum is waardoor deze dikwijls hun spraak tot zelfs definitief verliezen na bijv. een gelijkaardige trombose.

2. de hersenschors is ENKEL de grijze (myelinevrije!) stof aan de buitenkant vd recentere hersenen, maar verwarrend deelt men ook de cortex cerebri in kwabben in.