Bij biologie hebben we het over monohybride en x-chrosomale kruisingen, hoe werkt dit?

Mensen hebben overal twee allelen voor.
Neem nu A = bruin haar, a = blond haar
Hierbij is de kleine letter, dus blond haar, recessief. Dat betekent dat je er twee van moet hebben, wil dit tot uiting komen.
Aa = bruin haar
AA = bruin haar
aa = blond haar

de A is hierbij dominant. deze 'domineert' als het ware de andere.

Als je heterozygoot (hetero = ongelijk) voor een bepaalde eigenschap bent, dan heb je "een grote en een kleine letter" ofwel twee verschillende allelen (Aa).
Bij homozygoot (homo=gelijk) heb je twee dezelfde (aa, AA).

Nu kun je een kruisingsschema maken.

Stel, je hebt een blonde moeder en een homozygote, bruinharige vader.

Blond = a = recessief, dus de moeder moet aa zijn.
Bruin en homozygoot, dus vader AA.

Nu krijgen zij kinderen.
Notatie: AA x aa

De vader en de moeder geven allebei één allel aan hun kind. Je kunt van de vader A of A krijgen, en van de moeder a of a (dit is gewoon hetzelfde). Er is dus alleen maar kans op een kind met Aa.
Het genotype is hier Aa.
Het fenotype is hier bruin haar.

Deze kinderen kunnen ook weer kinderen krijgen.
Stel, twee mensen van deze tweede generatie krijgen kinderen. (dit is incest, maar dat laten we even buiten beschouwing :) )
notatie: Aa x Aa

Nu kan de ene A of a doorgeven, en de ander A of a

Je kunt nu een tabel maken.
Dit gaat een beetje moeilijk op de computer, dus ik leg het even uit.
Horizontaal zet je de allelen die doorgegeven kunnen worden door de ene ouder.
Verticaal de andere

A a
A
a

Nu schrijf je in de tabel welk genotype het kind dan krijgt.

A a
A AA Aa
a Aa aa

Zoals je ziet is de verhouding AA:Aa:aa = 1:2:1


Tot zover de uitleg over monohybride kruisingen.


Bij x-chromosomale kruisingen liggen de kenmerken op de geslachtschromosomen.
Mannen hebben een X- en Y chromosoom
Vrouwen hebben twee X chromosomen.
Een kenmerk kan alleen op een X-chromosoom liggen.

Stel, a is een recessief allel voor kleurenblindheid.
Je hebt een vrouw die heterozygoot is voor deze eigenschap (Xa XA) (zij is dus niet kleurenblind) en een man die niet kleurenblind is (XA Y)

Als zij een kind krijgen, kan een vrouw Xa of XA doorgeven. Een man kan XA of Y doorgeven

Xa XA
XA XA Xa XA XA
Y Xa Y XA Y

Nu kun je zien dat alleen de jongen rechtsonder kleurenblind is. Er is dus een kans van 1 op vier dat het kind kleurenblind is.

Nu ben ik aangekomen bijhetmaximumaantal letters.Ikhoopdatjehierietsaanhebt