wat is het verband tussen gen en DNA?

Paul Nurse - Winnaar Nobelprijs voor de Fysiologie of Geneeskunde, 2001

DNA is een molecuul dat door zijn chemische structuur de complete erfelijke informatie van alle bekende organismen bevat. DNA is een afkorting van Deoxyribo Nucleic Acid (Desoxyribonucleïnezuur). Het bevindt zich in de kern van de cel. Bijna iedere lichaamscel heeft één kern. Alle cellen met celkern van één organisme bevatten identiek DNA. Het DNA is in alle eukaryoten (planten, dieren en schimmels) verdeeld in een aantal ketens, die chromosomen heten.

Elke menselijke lichaamscel heeft 46 chromosomen; 23 afkomstig van de vader en 23 van de moeder. Dit totale pakket aan erfelijk materiaal noemen we het genoom. In elke cel liggen ongeveer 22.500 verschillende genen op de chromosomen. Een gen is een bepaalde DNA-volgorde die codeert voor één of meerdere specifieke eiwitten. Elk gen heeft een vaste plaats op een chromosoom. Dit betekent dat je van elk gen twee kopieën hebt: één van je vader en één van je moeder. Verschillende varianten van een gen op een chromosoom worden allelen genoemd.


DNA molecuulEen DNA-molecuul bestaat uit twee lange strengen die om elkaar heen gedraaid zijn en precies in elkaar passen. Deze vorm wordt een dubbele helix genoemd. Een streng heeft een ruggengraat van desoxyribose (een suiker) en een fosfaatgroep. De twee strengen zijn met elkaar verbonden via vier stikstofbasen: Adenine (A), Thymine (T), Cytosine (C) en Guanine (G). Deze vier stikstofbasen worden meestal aangeduid met hun eerste letter. De beide strengen zijn aan de basen als een soort ritssluiting met elkaar verbonden, waarbij een A altijd gekoppeld is aan een tegenoverliggende T en een C altijd aan een G. Met deze letters wordt de taal van het DNA geschreven.