Hoe veranderd het DNA in elke cel na een mutatie?

Het ligt eraan over wat voor mutatie je het hebt, en in welk soort cel die mutatie optreedt.

Eerst de soort mutatie. Als het een mutatie betreft waardoor de cel niet meer kan overleven, zal de cel sterven. Dat gebeurt wel vaker in het lichaam, dus de gestorven cel wordt opgeruimd en vervangen door een andere cel. Einde verhaal.

Hetzelfde geldt overigens als de cel wel zou kunnen overleven, maar door het immuunsysteem wordt herkend als afwijkend, en dus wordt gedood.

Goed, verder met alleen die (zeldzame) mutaties waarmee de cel wél verder kan leven. In dat geval hangt het ervan af of de mutatie plaatsvindt in een lichaamscel of in een cel van de kiemlijn (uitleg volgt).

Vindt de mutatie plaats in een lichaamscel, dan is er niets aan de hand zolang de cel zich niet wezenlijk anders gedraagt. Wij dragen allemaal vele duizenden cellen met ons mee die op die manier gemuteerd zijn. Geen probleem. Sterven wij, dan sterven onze gemuteerde cellen.

Vindt de mutatie plaats in een lichaamscel en is het gevolg dat die cel zich niet meer laat reguleren door de normale controleprocessen van het lichaam, dan kan die cel zich ongeremd gaan delen. In dat geval spreken we van een tumor. Of die nu dodelijk is of niet, als wij sterven (al dan niet aan (de gevolgen van) de tumor), sterft de mutatie ook.

Dan de kiemlijn. De kiemlijn is de lijn cellen die tot nageslacht leidt. In het embryo zijn dat de cellen die zich later tot de eicellen zullen ontwikkelen, of de cellen die zich later tot de zaadballen zullen ontwikkelen. Bij de man zijn het ook de cellen van de zaadballen die de spermacellen produceren. De eicellen en de spermacellen zelf behoren natuurlijk ook tot de kiemlijn.

Als er in een kiemlijncel een mutatie optreedt die niet (direct of indirect) dodelijk is, zal die mutatie worden doorgegeven aan het nageslacht. Dan hebben we de basis van de evolutie te pakken.

Is de verandering negatief voor het nageslacht, dan zal de mutatie na verloop van tijd uitsterven. Is de verandering positief, dan zal de mutatie zich na verloop van tijd verspreiden over de hele populatie.