Zijn we hier meer of minder aan de rand van het heelal dan elders?

Dus dan heeft 't ook geen zin te roepen wat de doorsnede is?

Inderdaad. We weten het eenvoudigweg niet. Het blijft gissen en dan is natuurlijk de vraag wat er dan buiten het heelal is.

je kan misschien beter vragen waar liggen wij t.o.v het middelpunt ? de plaat waar de big bang plaats vond
want dat weten de geleerden wel
kan ik niet zeggen dat er een gelijkvorming uitdijing is
maar ze kunnen dat blijkbaar wel berekenen

De big bang vond niet plaats "op een bepaalde plek", waarna de brokstukken "alle kanten uitvlogen". Bij de big bang ontstond het heelal. Direct na de big bang was het heelal 1 cm groot. Het was niet zo dat brokstukken vanuit die ene cm wegvlogen, het was dat bolletje van 1 cm dat groter werd.

@Cryofiel : Dan is vervolgens natuurlijk de vraag in welke ruimte dat bolletje zich bevond. Wat was er buiten het bolletje ? Zullen we het ooit kunnen bevatten ?

Voor zover nu bekend, bevond dat bolletje zich nergens in. Er is namelijk niets buiten het bolletje - het woord "buiten" is in deze zin niet gedefinieerd.

Maar dat zou betekenen dat alles wat ons nu bekend is, alle sterren, planeten, materie, energie etc. in potentie in een bolletje van 1 cm gezeten heeft.
Dan is het toch tamelijk "druk" geweest in dat bolletje.

Yep. En ook erg heet.

Een bolletje heeft toch een centrum?

Dat geldt alleen voor bolletjes die niet gekromd zijn in de vierde dimensie. Neem als voorbeeld een platte cirkel. Dan bedoel ik niet alleen de omtrek, maar bijvoorbeeld een bierviltje dat oneindig dun is. Dat bierviltje heeft een centrum, een rand, en een oppervlakte. Dat komt doordat het tweedimensionaal is, en niet gekromd in de derde dimensie. Ga nu het bierviltje krommen in de derde dimensie. Goed, met een bierviltje gaat dat in de praktijk wat lastig, dus laten we de overstap maken naar het resultaat: een ballon. Het oppervlak van de ballon is nog steeds tweedimensionaal, maar het is gekromd in de derde dimensie. Dit ballonoppervlak heeft geen centrum, geen omtrek, geen rand/grens, maar wel een eindige oppervlakte. Als je de ballon opblaast, zegt de tweedimensionale ballonoppervlaktebewoner: hee, mijn heelal dijt uit! Hij kan zich geen derde dimensie voorstellen, dus hij vraagt zich af waar het centrum van die uitdijing zich bevindt - met andere woorden, welke plek op het ballonoppervlak het centrum van de uitdijing is. Hij vraagt zich ook af hoe zijn heelal (het ballonoppervlak) een eindige afmeting kan hebben, en er toch geen grens is. Hij ziet de eerste vijf centimeter rondom zijn plekje op het ballonoppervlak. Hij vraagt zich af wat er daarbuiten is - wat als je 5,1 centimeter zou kunnen reizen? En als daar de grens nog niet is: wat als je 6 cm zou kunnen reizen, of 10 cm, of nog verder? Dan moet je toch ooit bij de grens van het ballonoppervlak komen? En wat is er dan achter die grens? Die bewoner van het ballonoppervlak - dat ben jij. En ik. En de aarde en de zon. Dat is het hele ons bekende universum.

Maar het heelal heeft qua ruimtelijkheid toch 3 dimensies? Al hoor je ook wel eens van die wilde (snaar)theoriën dat er bijv. 7 of 9 of 11 dimensies zouden zijn. Zou je als ballonoppervlakbewoner niet kunnen uitrekenen hoe groot (in 2 dimensies: de omtrek) dat ballonetje zou moeten zijn?

Wat wij de omtrek van de ballon noemen, is voor de ballonoppervlakbewoner een lijn door de ruimte. We kunnen inderdaad de maximale lengte berekenen die een rechte lijn door zijn ruimte kan hebben. Als ons heelal op dezelfde manier gekromd is in de vierde dimensie, kunnen wij ook berekenen hoe lang de langst mogelijke rechte lijn in ons heelal is. Dat is dan geen lijn van A naar B, maar een lijn die in zichzelf is gesloten. Net als de lijn in de tweedimensionale ruimte van de ballonoppervlaktebewoner. Overigens heeft ons heelal qua ruimtelijkheid nog steeds drie dimensies, en geen vier. Dat dat driedimensionale heelal in de vierde (bij ons niet aanwezige) dimensie is gekromd, is daarmee niet in tegenspraak. Net als het voor de ballonoppervlaktebewoner geen tegenspraak is, wanneer zijn twee ruimtedimensies een kromming blijken te hebben in een voor hem onbekende derde dimensie. Zijn wereld is nog steeds volkomen tweedimensionaal. Er IS geen derde dimensie in zijn heelal. Slechts door over extreem grote afstanden van vele centimeters te kijken, kan hij zien dat de geometrische wetten van Euclides niet kloppen. Met wat voortgezette wiskunde kan hij dan uitrekenen dat er een kromming in een derde dimensie moet zijn. Voorstellen kan hij zich dit niet. Meten en berekenen wel.

Oh, een voorbeeld is misschien handig. Teken in twee dimensies een driehoek, waarvan de zijden bestaan uit rechte lijnen. De som van de drie hoeken zal dan altijd 180° zijn. Teken nu diezelfde driehoek op het oppervlak van de aarde. Het ene hoekpunt ligt op de noordpool, het tweede op de evenaar op 0° OL, het tweede eveneens op de evenaar, op 90° OL. Op het tweedimensionale oppervlak van de aarde zijn de drie lijnen volkomen recht. Toch is de som van de hoeken geen 180°, maar 270°, omdat elk van de drie hoeken 90° is.

Misschien zijn er wel oneindig veel dimensies.

Tja, misschien...

er is idd niet duidelijk of het heelal een 'rand' heeft. maar volgens theorieen wel een einde. vanwege de constante temperatuur die in het heelal is. (iets boven het absolute nulpunt) als het heelal geen rand zou hebben, dan zou alle 'warmte' weggaan. of zich zodanig verspreiden dat er verschillende temperaturen zijn op verschillende plekken. btw, Cryofiel. je hebt altijd interessante antwoorden :)

Dank... ;-) Het heelal hoeft geen einde te hebben om de constante temperatuur te verklaren. Het hoeft slechts eindig te zijn. "eindig" en "geen einde" (in de zin van: geen grens, geen rand) zijn twee heel verschillende dingen.