Waarom gaan we er vanuit dat een planeet waar leven kan zijn aan dezelfd eisen als aarde moet hebben?

Dat zou in theorie inderdaad kunnen. We hebben op aarde vrij goed in beeld wat de basisvoorwaarden voor leven zijn en welke chemische processen daarbij een rol spelen. Ook weten we dat de op aarde voorkomende elementen elders in het heelal voorkomen, dus is het logisch dat we aannames over leven op diezelfde elementen en processen baseren.
Leven op andere planeten wat op een totaal ander uitgangspunt gebaseerd is, zou mogelijk zijn als er elders andere elementen bestaan die wij (nog) niet kennen, of andere processen die wij niet niet kennen of niet doorzien.

De basis van ons leven is koolstof. Natuurlijk nog andere atomen die moleculen vormen. Van de ongeveer 112 bekende atomen in het heelal (Tabel van Mendeljef) komen er 90 á 100 vrij voor. Chemisch zijn er eigenlijk niet veel meer keuzes over. Een andere mogelijkheid zou een levensvorm kunnen zijn met stikstof als basisatoom.

Het probleem is dat we (nog ?) maar één plek in het heelal kennen waar leven mogelijk is: de aarde.

We weten dus niet goed naar welke voorwaarden we moeten zoeken om buitenaards leven te vinden. Omdat de aarde ons enige voorbeeld is kijken we wel heel goed naar die aarde en wat er op leeft. Daarbij valt op dat al het leven op aarde op de een of andere manier afhankelijk blijkt te zijn van vloeibaar water.

De ruimte is groot. Erg groot. Om leven te gaan zoeken kun je niet alles gaan onderzoeken. Je moet dus keuzes maken.

Omdat water hier op aarde zo'n belangrijke rol speelt én om dat dat op astronomische schaal relatief eenvoudig te bepalen valt is dat een belangrijk criterium.

En dat is feitelijk het antwoord op je vraag !

Hebben we daarmee alles in beeld ? Nee, zeer zeker niet ! Maar het helpt ons om een béétje gericht te zoeken.

Maar ik wil ook een ander aspect onder je aandacht brengen: het probleem van de definitie van leven.

Tegenwoordig is de kunstmatige intelligentie erg in ontwikkeling.
Stel nu eens dat wij mensen er in slagen om een robot te ontwikkelen welke zo intelligent is dat het geestelijk op alles lijkt wat een mens heeft. Dus inclusief gevoel, emoties, normen en waarden en misschien zelfs een geloof in een god en zo. Maar desondanks blijft het er uit zien als een blikken man. Leeft die robot dan ?

Wanneer je hem zelf gemaakt hebt, dan zeg je waarschijnlijk "Nee, het is slechts een machine".

Maar wat nu wanneer je als vreemdeling een hele planeet aantreft die helemaal bevolkt is met dergelijke wezens ? En dan ontdekt dat die wezens een hele maatschappij hebben opgebouwd waarin ze met elkaar communiceren, en werken en recreëren en zich voortplanten door (verbeterde) kopieën te bouwen ?

Zijn het dan nog steeds 'maar' machines ? Ik denk dat menigeen het 'leven' zou noemen.

Dat leven kan veel extremere omgevingen weerstaan dan organisch leven. Dit soort leven kan dus op veel meer plaatsen voor komen dan waar organische levensvormen voor kunnen komen.

Het is dus allemaal een grijs gebied. De plek waar we misschien ooit eens intelligent leven gaan vinden kan ons dus nog aardig verrassen.