Wanneer kan ik de maan weer zien?

De zon, de maan, en de sterren en planeten zijn om te beginnen onzichtbaar wanneer het volledig bewolkt is. Da’s één. De zon kan wel voor daglicht zorgen, maar we zien hem dan niet echt.

Verder is het zo dat de maan langs de hemel wandelt. Hij komt op en gaat onder en is niet elk moment van de nacht in ons gezichtsveld. Bovendien doet hij dat opkomen niet netjes elke avond als de zon net ondergaat.
De zon doet dat langs de hemel wandelen ook, elke dag weer, maar de maan doet zijn wandeling wat minder snel, hij is niet gesynchroniseerd, en hij gaat ‘achterlopen’ ten opzichte van de zon. Soms staat hij in de buurt van de zon, en dan is hij dus overdag weliswaar in ons gezichtsveld, maar tegelijk volledig overstraald door het felle licht van de zon.
Na een dag of wat verwijdert hij zich meer en meer van de zon, hij raakt steeds meer achterop, en dan is hij in de avond in het westen te zien ná de zonsondergang. De maan is weer terug in zicht, pakweg op het eerste kwart van zijn 4-wekelijkse achterloopcyclus t.o.v. de zon, en dat noemt men Eerste Kwartier.
Een week later staat hij min of meer tegenover de zon, en dán is hij zowat de hele nacht zichtbaar. We noemen dat Volle Maan.
Nog een week later begint hij zo ver achter te lopen, dat de zon hém steeds meer achterna zit, en op driekwart van dat inhaalproces spreken we van Laatste Kwartier.
En als de zon de maan weer helemaal ingehaald (gelapt) heeft, is de maan overdag wederom vrijwel onzichtbaar door het felle zonlicht (we zien immers ook geen sterren overdag), en zo is het opnieuw Nieuwe Maan.

Zodoende is er ook bij wolkenloos weer steeds een periode dat je hem vooral ’s avonds kunt zien, dan een tijdje de hele nacht, en dan een week vooral in de nanacht kort voor zonsopkomst.
En tenslotte weer zo’n week dat hij te dicht bij de zon staat om op te vallen. Hij wordt dan alleen van achteren aangestraald, want die zon staat veel verder weg, en de maan zelf geeft geen eigen licht, maar hij reflecteert alleen licht van elders.

Op deze Maanfasenkalender http://hemel.waarnemen.com/maan/maanfasekalender.php kun je voor elke datum zien tussen welke tijdstippen de maan (althans bij onbewolkte hemel) in principe zichtbaar zal zijn, en ook of het dan een smalle sikkel of een halve of vrijwel helemaal ronde maan betreft. De uitleg staat er onder.
Alleen moet je er nog rekening mee houden dat de zichtbaarheid zeer gering is wanneer de zon tijdens de vermelde zichtbaarheidsuren ook nog of alweer aan de hemel staat.