Als er een raket wordt gelanceerd verschuifd de baan van de aarde dan ietsje?

Wat jij bedoelt is het volgende:

Als je op een (stilstaand) skateboard staat en je springt er "in de rijrichting" vanaf, dan trap je het skateboard met een vaart naar achteren en spring je zelf maar minimaal voorwaarts. Als je hetzelfde doet door vanuit een (klein) bootje op de kant te springen, zul je ook harder moeten afzetten dan je denkt, omdat je het bootje een beetje naar achteren trapt en zelf minder ver naar voren springt dan wanneer je hetzelfde had gedaan vanaf een cruiseschip.

Wat hier telt is de wet van behoud van impuls (en impulsmoment, maar laten we het voor nu simpel houden). De totale impuls ("hoeveelheid beweging") van jou plus skateboard, of van jou plus bootje, of van jou plus cruiseschip, blijft gelijk. In alle voorbeelden was die nul, dus het totaal blijft nul, ook tijdens jouw sprong.

Voor een raket en de aarde geldt hetzelfde. Maar hier is alleen dat gedeelte van belang dat aan de aarde ontsnapt. De eerste trap bijvoorbeeld, die terugvalt naar de aarde, heeft een tijdelijk effect: alleen tijdens het opstijgen en het terugvallen.

Bij een satelliet die rond de aarde gaat draaien is uiteindelijk de gemiddelde impuls van aarde+satelliet hetzelfde als voor de lancering. Geen verandering in baan dus. Althans, het massamiddelpunt van aarde+satelliet blijft op zijn plaats. Zowel de satelliet als de aarde draaien rond het massamiddelpunt van aarde+satelliet (als dit de allereerste satelliet zou zijn).

Bij een sonde die echt diep de ruimte ingaat, en dus aan de aantrekking van de aarde ontsnapt, verandert de impuls van de aarde wel, want die sonde neemt wat impuls mee. Een veranderde impuls betekent een veranderde baan. Niet meetbaar, maar in principe wel net een tikje anders.

Veel sondes, bijvoorbeeld New Horizons die onlangs in het nieuws was toen hij langs Pluto vloog, laten zich onderweg opzwiepen door vlak langs een planeet te vliegen. De sonde krijgt daarbij extra impuls (snelheid), de planeet verliest impuls. Zo kun je met relatief weinig brandstof toch een hoge snelheid bereiken en in tien jaar naar Pluto vliegen, in plaats van in 30 jaar.

Maar de baan van de gebruikte opzwiep-planeet, meestal Jupiter, verandert daar wel door. Ooit hebben astrologen zelfs een proces aangespannen tegen NASA omdat ze die baanverandering een onverantwoorde ingreep vonden in het lot van alle mensen op aarde. Hun geloof zegt immers dat de baan van Jupiter ons op esoterische wijze zou beïnvloeden. Gelukkig was de rechter rationeler dan de astrologen.