Hoe kan je weten wanneer sterren opkomen en ondergaan door een hemelglobe te draaien?

Ik neem aan, dat je met "opkomen" en "ondergaan" bedoelt, of ze door het vlak van de horizon heengaan. Dus even los van de feitelijke zichtbaarheid, die ook nog afhangt van daglicht. Het hangt dan ook nog af van je geografische positie. Sta je bijv. op de Noordpool, dan blijven alle zichtbare sterren steeds zichtbaar, en de sterren op het zuidelijk halfrond blijven altijd onder. Op de evenaar komen alle sterren op, en gaan weer onder. Op onze breedte zitten we ertussen in: de zgn "circumpolaire" sterren blijven altijd boven de horizon, in een straal van 52 graden rond de noordpool, zeg maar de Poolster. Je kunt dus inderdaad naar een hemelglobe kijken, die dan parallel aan de aardas moet ronddraaien. Vervolgens moet je dan nog een beginpunt hebben (de zgn epoche). Hoe je dat fysiek moet realiseren, weet ik zo gaue niet, maar dat vroeg je gelukkig ook niet.