Hét vraag- en antwoordplatform van Nederland

waardoor vallen de vroegste en laatste zonsopkomst/ondergang niet op dezelfde dag?

De vroegste zonsondergang blijkt 13 december te zijn terwijl de laatste zonsopkomst pas 30 december is. Waarom zijn die verschillend en waardoor vallen die niet op de kortste dag (21 dec) of tijdens het perihelium (3 januari)? En waarom valt uberhaupt de kortste dag niet tijdens het perihelium?

10 jaar geleden
Geef jouw antwoord
0 / 2500
Geef Antwoord

Het beste antwoord

Dat komt door de tijdvereffening. Voor het dagelijks leven is het van belang dat alle uren op alle dagen even lang zijn. Klokken kunnen daardoor eenparig lopen en er ontstaat geen verwarring over tijdstippen.
Echter de zon zien we niet volstrekt eenparig aan de hemel bewegen. Dat heeft twee oorzaken. Ten eerste is de baan van de aarde om de zon licht elliptisch, wat gevolgen heeft voor de hoeksnelheid. Een tweede bijdrage komt van de helling van de aardas ten opzichte van de baan om de zon. Die veroorzaakt de seizoenen, maar beïnvloedt ook de lengte van de zonnedag.
De eenparig verlopende burgerlijke tijd is gebaseerd op een fictieve "middelbare zon" die wel eenparig aan de hemel beweegt. Het verschil tussen de middelbare en de ware zonnetijd wordt tijdvereffening genoemd. Dit verschil kan wel meer dan 15 minuten bedragen!
Opkomst en ondergang van de echte zon vinden dus op een ander tijdstip plaats dan die van de middelbare zon. Lees op wiki (zie bron) meer over hoe dit precies in z'n werk gaat.
WimNobel
10 jaar geleden

Andere antwoorden (2)

De verschillen in de vroegste zonsondergang en de laatste zonsopkomst schuilen in het feit dat de aardas t.o.v. de zon onder een kleine hoek van een aantal graden staat.
In de bron duidelijk zichtbaar als de punten van de laatste opkomst en vroegste ondergang in een lineaire graiek uitgezet worden.
Verwijderde gebruiker
10 jaar geleden
Dat komt omdat de aarde niet stil staat in zijn baan. Als de laatste zonsopkomst is, is op hetzelfde punt van de baan ook de vroegste zonsondergang. Maar tegen de tijd dat de zon ondergaat is de aarde al weer 8 of 9 uur verder in zijn baan.

Toegevoegd na 1 dag:
De aarde draait in 24 uur om zijn as. Deze as staat echter niet loodrecht op de aardbaan om de zon. Dit verklaard de seizoenen. In het bijgevoegde plaatje is de linkerkant de zomer op het noordelijke halfrond en de rechterkant de winter.

In de zomer is er veel langduriger zonlicht dan in de winter. Aangezien de rotatie van de aarde om zijn as praktisch gezien niet verandert is het enige andere wat van invloed kan zijn de plaats van de aarde in zijn baan rondom de zon. Als 's ochtends vroeg de zon op komt opkomt gebeurt dit op een bepaald tijdstip. Als de zon dan 's avonds weer onder gaat is er inmiddels weer een stukje van de aardbaan afgelegd (de aarde loopt gemiddeld met 30 km/sec door die baan heen) en daarmee is dit niet meer het met de opkomst corresponderende moment.

De vroegste en laatste zonsopkomst/ondergang zouden namelijk alleen op dezelfde dag kunnen vallen als de aarde zou stil staan in zijn baan.

Toegevoegd na 1 dag:
Blijkbaar worden plaatjes niet meer gekoppeld maar het tweede en derde plaatje in de bijgevoegde link maken e.e.a. duidelijk.
Verwijderde gebruiker
10 jaar geleden
Deel jouw antwoord
0 / 2500
Geef Antwoord
logo van Kompas Publishing

GoeieVraag.nl is onderdeel van Kompas Publishing