hoeveel graden is het in de ruimte waar de ruimtevaarders zijn?

De temperatuur van het 'heelal' is 3 Kelvin. Dit is de zogenaamde 'kosmische achtergrondstraling', een verzamelnaam voor de hoog-energetische straling van de kosmos die we hier op aarde kunnen waarnemen. Het bestaat uit o.a. geladen deeltjes (zoals protonen en kernen van helium en zwaardere elementen), maar ook hoog-energetische fotonen (gammastraling) en neutrino's.

Deze vraag werd beantwoord door:
Dr. Karolien Lefever
wetenschappelijk medewerker

In de ruimte heerst vacuüm. Daar is niets: geen vaste stof, geen vloeistof, geen gas.

Temperatuur zoals wij die kennen, is een eigenschap van materie. In een vacuüm in geen materie. In de ruimte kunnen we dus niet van temperatuur spreken.

Anders gezegd: temperatuur waarván? De temperatuur van niets - maar die bestaat dus niet.

--

Als je iets verder kijkt, zie je dat in dat niets wel straling is. De kosmische achtergrondstraling is de bekendste. Die is ontstaan tijdens de oerknal, en is nu overal aanwezig, en vanuit alle richtingen even sterk.

Die kosmische achtergrondstraling komt overeen met een bepaalde temperatuur. Dat werkt zo: áls er om ons heen (op vele lichtjaren afstand) een grote bol zou worden gebouwd, en die bol zou een bepaalde temperatuur hebben, dan zou die bol ook warmtestraling uitzenden. Als de bol perfect zwart zou zijn, zou je die bol een temperatuur van ongeveer 3 Kelvin moeten geven  --  dan zou die bol precies die straling afgeven die wij nu zien als kosmische achtergrondstraling. De warmtestraling van die zwarte bol zou voor ons niet te onderscheiden zijn van de kosmische achtergrondstraling.

Omdat dat zou gebeuren bij een temperatuur van de bol van 3 K, zeggen we dat de kosmische achtergrondstraling overeenkomt met een temperatuur van 3 K.

Deze 3 K wordt daarom vaak genoemd als "de temperatuur" van het heelal.

Je kunt zeggen dat als je een passief voorwerp zomaar ergens in het heelal zou plaatsen, dan zou dat voorwerp na verloop van tijd ook die temperatuur van 3 K bereiken. Als het voorwerp in het begin warmer is, dan straalt het meer warmtestraling uit dan het ontvangt van de kosmische achtergrondstraling, en koelt het voorwerp dus af. Als het voorwerp in het begin kouder is, dan ontvangt het meer warmtestraling van de kosmische achtergrondstraling dan het uitstraalt aan eigen warmtestraling, en warmt het voorwerp dus op.

misschien bedoel je dit: Toen skylab werd gelanceerd werkte het hitteschild niet. Het werd zo heet binnen dat astronauten er niet in konden. Pas toen er een soort paraplu van folie aan de zonkant werd gespannen daalde de temperatuur. De hitte kwam door inwerking van het zonlicht (ongefilterd in nagenoeg vacuum).
Ook astronauten hebben koeling nodig als ze met hun pak in het zonlicht staan.
Zodra een astronaut of ruimtevaartuig in de schaduw (van de aarde) komt, dan keldert de temeratuur pijlsnel naar beneden (men verliest warmte door uitstraling) als je lang genoeg in de schaduw blijft zakt die uiteindelijk naar een paar graden boven het absolute nulpunt. (achtergrond straling uit het heelal en de paar atomen per kuub binnen ons zonnestelsel)