Hoe kan het dat als astronomen een nieuw sterrenstelsel ontdekken wat bv 50 miljoen lichtjaar weg, hoe kunnen ze nu weten dat dat zo ver weg is?

Wel juist dit antwoord, maar onvolledig. Er is eerst een "ijk"nodig om de Hubbleconstante te bepalen. Die wordt geleverd door Cepheïden. Dat zijn variabele sterren, waarvan de frequentie de absolute helderheid bepaalt. Door vergelijking met de schijnbare helderheid (magnitude) kan er daardoor een precieze afstand van de aarde tot de Cepheïde worden bepaald. Daarmee kan de z.g. Hubbleconstante worden bepaald en dan gaat jouw verhaal over de redshift verder op.

Klopt, ik heb niet verteld hoe de Hubbleconstante is bepaald. Alleen dat hij er is. Overigens is er onlangs een nieuwe methode gevonden, waarmee we ook kunnen ijken. We hebben nu dus twee ijkmethoden, die we met elkaar kunnen vergelijken. Als beide methoden met elkaar overeenstemmen, weten we dat ons beeld van het "universum op grote schaal" correct is, en kunnen we nauwkeuriger metingen doen. Als beide methoden elkaar tegenspreken, staan we aan de vooravond van nieuwe ontdekkingen. Dat is eigenlijk veel interessanter voor de gemiddelde wetenschapper!

... en dat zegt dan weer wat over de afstand :)

Individuele planeten in andere sterrenstelsels kunnen we (tot nu toe) absoluut nog niet waarnemen. Hele sterrenstelsels wel. Of ze nu, as we speak, nog bestaan? Wie weet? Het licht dat wij van een sterrenstelsel zien dat nu op 50 miljoen lichtjaar afstand vliegt is (uiteraard) 50 miljoen jaar oud. Dus het beste dat we kunnen zeggen is dat het in ieder geval 50 miljoen jaar geleden bestond. Vanaf daar is het hooguit een goede schatting. Aangezien we weten dat een beetje leuke ster (zoals onze zon) met gemak miljarden jaren bestaan, al was het alleen maar omdat onze eigen aarde al een paar miljard jaar oud is en (dus) ons eigen melkwegstelsel in de afgelopen miljoenen jaren bijzonder weinig is veranderd, kunnen we er met grote mate van zekerheid vanuit gaan dat in die vijftig miljard jaar dat andere sterrenstelsel ook wel niet enorm veel veranderd zal zijn. Maar dat weten we over vijftig miljoen jaar natuurlijk pas zeker! :)

Dat zou kunnen - dat weten we niet, want dat hebben we nog niet kunnen zien.

Ik zie dat ik een paar miljoentjes en miljardjes door elkaar heb gehaald in mijn laatste reactie. Excuses daarvoor. Maar dat maakt niets uit voor de bottom line :)