Hoe is taal onstaan in de evolutie?

De breedst gedragen opvatting is dan ook dat de gesproken taal ca. 150.000 jaar geleden voor het eerst is ontstaan in Oost-Afrika. Wellicht heeft er in deze periode een genetische mutatie bij de Homo sapiens plaatsgehad. Taal en de homo sapiens zouden in dit geval dus ongeveer gelijktijdig zijn ontstaan. Archeologische overblijfselen en fossielen van de Homo sapiens uit deze periode en vergelijkend genetisch onderzoek hebben veel concrete aanwijzingen die deze hypothese ondersteunen opgeleverd.
Behalve de ouderdom van gesproken taal, staat in de historische taalkunde uiteraard ook de exacte oorsprong ervan ter discussie.

Een van de centrale vragen betreft de "paradox van continuïteit"; enerzijds wijst alles erop dat gesproken taal zich rechtstreeks heeft ontwikkeld uit eerdere communicatiesystemen van zoogdieren aangezien het als verschijnsel onmogelijk los kan worden gezien van de evolutie als zodanig, anderzijds lijkt het feit dat taal in vergelijking daarmee zoveel complexiteiten en abstracte elementen bevat, hiermee in tegenspraak.

Op grond van een aantal studies is geopperd dat behalve het met elkaar kunnen communiceren, ook de vorming van een etnische identiteit een van de hoofddoelen van de eerste mensen was. Dit zou met name het historische ontstaan van steeds meer nieuwe talen verklaren; door het hebben van een eigen taalvariëteit wilde men zich als etnische groep van de rest onderscheiden.

Op grond van het feit dat gesproken taal en gebarentaal behoorlijk veel overeenkomsten blijken te hebben wat betreft hun inherente structuur, is geopperd dat het eerste feitelijk is voortgekomen uit het tweede.Wellicht werden gebarentaal en een - primitieve - vorm van gesproken taal door eerdere hominiden in combinatie met elkaar gebruikt.