Hoe werd vroeger een kaart gemaakt?

Met behulp van landmeters. Dat zijn mensen die allemaal geografische metingen doen. Je ziet nu ook nog landmeters (met zo'n camera op een statief langs de weg) om bijvoorbeeld goede metingen te doen voor de aanleg van een nieuwe spoorlijn.

Vroeger hadden ze geen apparatuur daarvoor. Metingen deden ze toen door middel van de driehoeksmeting. De Nederlandse wiskundige Gemma Frisius (1508-1555) heeft deze methode voor het eerst beschreven. Een driehoek kan namelijk geheel berekend worden wanneer de lengte van de basis bekend is en de aanliggende hoeken. Voor het opmeten van de basis gebruikte de landmeter een Jacobsstaf of graadstok. Voor kleine metingen werd ook wel een meetketting gebruikt. Dit meetinstrument bestaat uit allemaal schakels. Als oriëntatiepunt gebruikte de landmeter vaak opvallende gebouwen in het landschap, zoals een kerk of een molen.

De landmeter hield zijn berekeningen bij in een schetsboekje. Na het meten werkte hij de kaart uit met pen en inkt. En daarna kleurde hij de kaart in. In de zestiende eeuw werkten ze nog niet met kilometers maar met mijlen en roeden. Iedere streek had vaak ook zijn eigen afstandsmaat.