hoe kan het dat het op sommige plekken op de wereld soms een hele dag licht is , of juist een hele dag donker?

Hee NVT, lees het antwoord bij je vraag over de langere en kortere dagen en kijk nog eens goed naar de plaatjes op onderstaande link, dan zie je dat nu (in 'onze' winter) de Noordpool en omgeving in het donker zit, en in 'onze zomer' de zuidpool en omgeving.

De zon schijnt recht op de evenaar. Daar is het dus altijd 12 uur licht en 12 uur donker, ongeacht het jaargetij. De aarde staat ook een beetje schuin, daarom is het zo dat de zon de poolgebieden in de winter niet kan bereiken, en in de zomer er altijd overheen schijnt, ongeacht zomer of winter. Deze hele dag licht of donker komt dus ook alleen binnen de poolcirkel voor. In het noorden is het wel langer donker/licht in resp de winter/zomer, vergeleken met zuidelijker landen.

Het noordelijk halfrond is gedraaid ten opzichte van de zon in de winter.En daardoor midder zonlicht krijgt.
Sommige delen van het noordelijk halfrond liggen daardoor in de schaduw,daardoor is het vroeger donker.

Maak het jezelf aanschouwelijk. Het voordeel van deze methode is dat je tegelijkertijd én de leraar bent én de leerling, De kennis kan je dan niet voorbij hollen.

Pak een pen en papier. Zet een circel die de zon voorstelt. Daarnaast een circel die de aarde is en daar tegenover nog een circel die de aarde is precies een half jaar later. Rechts is het onze zomer. Links is het onze winter.
Zet daarna een streep door de aarde zo ongeveer 23.5 graad schuin van boven naar links.
Dat is de aardas. Waar die as de circel raakt noemen we de polen. Boven dus Noord en beneden dus Zuid.
Vervolgens zet je door de beide aardes een lijn loodrecht op de aardas. Dan is dat de evenaar. Dan trek je vanuit de zon horizontale strepen naar de beide aardes
die het zonlicht voorstellen. Als het goed is zie je nu in een oogopslag dat in de zomer (rechtse positie) het noordelijk halfrond meer licht ontvangt en in de winter is het precies andersom. Zie je nu dat in onze winter de Noordpool van de zon afgekeerd is en nauwelijks licht ontvangt? Daarom is het daar donker en dat blijft de hele dag zo want die stand verandert pas met de gang van de aarde om de zon. het zuidelijk halfrond keert dan juist
naar de zon toe en ontvangt veel licht.

Verder is het interessant om te weten dat de aarde linksom, dus tegen de klok in om de zon draait. En dat de aarde niet in een circel om de zon trekt maar in een elips waarbij de planeet in de winter dichter bij de zon staat dan in (onze) zomer. De plek in het Oosten (rechts) heet het aphelium en de plaats waar de aarde staat in de (noordelijke) winter heet perihelium.
Ap is vervoegd uit ver en peri uit dichtbij.Helium spoort met Helios wat Zon betekent.

Wil je na deze uitleg er meer van weten zoek dan bijvoorbeeld op Wiki naar Keppler, Johannes van voornaam.
Die heeft allemaal interessante dingen genoteerd over de baan van de planeten om de zon.

Om het aanschouwelijk en educatief aantrekkelijk te maken verwijs ik naar een gratis apllicatie van Iphone nl. Planetn waar je de Aarde in al zijn glorie ziet zweven tusen zon en duisternis omwille van de schuine as en omwille van de rotatie rond de zon. Een beeld zegt meer dan duizend woorden dus ere wie ere toekomt : het bewegend beeld.