Hét vraag- en antwoordplatform van Nederland

Kun je met een sextant ook een zonnetje schieten op de maan?

In vroeger tijden toen de zeemannen nog een zonnetje moesten schieten deden ze dat met een sextant. Maar nu zit op zee (figuurlijk) en nu is er totaal geen zon te zien.
Kun je dan met een sextant ook een "zonnetje schieten" op de maan, om je koers te bepalen? De maan is immers ook een vast punt. Ik weet natuurlijk dat je dat nu niet meer nodig hebt met de huidige navigatiesystemen.

Verwijderde gebruiker
12 jaar geleden
Geef jouw antwoord
0 / 2500
Geef Antwoord

Het beste antwoord

Leuke vraag! Jazeker kan dat! Maar dan moet ik eerst uitleggen hoe een zonnetje schieten werkt.
Theoretisch staat de zon om 12 uur s middags op zijn hoogste punt. Dat wil zeggen, als je precies op de nul breedtegraad staat, die over Greenwich loopt. In een etmaal legt de zon een cirkel van 360 graden om ons af. Zo ervaren wij de zon beweging hoewel in werkelijkheid deze ervaring het gevolg is van de draaiing van de aarde om zijn as.
Een etmaal verdelen wij in 24 (gelijke) uren. Elk uur verdelen wij in 60 minuten en een minuut in 60 seconden.De zon legt dus 360/24 = 15 graden per uur af ofwel 1 graad per 4 minuten.
Wat heb je nodig om een zonnetje te schieten?
Een sextant, en een goed horloge.
Daarom waren klokken zo belangrijk aan boord.

Je kijkt naar de zon met de sextant, en bepaald het moment dat deze op het hoogste punt is. Op dat moment kijk je onmiddellijk op je horloge, dat gelijk loopt met Greenwich time. Is de zon bij jou 12 minuten later op zijn hoogste punt? Dat zit je dus 3 graden rechts van Greenwich.

Nu naar je vraag. Het kan probleemloos, maar je moet dus precies weten waar de maan staat op welk moment van de dag, op een bepaalde plaats.
En daar zit denk ik de makke. De maan is er namelijk niet altijd.
Er is voor de poolster gekozen om een tabel te maken om op te navigeren.
In de tijd dat ik leerde navigeren, had je een gids waar je in op kon zoeken wat de poolsterstanden waren op welke tijd. Je schoot dus je positie. en zocht dan in die gids op waar je was.
Dat combineerde je met je gegist bestek.
Wat gegist bestek is?
Je weet hoe hard je gaat met je zeilschip (dat was het in mijn geval), en je weet hoe hard het stroomt op de plaats waar je aan het varen bent.
Je weet ook in welke richting je vaart op het kompas.
Dus kun je uitrekenen waar je ongeveer moet zijn op een bepaald moment van de dag.
navigeren met de sextant was dus finetunen. Grofweg wist je het al.

Kortom, als er iemand de moeite zou nemen in kaart te brengen wat de precieze beweging van de maan was, zou je daar op kunnen navigeren.

maar ik verzeker je dat dat er niet meer van komt. De zegeningen van een GPS.
Evengoed zou ik, met een goed horloge en een sextant, nog steeds aankomen waar ik wil. :)
Verwijderde gebruiker
12 jaar geleden

Andere antwoorden (1)

Er zijn verschillende redenen waardoor de maan minder (of niet) geschikt is om een "zonnetje te schieten":

1. Dat de maan vaak niet zichtbaar wat het al lastig maakt;
2. De maan beweegt echt langs de hemel (bij een maansverduistering gaat de maan zichtbaar in een paar uur de door de aardschaduw) wat de meting per definitite onnauwkeurig maakt. Voor een zeiltripje op de loosdrechtse plassen zal dat geen probleem zijn maar op een oceaan kan dat al gauw een afwijking opleveren die je een behoorlijk eind uit de koers stuurt;
3. In tegenstelling tot de zon die over het jaar gezien een vaste beweging maakt (herfst en lente beginnen niet voor niets op vaste dagen in het jaar en deze zonnewendes zijn al sinds mensenheugenis bekend) heeft de maan geen overzichtelijke vaste positie aan de hemel. De positie van de maan is tot op de millimeter bekend maar je zou hele stapels omreken tabellen nodig hebben om de meting van je sextant om te rekenen naar iets waar je wat aan hebt. Toen er nog genavigeerd werd op sextanten was men niet in staat om deze informatie jaren vooruit vast te leggen (zeereizen duurde toen wat langer dan tegenwoordig). Nu zou dat wel kunnen maar is er geen noodzaak meer voor.
Verwijderde gebruiker
12 jaar geleden
Deel jouw antwoord
0 / 2500
Geef Antwoord
logo van Kompas Publishing

GoeieVraag.nl is onderdeel van Kompas Publishing