Hoe weet de mens dat de dinosaurussen 65 miljoen jaar geleden uitgestorven zijn?

Door het verval van C-14 in fossielen

De koolstof-14 dateringsmethode is bruikbaar voor objecten tot circa 60 duizend jaar oud.
De methode is gebaseerd op het radioactieve verval van koolstof-14, ook wel geschreven als C-14
Voor objecten ouder dan 50 tot 60 duizend jaar zijn er alternatieven gebaseerd op het verval van kalium-40, uranium-235, uranium-238, thorium-232 en anderen met een lange halveringstijd
Fascinerende ontdekkingen
Iedereen heeft wel eens gelezen over fascinerende archeologische ontdekkingen. Er vindt een opgraving plaats, allerlei interessante objecten worden opgegraven, waarna een archeoloog triomfantelijk vertelt dat een botje ongeveer 5000 jaar oud is. Maar hoe weet die man dat?

Historische aanwijzingen, maar de techniek biedt hulp
Soms zijn er historische aanwijzingen zoals een bepaalde bouwstijl van een grafmonument, of een inscriptie in steen of ander materiaal. Maar als dat alles niet voldoende overtuigend is, is er gelukkig nog de natuurkunde. Die biedt ons de zogenoemde koolstof-14 methode waarmee objecten tot een ouderdom van ongeveer 60 duizend jaar nog betrouwbaar kunnen worden gedateerd, als ze van biologische oorsprong zijn. Dus plantenresten, botten, kleding, hout en dergelijke kunnen ermee worden gedateerd.

De bron van koolstof-14 (C-14): Straling uit de ruimte
Iedere dag komt er kosmische straling, straling uit de ruimte in de atmosfeer van de Aarde terecht. Daar kunnen we niets aan doen. Iedereen op deze planeet wordt per uur een paar honderdduizend keer geraakt door kosmische straling. Het gebeurt ook wel dat de kosmische straling botst met een deeltje in de atmosfeer. Wanneer een atoom in de atmosfeer zo geraakt wordt, kan er een secondaire straling vrij komen in de vorm van een klein deeltje, een energierijk neutron. Dit neutron kan op zijn beurt weer botsen met een stikstof atoom. Zoals bekend bestaat de lucht om ons heen ongeveer voor 80% uit stikstof. Na zo'n botsing met een stikstofatoom kan een stikstof-15 atoom ontstaan (bevat 7 protonen en 8 neutronen). Dit radioatieve atoom vervalt weer tot koolstof-14 (6 protonen, 8 neutronen) en een waterstof atoom (1 proton, nul neutronen). C-14 is radioactief, met een halveringstijd van 5730 jaar.

Belangrijk is te onthouden dat C-14 continu aangemaakt wordt via een hele reeks processen, die door de kosmische straling in gang worden gehouden.

datering van fossielen dmv o.a. c-14 verval

Met name de methode met Uranium in Zirconium Kristallen gevonden in vulkanische aslagen kan goede resultaten gaan geven. Men hoopt met deze methode, gecombineerd met het naast elkaar leggen van zeer veel lagen de zogenaamde K/T grens tot op 50 000 jaar nauwkeurig kan vaststellen. Het werkt vrij eenvoudig, ten tijde van de vorming van het kristal zat er wat Uranium in. Dat Uranium heeft een vaste vervaltijd en bij het verval ontstaat er een vlekje in het kristal. Weet je hoeveel Uranium er nog in zit, dan is het een kwestie van wiskunde om de leeftijd van het kristal te bepalen.

De ander belangrijke methode gebruikt Argon gas als indicator voor de leeftijd van een kristal. Dit edelgas wordt gevormd door verval van Kalium binnen een kristal en kan er dan niet meer uit. Hoe meer Argon afkomstig van verval in het materiaal ten opzichte van de K isotoop gevormd door radioactief verval, hoe ouder de rots. De methodes geven nog niet precies gelijke resultaten.

Dinosauriers zijn overigens nog niet uitgestorven zoals Ichthyosauriers, Plesiosauriers en Pterodactylen wel zijn uitgestorven. Ze leggen nog elke dag eieren voor ons.