Kan ik mijn pensioen zelf beheren?

In de wet staat nergens een verplichting dat je mee moet doen aan een pensioenregeling. Maar vaak staat dit wel zo in de CAO, of heeft je werkgever een contract afgesloten. Op die momenten kom je er bijna niet onderuit, tenzij je een afstandverklaring doet. Hier zitten nogal wat haken en ogen aan (zie bijvoorbeeld de bron, maar je kan er zelf nog veel meer over vinden).

Daarbij: jouw werkgever betaalt buiten het deel dat van jouw brutosalaris afgaat ook nog een deel pensioen voor je, dat je niet op je loonstrookje terug zult vinden. Die krijg je niet automatisch extra uitgekeerd, maar in feite moet je om een loonsverhoging vragen.

Tot slot: zelf beheer op je pensioen is betrekkelijk. Het pensioenstelsel is redelijk veilig, het is zelfs de beste van Europa. Je hebt er nauwelijks omkijken naar (soms is dat een nadeel: het zou goed zijn als mensen iets actiever met hun pensioen om gingen).

Als je het zelf gaat doen heb je twee opties. Je kan je geld in handen van een verzekeraar leggen en dus in box 1 sparen. Daar zijn strenge voorwaarden aan: je kan niet zomaar aan dat geld komen als je het nodig hebt voor het een of ander. Ook zijn er maxima. En je hebt alsnog betrekkelijk weinig controle over hoe je pensioen belegt wordt, of je kan het zelf bepalen tegen hoge transactiekosten.

Je kan het ook beleggen in box 3. Dat betekent dat je er vooraf inkomensbelasting over betaalt, maar daarna heb je er met 1,2% per jaar vermogenrendementsheffing vrij de beschikking toe. Het voordeel is dat het ook in noodgevallen aan te breken is, en dat je meer controle hebt over hoe je het belegt, maar het nadeel is de belastingheffing (die toch je rendement drukt). Maar eigenlijk is nog een veel groter nadeel dat individuën zonder enige kennis van beleggen eigenlijk helemaal niet in staat zijn om zo'n groot vermogen verstandig te beleggen. Een Canadese onderzoeker heeft ooit eens becijfert dat doe-het-zelf pensioeners gemiddeld 70% van hun inleg kwijtraken.

Een pensioenfonds is dus zo gek nog niet. En ik raad je ook zeker aan om je eens te verdiepen in de manier waarop jouw pensioenfonds te werk gaat voordat je het zelf gaat proberen. Want als je niet goed kan beargumenteren waarom je huidige pensioenfonds het niet goed doet, dan kan ik me niet voorstellen dat jij het beter zou kunnen.