Wie bepaalt de route waarover gevlogen wordt?

Het vliegplan (FPL) is een document dat een luchtvaartmaatschappij vooraf indient bij de luchtverkeersleiding en waarin wordt aangegeven welke type vlucht men van plan is te gaan maken. Naast de luchthaven van vertrek en van aankomst geeft men hierin aan welke route men wil volgen, op welke hoogte men deze route wil vliegen, met welk vliegtuig (type, vliegtuigregistratienummer), met hoeveel passagiers aan boord etc. In Europa verzamelt de Central Flow Management Unit (CFMU) van Eurocontrol alle internationale vliegplannen om een planning voor heel Europa te maken. 38 landen zijn lid van Eurocontrol, ook Nederland en Oekraïne. De organisatie zorgt er vooral voor dat al die landen hun netwerken, radarinformatie en vliegroutes zoveel mogelijk op elkaar afstemmen. Dat betekent dat vliegtuigen de kortste route van A naar B kunnen nemen, en dat er snel en zo goedkoop mogelijk gevlogen kan worden. Maar luchtvaartmaatschappijen zijn niet afhankelijk van 1 route. Voor het luchtverkeer van Amsterdam naar bijvoorbeeld Kuala Lumpur zijn er meerdere mogelijkheden, waaronder de route boven Oost-Oekraïne waar gisteren het toestel van Malaysia Airlines neerstortte. Welke route een maatschappij kiest, hangt af van verschillende zaken: de windrichting, noodweer, het type toestel maar ook of er een oorlog in een gebied gaande is. Wordt er afgeweken van de route of is een piloot van plan om dit te doen dan is dit bekend bij de luchtverkeersleiding. Malaysia Airlines week waarschijnlijk van de route af vanwege noodweer.

Elk land beslist zelf of het luchtruim geheel of gedeeltelijk in het land moet worden gesloten. De vliegplannen van alle binnenkomende en vertrekkende toestellen zijn bij de luchtverkeersleiding in elk land bekend. Sinds 1 juli besloot Oekraïne om het luchtruim gedeeltelijk te sluiten. Vliegtuigen mochten niet onder 26.000 voet vliegen. Op 14 juli werd deze grens opgetrokken tot 32.000 voet. Het gecrashte toestel van Malaysia Airlines vloog hierboven. Inmiddels heeft Eurocontrol, op aanraden van de Oekraïense autoriteiten, alle vliegroutes boven het gebied gesloten.