Rijden de treinen van de NS op stroom?

In Nederland rijden de meeste treinen op stroom. Je kunt dat zien aan de bovenleiding (zo heten die kabels boven het spoor), dat is de toevoerdraad voor de stroom. De trein maakt contact met de bovenleiding via één of meer pantografen om de stroom af te nemen. In de trein zit een sterke elektromotor.

Een trein met pantografen die tegen de bovenleiding aan zitten, en die geen uitlaatgassen produceert, rijdt op stroom.

Er zijn ook dieseltreinen. Die rijden op, eh, diesel. Dieseltreinen kunnen rijden op spoor zonder bovenleiding, maar natuurlijk ook op spoor met bovenleiding - ze gebruiken de bovenleiding dan gewoon niet.

Een trein die rijdt op spoor zonder bovenleiding, of op spoor met bovenleiding maar zonder dat de trein pantografen heeft, is een dieseltrein. Een dieseltrein produceert zichtbare uitlaatgassen.

Er zijn twee soorten dieseltreinen. In Nederland gebruiken we vaak de diesel-elektrische trein. Daarin zit een dieselmotor. Die drijft een generator aan die stroom produceert. Die stroom drijft, net als bij een gewone elektrische trein, een sterke elektromotor aan.

De andere soort is de dieseltrein zonder de tussenstap van de elektromotor. Daarin zit een dieselmotor die direct de trein aandrijft.

Het verschil merk je duidelijk tijdens het optrekken. Bij een dieselelektrische trein heeft de dieselmotor een toerental dat ongeveer constant blijft, en trekt de trein soepel op. Bij een dieseltrein (dus zonder elektromotor) hoor je het toerental oplopen, daarna hoor en voel je hoe de machinist naar de volgende versnelling schakelt, waarna het toerental opnieuw van laag naar hoog oploopt - tot de machinist naar de volgende versnelling schakelt, enzovoort.

Toegevoegd na 1 uur:
In Nederland wordt nog veel op een spanning van 1500 V gereden. In de toekomst willen we naar 25000 V, omdat er dan minder verliezen zijn bij het transport van de stroom door de (lange) bovenleiding.

Er zijn al enkele baanvakken die op 25000 V werken; zie het Wikipedia-artikel van de Bron (toegevoegd) voor verdere uitleg.

Op de foto een pantograaf (stroomafnemer). Zie de tweede Bron (toegevoegd) voor een beschrijving van diverse pantograafsystemen.