Wanneer moet je schakelen en gebruik je welke versnelling?

Tijdens de rijles zul je leren dat je vanaf 2000/2500 toeren moet opschakelen en rond de 1000/1500 moet terugschakelen. De motor heeft meer kracht als je gasgeeft bij hoge toerentallen, maar remt ook meer af als je bij hoge toerentallen gas loslaat. Daardoor gebruik je meer brandstof als je gas geeft bij hoge toerentallen. Bij lage toerentallen heb je minder kracht en weerstand maar bij te lage toerentallen slaat de motor af.

Je moet meer toeren maken (dan 2500) als je:
- snel optrekt om bijvoorbeeld in te voegen op de snelweg
- een helling oprijdt, bijvoorbeeld bij een grote drempel bij een kruising, of in een parkeergarage
- een steile en/of lange helling afrijdt, bijvoorbeeld een berg, zodat je meer afremt zonder de remmen te gebruiken en ze te oveverhitten

Toch verschilt het exacte toerental per motor; sommige auto's kunnen bij 70 km/h al in de zesde versnelling terwijl andere auto's nog in de vierde versnelling moeten rijden.

Je moet (als grondregel) zó schakelen dat de motor in een voor het werk van dát moment geschikt toerental kan draaien.

Om rustig op een lage snelheid door een buitenwijk of over een buitenweg te rijden is 1500 toeren al voldoende.
Als je echter aan het optrekken bent, dan trek je bijvoorbeeld door tot 2000 of 2500 toeren, en dan schakel je over.
En als de motor wat kracht moet leveren omdat de weg een beetje omhoog gaat, of omdat je de snelheid geleidelijk wil laten oplopen, dan is wat meer toeren beter.

Hoe vlotter je wilt rijden, des te verder trek je door in de versnellingen.
En als je rustig aan het rijden bent, maar ineens ergens veel sneller wilt gaan, dan schakel je terug zodat de motor volop de toeren maakt waarbij hij echt kracht kan leveren. Invoegen op de snelweg bijvoorbeeld.
Als je _zo vlug mogelijk_ een voorligger wilt inhalen, dan moet je het toerental al bij het begin van die handeling niet onder de 3000 laten komen, en dan kun je het best flink naar hoge toerentallen doortrekken en pas schakelen als de motor dicht bij zijn hoogste toerental is. De motor mag gerust even goed hard te horen zijn als je veel van hem gedaan wilt krijgen!

Andersom moet je het terugschakelen ook doen met in het achterhoofd dat de motor in een geschikt toerengebied moet blijven. Dus terugschakelen wanneer de motor in de huidige versnelling te langzaam zou komen te draaien omdat je de snelheid ergens moet laten zakken door voorliggers waar je niet meteen voorbij kunt, of een bocht of een andere beperking.

Het is moeilijk om het allemaal te leren door snelheden en bijbehorende toerentallen (en dus versnellingen) te onthouden. Wat technische feeling hebben helpt, en voorafgaande rijervaring op een schakelbrommer is ideaal, zeker omdat je dan het motortoerental erg goed hoort en voelt (vandaar dat je een toerenteller daar niet eens nodig hebt), en ondertussen merkt dat de brommer weinig kracht heeft bij rustige toerentallen en veel kracht bij lawaaiige toerentallen. Wat je niet jezelf hebt kunnen leren op een schakelbrommer, zul je je eigen moeten maken tijdens praktijklessen in de lesauto.
Helaas hoor je bij een moderne auto de toerentallen niet zo goed. En van trillen van de motor merk je als het goed is ook heel weinig! Misschien helpt het om wat vaker met het raampje open te rijden.

Allemaal niet écht van papier te leren. Of van dit beeldscherm, en helaas ook niet van race games, lijkt mij.