Hét vraag- en antwoordplatform van Nederland

Wat betekent Scheid in Duitse plaatsnamen?

Afgelopen weekend heb ik een mooie autotocht door de Moezel en Eifel streek in Duitsland gemaakt. Het viel mij op dat met name in de buurt van de grens met Luxemburg veel plaatsnamen eindigen op "scheid". Waar staat dit voor? Ik krijg het niet gegoogled. Is het net zoiets als wij Loo en Donk kennen in Nederlandse plaatsnamen?

Verwijderde gebruiker
9 jaar geleden
in: Vakantie
8.4K
Verwijderde gebruiker
9 jaar geleden
Wat betekent Loo/Donk Dan?
Verwijderde gebruiker
9 jaar geleden
Lo(o) staat voor bos/woud (Almelo, Groenlo) en Donk voor heuvel. (bv Beek en Donk, Raamsdonk)
SimonV
9 jaar geleden
Reactie van JoanDArc: Ursprünglich war von einem „Hohen Wald“ zwischen Eschbach und Morsbach die Rede. Die Endsilbe „scheid“ bezeichnet einen Höhenkamm oder eine Wasserscheide. -scheid komt van het oudhoogduitse scit of middelhoogduirts schit.
Het verwijst naar gebieden die uit een bos of een bosrijke omgeving zijn ontstaan door ontbossing .
Zoals bv bij Remscheid en Manderscheid was er oorspronkelijk sprake van een „Hohen Wald“
Daarna ontwikkelde de betekenis -scheid zich als een algemene betekenis zoals grens, waterscheiding (bij bergkammen of passen) of bij kruispunten.
Sekundär entwickelten sich aus dem Begriff allgemeine Bezeichnungen wie Grenze (abgetrenntes Land respektive Grenzmarke) oder Wasserscheide (für Bergrücken oder Passlage),[1][2] wie auch Wegscheide. https://de.wikipedia.org/wiki/-scheid 1. De betekenis van "-scheid" is door de eeuwen heen gewijzigd.
De oorspronkelijke betekenis -scheid komt van het oudhoogduitse scit of middelhoogduirts schit.
Zoals bv bij Remscheid en Manderscheid was er oorspronkelijk sprake van een „Hohen Wald“.
-scheid verwijst naar gebieden die uit een bos of een bosrijke omgeving zijn ontstaan door ontbossing. 2, Daarna ontwikkelde de betekenis zich als algemene betekenissen zoals grens, waterscheiding (bij bergkammen of passen of bij kruispunten.
Paul Eduard Vogt heeft de betekenis beschreven zoals in 1895 reeds gold.
SimonV
9 jaar geleden
"Reactie van JoanDArc": gekopieerd van de zinvolle reactie die ze bij mijn verwijderde antwoord gaf.
Verwijderde gebruiker
9 jaar geleden
@Simon, wat aardig ik wist niet dat je hem hier geplaatst had, jammer. Ik had alles al weggegooid en heb het weer opnieuw gefabriekt.
Het is dacht ik wel ongeveer hetzelfde geworden, althans het komt op hetzelfde neer.
Verwijderde gebruiker
9 jaar geleden
Dank voor jullie bijdragen en antwoorden!

Heb je meer informatie nodig om de vraag te beantwoorden? Reageer dan hier.

Het beste antwoord

De oorspronkelijke betekenis van de uitgang -scheid of -scheidt achter plaatsnamen is afkomstig en afgeleid van het oudhoogduitse scit of middelhoogduitse schit en betekende “rooiïng” of “ontbost”.
Een vlakte die door ontbossing is ontstaan. -scheid: keltisch Wald (keitum), oder mittelhochdeutsch Rodungsplatz.
http://de.wikipedia.org/wiki/Ortsname

Pas veel later kreeg het begrip een algemene betekenis zoals grens, waterscheiding (voor bergkammen of passen).
Paul Eduard Vogt (1851-1905) gebruikt in zijn publicatie van 1895 “Die Ortsnamen auf -scheid und -auel (ohl); ein Beitrag zur Geschichte der fränkischen Wanderungen und Siedelungen” de verklaring Wasserscheiding als de reeds toenmalige algemene betekenis van –scheid zoals die tot op heden nog geldt.
https://archive.org/details/bub_gb_dHEuAQAAIAAJ

Toegevoegd na 47 minuten:
Krautscheid (ong. 250 inwoners bestaat uit de vroegere oorden Krautscheid, Ringhuscheid en Bellscheid. Het plaatsje wordt omringd door bossen, beken en beekdalen de zgn “seifen” .
De oorden zijn ontstaan door ontbossing en worden nu gescheiden van andere dorpen door Wasser. De huidige betekenis is dus Wasserscheiding.
(Lees meer...)
Verwijderde gebruiker
9 jaar geleden

Andere antwoorden (1)

Het suffix "-scheid" in plaatsnamen komt van scheiding of grens. Sterker nog, dat betekent het letterlijk, ook in allerlei andere woordverbanden. In Nederland hebben we daar ook een equivalent voorbeeld van "Enschede", dat "aan de grens" betekent.

Letterlijk betekende het ooit iets als "Vlakte die uit een bosgebed of een meent (gemeenschappelijk grondbezit) door ontbossing afgescheiden is". De taal heeft zich over de eeuwen duidelijk vereenvoudigd ;-)
(Lees meer...)
Verwijderde gebruiker
9 jaar geleden
Verwijderde gebruiker
9 jaar geleden
@Marleen, het was geen vereenvoudiging van de taal, de originele betekenis -scheid (Rodungsplatz) kreeg later tijdens het gebruik de betekenis Wasserscheidung, door "water gescheiden". Men wist niet meer dat er ooit een Hohen Wald was geweest.
De uitgang -scheid bleef ongewijzigd. Omdat je schreef in een reactie er altijd graag iets van wil leren (serieus bedoeld):
"-scheid" is geen suffix.
Een suffix is altijd een gebonden morfeem, en kan dus niet als een zelfstandig woord voorkomen.
Morfemen zijn de kleinste basiseenheden waaruit woorden bestaan, en die ook nog een eigen betekenis kunnen hebben.
wet boek bestaat uit twee vrije morfemen:
wet en boek kunnen apart gebruikt worden wet tig bestaat uit gebonden morfemen:
wet kan wel maar tig kan niet zelfstandig worden gebruikt.

Weet jij het beter..?

Het is niet mogelijk om je eigen vraag te beantwoorden Je mag slechts 1 keer antwoord geven op een vraag Je hebt vandaag al antwoorden gegeven. Morgen mag je opnieuw maximaal antwoorden geven.

0 / 5000
Gekozen afbeelding